Liderzy miłości bliźniego

Caritas Diecezji Kieleckiej jako jedna z pierwszych w Polsce po upadku komunizmu została reaktywowana w celu niesienia pomocy osobom biednym i potrzebującym wsparcia. Zaczynaliśmy od organizowania pomocy doraźnej (paczek i darmowych obiadów) dla ludzi nie radzących sobie w nowej rzeczywistości po zmianie ustroju. Ponadto pomagaliśmy tym, którzy ucierpieli podczas nieszczęśliwych zdarzeń losowych, jak powódź, trzęsienie ziemi lub pożar — mówi ks. Stanisław Słowik, dyrektor Caritas Kieleckiej.

Obecnie Caritas prowadzi 72 placówki całoroczne, skierowane do seniorów i osób niesamodzielnych, do dzieci i młodzieży, bezrobotnych i wykluczonych społecznie. Caritas wykonuje też usługi medyczne i opiekuńcze dla chorych i niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania. Przez ostatnie cztery lata Caritas wybudowała Hospicjum Stacjonarne w Kielcach, gdzie będzie zapewniona opieka dla 44 pacjentów terminalnie chorych. Podobne hospicjum w Miechowie Caritas prowadzi już 15 lat. Wśród licznych działań organizacji szczególnie wyróżniają się:

Aktywizacja bezrobotnych

Ważnym zadaniem społecznym, jakie realizuje Caritas kielecka jest pomoc bezrobotnym i wykluczonym społecznie. — W wielu gminach bezrobocie sięga nawet dwudziestu procent, dlatego działalność w tym obszarze jest niezwykle potrzebna społecznie — podkreśla ks. Słowik. Od 2004 roku działa Centrum Integracji Społecznej. CIS wspiera na dwóch zasadniczych płaszczyznach. Pierwsza to reintegracja społeczna. Obejmuje ona organizację różnego rodzaju szkoleń, warsztatów wzmacniających, poradnictwo indywidualne i grupowe, poradnictwo zawodowe i psychologiczne, często również poradnictwo prawne, szkolenia z obsługi komputera, kursy językowe i wiele innych działań, które podnoszą wartość pracownika na rynku pracy oraz jego predyspozycje osobowe.

Drugim poważnym działaniem jest wsparcie w reintegracji zawodowej. Polega ono na podejmowaniu konkretnych zadań i czynności zawodowych, dających okazję nie tylko do sprawdzenia się beneficjentów w danym obszarze aktywności, ale również pomaga nabyć niezbędne umiejętności do wykonywania danego zawodu. Dzięki temu znacząco zwiększa się szansa przyszłego zatrudnienia. Wielu beneficjentów CIS, wywodzących się z kategorii osób wykluczonych, nigdy lub od wielu lat nie podejmowało pracy zawodowej. Dlatego osoby te nie mają nawyku sumiennej pracy. — Często brakuje im elementarnych postaw, jak odpowiednie przygotowanie, stawienie się na umówioną godzinę lub też odpowiedzialność za podejmowane czynności i za końcowy efekt swojej pracy. Bez kompleksowej pomocy CIS osoby długotrwale bezrobotne i wykluczone społecznie nie miałyby żadnej szansy powrotu na rynek pracy — wyjaśnia s. Katarzyna Maruszak, doradca zawodowy CIS.

Przyjęcie do CIS-u odbywa się na podstawie decyzji komisji kwalifikacyjnej. Najczęściej tworzą ją pracownicy Centrum: psycholog, doradca zawodowy, pracownik socjalny. Osoba ubiegająca się o przyjęcie musi wykazać, że naprawdę chce zmienić dotychczasowy styl życia, a w procesie kwalifikacji ocenia się szansę na intensywną współpracę z kandydatem.

