Konstytucja dzieląca dotychczasową Kongregację Obrzędów na dwie: Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Kongregację dla Spraw Kanonizacyjnych, 8.05.1969
Święta Kongregacja Obrzędów, powołana do życia w roku 1588(1) przez Naszego Poprzednika ś.p. Sykstusa V wypełniała od samego początku dwie funkcje: z jednej mianowicie strony zarządzała i kierowała sprawami dotyczącymi świętych obrzędów Kościoła Łacińskiego, a z drugiej strony załatwiała w całym Kościele sprawy związane w jakikolwiek sposób z kanonizacją Świętych. Ta druga funkcja z tej racji została powierzona Kongregacji kierującej sprawami świętych obrzędów, ponieważ sprawy związane z kanonizacją Świętych zawsze zmierzały w tym kierunku, aby Słudzy Boży wciągnięci do katalogu Świętych czczeni byli kultem publicznym w Kościele powszechnym.
Tę podwójną funkcję Kongregacja Obrzędów wypełniała przez cztery prawie wielki z taką roztropnością, że zasłużyła na wspaniałe pochwały. Gdy np. chodzi o sprawy dotyczące liturgii, to wystarczy przypomnieć, że Kongregacja Obrzędów, wypełniając zarządzenia Soboru Trydenckiego(2), po wydaniu przez św. Piusa V wspaniale poprawionego Brewiarza i Mszału(3), zreformowała i wydała pozostałe księgi liturgiczne, oczyszczając formuły i obrzędy liturgiczne Kościoła łacińskiego z pewnych średniowiecznych dodatków. Przywróciła je w ten sposób do pierwotnej czystości i właściwej zwięzłości, a usuwając ponadto ich zbytnią rozmaitość, nadała im pewną jedność liturgiczną, zachowując ją potem nienaruszoną(4).
W naszych zaś czasach ta sama Kongregacja, wypełniając polecenie Poprzednika Naszego św. Piusa X, otworzyła drogę do ogólnej odnowy liturgicznej przez reformę Brewiarza(5), która przyjęła imię od tego świętego Papieża. Podejmując w dalszym ciągu odnowę dokonała w 1951 roku na polecenie Naszego Poprzednika Piusa XII reformy Wigilii Paschalnej(6), a w roku 1955 wydała nowy obrzęd Wielkiego Tygodnia(7). Można powiedzieć, że z tych i wielu innych inicjatyw, zrodziła się w pewien sposób Konstytucja ogłoszona przez Sobór Powszechny Watykański II(8).
Nie mniejszą wartość posiada praca Kongregacji włożona w przygotowanie i rozpoznanie spraw dotyczących Świętych. Wyraźnie świadczy o tym katalog Świętych którzy poczynając od roku 1588 aż do naszych czasów zostali zaliczeni w poczet Świętych po dokładnym zbadaniu ich cnót heroicznych lub męczeństwa.
Jednakże zarówno ogólna odnowa liturgiczna nakazana przez Sobór Watykański II, jak i dostosowanie do naszych czasów przepisów dotyczących spraw kanonizacyjnych, potrzebują - jak się wydaje i wymagają nowych badań, nowej zapobiegliwości i troski w analizowaniu i załatwianiu tego rodzaju spraw.
Ponadto Jest rzeczą Jasną, gdy dokładnie rzecz się rozważy, że inny przedmiot ma liturgia, a inny sprawy kanonizacyjne oraz, że i w jednym i w drugim wypadku wymaga się innego badania, przygotowania, sposobu postępowania.
Z tej to racji, zajmując się w Konstytucji Apostolskiej Regimini Ecclesiae Kongregacją Obrzędów(9), zarządziliśmy, aby została po dzielona na dwie części zwane Sekcjami, z których jedna miała się zajmować sprawami kultu, a druga sprawami kanonizacyjnymi.
Gdy jednak dokładniej rozważyliśmy tę sprawę, zaciągnąwszy także opinii biegłych, doszliśmy do wniosku, że obydwie sekcje należy w ten sposób oddzielić, by stały się zupełnie niezależne od siebie.
Dlatego niniejszą naszą Konstytucją Apostolską, na miejsce dotychczasowej Kongregacji Obrzędów wprowadzamy dwie nowe Kongregacje, z których pierwsza otrzymuje nazwę: KONGREGACJA DLA SPRAW KULTU BOŻEGO, druga zaś: KONGREGACJA DLA SPRAW KANONIZACYJNYCH.
Kongregacja dla spraw kultu Bożego, przejmie - oprócz własnych uprawnień, które zostaną zaraz określone - także zadania dotychczasowej Rady powołanej do wprowadzenia w życie Konstytucji o Św. Liturgii. Zarządzamy, zatem, by wspomniana Rada przestała istnieć jako odrębny organ i została włączona do omawianej Kongregacji jako specjalna Komisja, która będzie działać do czasu ostatecznego opracowania reformowanych przez nią ksiąg liturgicznych.
Odwołując przeto zarządzenie zawarte w Konstytucji Apostolskiej Regimini Eccleslae(10), nakazujemy zachować to, co zarządzamy.
1. Niniejsza Kongregacja, której przewodniczy Kardynał Prefekt, wspomagany przez Sekretarza i Podsekretarza, posiada władzę w odniesieniu do wszystkiego, co dotyczy bezpośrednio kultu Bożego zarówno w obrządku rzymskim, jak i w innych obrządkach łacińskich, z zachowaniem praw innych Dykasterii, gdy idzie o sprawy odnoszące się albo do doktryny wiary, albo do dyscypliny kościelnej ewentualnie gdy wymaga się postępowania sądowego.
2. Omawiana Kongregacja składa się z trzech urzędów.
§ 1) Urząd pierwszy zajmuje się liturgicznym kultem Bożym, rozważanym w aspekcie obrzędowym lub duszpasterskim. Należy do niego poprawianie i sporządzanie tekstów liturgicznych. Zatwierdza partykularne kalendarze, własne formularze mszalne i brewiarzowe, czy to diecezjalne, czy zakonne oraz udziela odpowiednich okresów nieobowiązywalności w tych sprawach. Do niego należy autentyczna i prawna interpretacja norm i rubryk zawartych w księgach liturgicznych. Zajmuje się wreszcie kultem świętych relikwii, zatwierdza świętych patronów i udziela tytułu bazyliki mniejszej.
§ 2) Drugi urząd utrzymuje łączność z Konferencjami Biskupów, których akta - zgodnie z przepisem art. 36 § 3 Konstytucji o św. Liturgii(11) bada i zatwierdza. Przystosowania, o których wspomina art. 40 tejże Konstytucji(12) przedstawione przez Konferencje Biskupie dokładnie studiuje, biorąc pod uwagę ogólne przepisy liturgiczne potrzeby, zwyczaje, tradycje i mentalność poszczególnych narodów. Zajmuje się wreszcie kultem pozaliturgicznym tj. pobożnymi praktykami ludu chrześcijańskiego, z zachowaniem kompetencji Kongregacji Doktryny Wiary.
§ 3) Urząd trzeci utrzymuje kontakty z Komisjami liturgicznymi, z Komisjami mieszanymi kilku krajów i z Instytutami, zajmującymi się rozwojem apostolstwa liturgicznego, muzyki lub śpiewa, czy sztuki sakralnej. Nie tylko zbiera wiadomości o życiu liturgicznym w Kościele, lecz gromadzi także publikacja dotyczące tego przedmiotu, sporządzając na tej podstawie odpowiednie zestawienia. Rozważa w jaki sposób tzw. społeczne środki przekazywania myśli ludzkiej mogłyby się przyczynić do rozwoju kultu Bożego. Popiera wreszcie inicjatywy duszpasterskie, Stowarzyszenia wszystkich krajów i zjazdy apostolstwa liturgicznego.
3. Omawianą Kongregację wspomaga zarówno własny zespół konsultorów, składający się z osób najbardziej biegłych w sprawach liturgicznych, wybranych ze wszystkich narodów przez Ojca św., jak i komisje ustanowione do rozstrzygnięcia trudniejszych kwestii(13).
4. W celu doprowadzenia do końca odnowy liturgicznej niniejsza Kongregacja korzysta czasowo z pomocy członków i biegłych, którzy należeli do Rady Wykonawczej Konstytucji o św. Liturgii, a to w sposób tutaj określony:
§ 1) Kardynałowie, którzy byli członkami Rady stają się tym samym członkami Kongregacji dla kultu Bożego. Gdyby wydało się to wskazane, można do nich dołączyć także innych.