— Koszt uczestniczenia beneficjanta w zajęciach CIS zawiera się w przedziale od dwóch do trzech tysięcy złotych miesięcznie. Mieści się w tym zarówno zasiłek integracyjny wypłacany beneficjentowi (ok. 730 zł miesięcznie), jak i prowadzenie warsztatów zawodowych, utrzymanie całego wachlarza wsparcia społecznego oraz szkoleniowego. Dzięki temu osoba objęta tak wielowymiarową pomocą ma większe szanse odnalezienia się w pracy zawodowej — podkreśla s. Katarzyna. Poniesiony wydatek zwraca się społeczeństwu już po kilku latach, gdy beneficjent podejmuje aktywność zawodową na otwartym rynku pracy.

Ponadto w pięciu Klubach Integracji Społecznej prowadzona jest aktywizacja zawodowa. Nie ma tam obowiązku regularnego uczestnictwa w zajęciach. — Beneficjenci mają pewną swobodę korzystania z oferowanego wsparcia. Jeśli ktoś nie radzi sobie samodzielnie z szukaniem pracy, może przyjść i skorzystać z pomocy doradcy zawodowego lub z poradnictwa psychologicznego, często również z porady prawnej. Działania podejmowane w ramach KIS mają charakter towarzyszenia bezrobotnemu — wyjaśnia ks. Słowik. Cechą szczególną tej metody jest dyspozycyjność doradcy zawodowego — tzw. akompaniatora, który pełni rolę bezpośredniego realizatora działań programowych i jednocześnie daje osobiste wsparcie osobie wykluczonej.

W ramach aktywizacji zawodowej niezwykle ważnym elementem jest podejmowanie szkoleń, które stały się impulsem do znaczącego rozwoju usług w obszarze reintegracji zawodowej i społecznej. W Caritas kieleckiej szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe rozwinięto szeroko zwłaszcza w dziedzinie usług medycznych. Caritas podejmowała na przykład cykl szkoleń dla pielęgniarek, aby nie tylko podnosić ich kwalifikacje i dostosowywać się do nowych wymagań publicznych, ale przede wszystkim podnosić jakość wykonywanych usług.

Pomoc chorym i niepełnosprawnym

Niezwykle ważny zakres działań podejmowanych przez kielecką Caritas to pomoc chorym i niepełnosprawnym. — W tym obszarze oferujemy rehabilitację leczniczą oraz zawodową. Od ponad dwudziestu lat funkcjonuje Dom dla Niepełnosprawnych w Piekoszowie, który organizuje turnusy rehabilitacyjne. Gwarantują one opiekę medyczną, pomoc rehabilitantów, a także opiekę duchową — podkreśla dyrektor Domu ks. Jan Jagiełka. Innym ważnym zadaniem placówki w Piekoszowie jest rehabilitacja w systemie ambulatoryjnym i stacjonarnym, z której rocznie korzysta ponad trzy tysiące pacjentów. W 2008 roku powstał tu jedyny w Polsce południowej ośrodek leczenia chorych na stwardnienie rozsiane, czyli SM.

Od 18 lat w diecezji funkcjonują Stacje Opieki Caritas, a zatrudnione w nich pielęgniarki, fizjoterapeuci i opiekunki wykonują w domach pacjentów czynności pielęgnacyjne, opiekuńcze i rehabilitacyjne. Takie połączenie różnych działań w jednym zespole bardzo dobrze służy zaspokajaniu wszystkich potrzeb osób przewlekle chorych. Zespół opiekuńczy jest w stanie dostarczyć do domu chorego również sprzęt ortopedyczny, łóżka szpitalne i wiele innych urządzeń usprawniających obsługę ciężko chorego w domu. Rozwiązania te są wzorowane na systemie niemieckim, gdzie doskonale sprawdziły się przez wiele lat. Od pewnego czasu działania te zostały poszerzone o hospicjum domowe, które obejmuje opieką nawet stu pacjentów jednocześnie. Jak podkreśla s. Jadwiga Juszko, kierowniczka Biura Zarządu i Naczelna Pielęgniarka Caritas profesjonalna opieka nad chorym łagodzi wiele problemów wynikających z choroby oraz znacząco zmniejsza potrzebę pobytu w szpitalu lub innych placówkach stacjonarnych, w których pobyt jest bardzo trudnym doświadczeniem zarówno dla pacjenta, jak i jego rodziny.