§ 2) Biskupi diecezjalni, którzy na podstawie Pisma Apostolskiego Pro comperto sane(14) mają być wyznaczeni jako członkowie tej Kongregacji, będą tym razem wybrani spośród dotychczasowych członków wspomnianej Rady. Wyboru dokonają sami członkowie.
§ 3) W zebraniach (posiedzeniach) na których zatwierdza się ostateczne decyzje dotyczące wydawania ksiąg członkowie specjalnej Komisji utworzonej z rozwiązanej Rady, jak i członkowie omawianej Kongregacji.
5. Do Kongregacji dla Spraw kanonizacyjnych, której przewodniczy Kardynał Prefekt, wspomagany przez Sekretarza i Podsekretarza należy załatwianie tego wszystkiego co w jakikolwiek sposób dotyczy, czy to Beatyfikacji Sług Bożych czy Kanonizacji Błogosławionych czy wreszcie przechowywania relikwii(15).
6. Kongregacja, która w rozpatrywaniu spraw postępuje na sposób sądowy, składa się z trzech urzędów. Są to mianowicie: Pierwszy Urząd sądowy, którym kieruje bezpośrednio Sekretarz, wspomagany przez Podsekretarza i odpowiednią liczbę urzędników; Urząd drugi, któremu przewodniczy Promotor Generalny Wiary, wspomagany przez Zastępcę Promotora Generalnego Wiary i odpowiednią liczbę urzędników; Trzeci Urząd historyczno - hagiograficzny, którym kieruje Relator Generalny.
7. Pierwszy Urząd załatwia następujące sprawy:
§ 1) Rozpatruje prośby, i dotyczące albo wprowadzenia sprawy albo rozpoczęcia dochodzeń na temat przytaczanych cudów; bada pisną (dowody) na których opierają się prośby. Rozstrzyga, czy można wnieść sprawę lub rozpocząć proces na temat Jakiegoś cudu. Wydaje ponadto normy dotyczące prowadzenia procesów; decyduje o ich ważności. Gdy zachodzi potrzeba kompletuje lub uzupełnia sam bezpośrednio lub przez miejscowego Biskupa akta potrzebne w dochodzeniu. Wydaje decyzje w wypadku zgłoszenia zarzutu stronniczości(16).
W załatwianiu tych spraw postępuje w sposób następujący:
1°) Wątpliwość na temat, czy nie ma jakiej przeszkody we wprowadzeniu sprawy, przedstawia się na specjalnym zebraniu, na którym po otrzymaniu akt - zawierających dokumenty przesłane przez Biskupa, wnioski konsultorów oraz opinię Generalnego Promotora Wiary - głosują na temat uzasadnienia (prośby) następujące osoby: Sekretarz, Podsekretarz, Generalny Promotor Wiary, Zastępca Generalnego Promotora Wiary i trzej konsultorzy, różni od tych, którzy dali wniosek pisemny w tej samej sprawie. Następnie o przeprowadzonym badaniu sporządza się końcową relację, którą wszyscy podpisują(17).
2°) Decyzję wydaje specjalna kongregacja, w której bierze udział Kardynał Prefekt, kardynał Ponens i trzech przynajmniej innych kardynałów. Oprócz wspomnianych poprzednio akt, należy im przedstawić również, głosy przedstawione na specjalnym posiedzeniu oraz końcową relację. Na kongregacji obecny jest Sekretarz(18).
3°) Opinię na temat wiarogodności procesów, wydaje się, po otrzymaniu wniosku Generalnego Promotora, na zwyczajnym posiedzeniu Kongregacji.
4°) Do tego samego zwyczajnego posiedzenia należy rozstrzyganie na temat podejrzenia o stronniczość(19).
§ 2) Rozpatruje sprawy dotyczące pism Sług Bożych, męczeństwa, cnót heroicznych, zatwierdzenia starożytnego kultu i przyznania świętym tytułu Doktora. Czyni to w następujący sposób;
1°) Po wydaniu opinii przez dwóch teologów cenzorów odbywa się badanie pism na posiedzeniu zwyczajnym. Gdyby powstały jakieś specjalne trudności, sprawę przekazuje się do kongregacji plenarnej.