Działania Caritas w tym zakresie mają charakter uzupełniający, poszerzają dostępność do usług medycznych oraz w znaczny sposób ułatwiają funkcjonowanie osobom starszym i niepełnosprawnym w środowisku lokalnym, głównie wiejskim. Duże znaczenie ma tu również sieć kilkunastu przychodni lekarskich (POZ i poradni specjalistycznych), które osobom mało zaradnym znacznie ułatwiają dostęp do specjalistów.

Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze

Jednym z pierwszych działań medycznych Caritas kieleckiej było zorganizowane Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Piekoszowie. Oferta skierowana jest do osób po ciężkich urazach, ze skomplikowanymi schorzeniami, itp., które po zakończeniu hospitalizacji potrzebują kilkutygodniowej rekonwalescencji. Często są to osoby samotne, które nie mogą liczyć na pomoc rodziny lub w swoim domu nie mają warunków do opieki medycznej. Caritas wychodzi naprzeciw takim potrzebom organizując kolejne ZOL-e, pod opiekę których trafiają osoby na okres rekonwalescencji lub w końcowym etapie życia. Jednostki takie zapewniają wsparcie medyczne i rehabilitacyjne pomagając pacjentowi w powrocie do samodzielności życiowej lub łagodząc inwazyjność niektórych procedur, na przykład sztucznego karmienia czy wspomagania oddychania.

Ponadto dla seniorów i osób niesamodzielnych Caritas prowadzi siedem Domów Pomocy Społecznej, Rodzinne Domy Pomocy, a także organizuje usługi opiekuńcze i pomoc domową. „Niezwykle ważne — podkreśla ks. Słowik — jest to, że w ramach jednej instytucji wykonywane są kompleksowo bardzo różne usługi opiekuńcze. Pozwala to dopasować optymalną formę pomocy do potrzeb danego pacjenta. Jeżeli opieka domowa jest niewystarczająca można niemal natychmiast przenieść pacjenta do placówki stacjonarnej, odpowiedniej dla jego aktualnej sytuacji i kondycji zdrowia”.

Oprócz opisanych powyżej działań Caritas prowadzi placówki dla dzieci i młodzieży, takie jak: świetlice, ogniska wychowawcze, wakacyjne kolonie charytatywne, przedszkola itp. Cenny jest też wkład Caritas w dożywianie najbiedniejszych, prowadzenie placówek pomocy osobom bezdomnym oraz nowatorskich rozwiązań w zakresie udostępniania mieszkań „wspieranych” — dla zagrożonych bezdomnością. Szeroko rozwinięta jest też pomoc dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz interwencja kryzysowa i przeciwdziałanie przemocy w różnych wymiarach.

Caritas Diecezji Kieleckiej jest największą organizacją charytatywną w regionie. Obecność na tylu polach pomocy powoduje, że z jej oferty i usług korzysta ponad 30 tysięcy osób najbardziej potrzebujących. Jest to możliwe dzięki zatrudnieniu 800 pracowników i niemal 3 tysięcy wolontariuszy, którzy w praktyczny sposób realizują ewangeliczne wezwanie Chrystusa do okazywania miłosierdzia bliźnim. W bieżącym roku kielecka Caritas po raz drugi została wyróżniona nagrodą Ministra Pracy i  Polityki Społecznej za promowanie nowatorskich i skutecznych działań w obszarze pomocy społecznej. Również na płaszczyźnie regionalnej zarówno centrala diecezjalna, jak i jej placówki terenowe otrzymywały liczne nagrody. Do najważniejszych należy zaliczyć „Anioła Dobroci” Województwa Świętokrzyskiego oraz „Kryształy soli” Województwa Małopolskiego.

Miłość bliźniego realizowana na co dzień w kieleckim Kościele jest dobrym przykładem budowania cywilizacji miłości, do której tak mocno zachęcał św. Jan Paweł II.

Tabela

opr. mg/mg