2°) Rozważanie na temat męczeństwa i cnót heroicznych, odbywa się - po przygotowaniu wniosku, zawierającego streszczenie relacji patrona, opinii trzech konsultorów, uwag generalnego Promotora Wiary oraz odpowiedzi patrona - na specjalnym posiedzeniu, na którym ci, którzy są wyliczeni w n.7 § 1, 1°, pełniąc funkcję jakby sędziów(20), głosują na temat uzasadnienia sprawy. Po przeprowadzonej dyskusji przygotowuje się relację końcową którą podpisują wszyscy głosujący(21).
3°) Wyrok wydaje się na kongregacji plenarnej kardynałów, którym należy przedstawić razem ze wspomnianym poprzednio wnioskiem, także głosy wyrażone na specjalnym posiedzeniu oraz relację końcową. W kongregacji bierze udział Sekretarz(22).
4°) W celu rozstrzygnięcia wątpliwości na temat zatwierdzenia starożytnego kultu lub przyznania świętym tytułu Doktora Kościoła, należy przygotować wniosek zawierający streszczenie, relację patrona wnioski trzech konsultorów i badanie lub oświadczenie generalnego promotora wiary Rozprawa zaś (na ten temat) toczy się najpierw na specjalnym zebraniu, a następnie na kongregacji plenarnej kardynałów, jak to zostało określone w niniejszym §, nn. 2° i 3°.
§ 3) Rozpatruje sprawę cudów przypisywanych wstawiennictwu Sługi Bożego(23), co czyni w następujący sposób:
1°) przytaczane cuda, na temat których wydali już swój wniosek medyczno - prawny dwaj biegli, bada się na posiedzeniu lekarzy, których wnioski przedstawia się w Specjalnej relacji.
2°) Następnie przygotowuje się wniosek, składający się ze streszczenia, opinii medyczno - prawnej biegłych, relacji z posiedzenia lekarzy, informacji patrona, wniosków trzech konsultorów, uwag generalnego promotora wiary i odpowiedzi patrona. Na ten temat toczy się najpierw dyskusja na specjalnym zebraniu, a następnie na kongregacji plenarnej kardynałów, Jak to wyżej wskazano w n. 7 § 2,2° 1 3°(24).
8. § 1) Decyzje kardynałów, o których mowa w n. 7 § 1,2°; 2,3° i 4°i § 3,2° są przedstawiane Ojcu św., zgodnie z przepisem kan. 2013 §§ 1,2; 2107; 2111; 2133(25).
§ 2) Gdy Papież zadecyduje, że należy sprawę dalej prowadzić, wtedy wszystko idzie swoją drogą.
§ 3) Jeżeli zaś Papież zadecyduje że wątpliwość należy przedstawić nowej kongregacji kardynałów, wtedy trzeba przygotować wniosek, w którym zamieszcza się już to trudności nie rozwiązane, Już to odpowiedź patrona i ewentualnie nowe dokumenty.
§ 4) Jeżeli wreszcie Papież zadecyduje, że sprawę należy zaniechać, wtedy nie wolno Jej prowadzić, chyba, że Ojciec św. zezwoli na to ponownie, na skutek przedstawienia nowych i uzasadnionych dokumentów.
9. Drugi urząd stanowi promotor generalny wiary, którego zadaniem jest obrona prawa, przygotowanie uwag, przeprowadzenie dochodzeń, wydawanie wniosków, jak to zostało wskazane powyżej w poszczególnych wypadkach(26).
10. Urząd Historyczno - Hagiograficzny, zajmujący się prowadzeniem spraw historycznych kieruje się specjalnym prawem wydanym przez naszego Poprzednika śp. Piusa XI w Piśmie Apostolskim motu proprio Gia da qualche tempo z dnia 6 lutego 1930 roku(27).
11. Niniejsza Kongregacja posiada swoją Kancelarię, mającą własny regulamin(28).
12. Kongregacja posiada również do dyspozycji listę tak adwokatów jak i pełnomocników, którzy muszą posiadać przymioty i tytuły wymagane przez prawo(29) oraz kolegium najbardziej biegłych lekarzy, wybranych do niego z racji ich wiedzy i przymiotów(30).
13. Gdy chodzi o Beatyfikację Sług Bożych i Kanonizację Błogosławionych po ogłoszeniu już na konsystorzu, to należy zachować obrzędy i uroczystości przyjęte przez Kurię Rzymską(31).
14. Przepisy zawarte w niniejszej Konstytucji zaczynają obowiązywać z dniem ogłoszenia. Chcemy, by te nasze postanowienia i przepisy obecnie i w przyszłości zachowały swoją moc i skuteczność, bez względu - gdy to jest aktualne - na konstytucje i zarządzenia apostolskie, wydane przez naszych Poprzedników i wszelkie inne zarządzenia, godne nawet specjalnej wzmianki czy odwołania.
Dan w Rzymie, u św. Piotra, dnia 8 maja 1969 roku, szóstego naszego Pontyfikatu.
PAULUS PP. VI
Przypisy:
1. Cfr. Constit. Apost. sub plumbo data Immensa aterni Dei: in Bullario Romano. VIII, Augusta Taurinorum ed. an. 1863,. 989.
2. Cfr. Canones et Decreta Sacrosancti Oecumenici et Generalis Concilii Tridentini, Sessiones XXII, XXIV, XXV.
3. Cfr. Constit. Apost. Quo primum, die 13 mensis Iul, an. 1570 data.
4. Quantopere Sacrum hoc Consilium de re liturgica meruerit satis ostendunt quinque ab eo edita volumina, quibus Decreta authentica continentur.
5. Cfr. Constit. Apost. Divino afflatu, data die 1 mensis Nov., an. 1911: AAS, 3 (1911) 633 - 638.
6. Cfr. S. Congregatio Rituum, Decr. Dominica Resurrectionis: AAS, 43 (1951) 128 sq.
7. Cfr. S. Congr. Rituum, Decer. Maxima Redemptionis nostra mysteria: AAS, 47 (1956) 838 sq.
8. Cfr. Const., Sacrosanctum Concilium: AAS 56 (1964) 97 - 138.
9. Cfr. nn. 58 - 64: AAS 59 (1967) 904 - 908.
10. Cfr. ibid.
11. Cfr. Concil. Vat. II. Const. Sacrosanctum Concilium: AAS 56, 19 (1964) 109.
12. Cfr. ibid. n. 40: 1. c., 111.
13. Cfr. Const. Apost. Regimini Ecclesiae, n. 61, § 3.: AAS 59 (1967) 905.
14. Cfr. AAS 59 (1967) 881 - 884.
15. Cfr. can. 253 § 3; et Const. Ap. Regimini Ecclesiae, n. 59: A.A.S. 59(1967) 904.
16. Cfr. Constit. Apost. Regimini Ecclesiae, 62, § 2,1°: 1. c., p. 906; cfr. Lit. Apost. Sanctitas clarior, motu proprio datae die 19 mensis Mart. an. 1969, n.7: AAS 61 (1969) 152.
17. Cfr. Constit. Apost. Regimini Ecclesiae, 62, § 2, 1°: 1. c., p. 906
18. Cfr. ibid.
19. Cfr. ibid.
20. Cfr. ibid., n. 62, § 2, 2°: 1.c.
21. Cfr. ibid.
22. Cfr. ibid.
23. Cfr. ibid., n. 62, § 2, 3°: 1. c. p. 907.
24. Cfr. ibid.
25. Cfr. ibid., n. 62, § 3: 1. c.
26. Cfr. cann. 2079; 2080, 2106, 3,4; 2109, 1,2: 2010, § 1: et Const. Apost. Regimini Ecclesiae, n. 62, § 5: 1.c., p. 907.
27. Cfr. AAS 22 (1930) 87 - 88; et Const. Apost. Regimini Ecclesiae, n. 63: AAS 59 (1967) 8.
28. Cfr. ibid., n. 62, § 6: 1.c., p. 907.
29. Cfr. can. 2018.
30. Cfr. Const. Apost. Regimini Ecclesiae n. 62, § 7: 1. c., p. 907.
31. Cfr. can. 2111; et Const. Apost. Regimini Ecclesiae. n. 62, § 4: 1.c., p. 907.
Źródło: AAS 61 (1969) 297 - 305; Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, wyd. ATK, Warszawa 1970, ss. 95 - 112.
opr. kkk/mg