Chiromancja

Andrzej Zwoliński Astrologia, wróżby, jasnowidzenie i wywoływanie duchów ISBN: 978-83-927267-3-9 wyd.: Wydawnictwo PETRUS 2008

4. Chiromancja

Słowo to ma grecką etymologię: „cheiros” — dłoń i „mantano” — uczyć, wiedzieć, znać, wyczuwać. Jest to dział parapsychologii, który zajmuje się odczytywaniem z dłoni danych o człowieku, niemożliwy do zweryfikowania metodami psychologii akademickiej. Odczytywane „z dłoni” treści mogą dotyczyć zarówno przeszłości, teraźniejszości, jak i przyszłości — chiromancja ma więc także punkt styczności z jasnowidzeniem.

Już w starożytności Anaksagoras (zm. 428 przed Chr.) uważał, że człowiek posiada ręce (narząd) i dłonie (służące do tworzenia). Chociaż całe ciało człowieka jest uduchowione, to jednak duch ludzki najwyraźniej jest czytelny w twarzy i dłoniach. W kierunku dłoni biegnie najwięcej nerwów czuciowych i ruchowych — niewidomi za ich pomocą tworzą sobie pojęcia nawet o kolorach. Arystoteles (zm. 322 przed Chr.) określił dłoń jako narząd narządów.

Budowa dłoni została po raz pierwszy opisana, historycznie ujmując, w księgach Wedy, sięgających X wieku przed Chr. Sztuka odczytywania charakteru człowieka z dłoni (nazywana chiromancją) była praktykowana już w starożytnym Egipcie, w Grecji i w Rzymie. Aż do XVII wieku chiromancja była wykładana na uniwersytetach, katedry chiromancji istniały wówczas np. w Lipsku, Jenie i w Halle.

W starożytności Rzymianie łączyli chiromancję ze starymi koncepcjami astrologicznymi. Poza czterema głównymi liniami, wyznaczonymi na dłoni już wcześniej, czyli liniami: serca, głowy, życia i losu, określano dodatkowo kilka wzgórków, przyporządkując im poszczególne planety. Np. mały palec przyporządkowano bogu Hermesowi (u Rzymian — Merkury), a palec wskazujący — Aresowi (rzymski Mars). Połączenie planet Merkury i Mars oznaczało w starożytnej horoskopii krótki żywot. Stąd wzięło się twierdzenie, że długa linia życia, sięgająca aż po mały palec, musi być niepomyślną oznaką. Krótka linia życia oznacza więc długie życie. Z biegiem wieków powstawały kolejne systemy interpretujące „mapę dłoni”. Najstarsze teksty dotyczące chiromancji sięgają XV wieku, a są to: tekst angielski pochodzący sprzed 1440 r. oraz tekst niemiecki — Księga o dłoni, z 1448 r., autorstwa Johanna Hartlieba (ok. 1400—1468), nadwornego lekarza księcia Albrechta III Wittelsbacha. Współczesna chiromancja bierze swój początek od dwóch francuskich wróżbitów z XVIII w.: Desbarolles'a i d'Arpentigny'ego. Książka Christiana Schalitza Z przesądów i oszustw uwolniona „chiromancja i fizjognomia” (Lipsk 1703) była podręcznikiem tajemnej wiedzy o liniach na dłoni. Sprawili oni, że kwitło wówczas wróżbiarstwo praktyczne i weszło w modę tak powszechną, że nawet dwory panujących zasięgały porady u chiromantów. Znanym przykładem były wróżby Marie-Anne Normand, która młodemu Napoleonowi, w obecności świadków, wróżyła z ręki, że poślubi Józefinę i zostanie „największym z Francuzów”. Wielką sławę zyskała sobie Cyganka Mari Diloa Dilacze Osaer, która wielokrotnie wróżyła księciu Fryderykowi Wilhelmowi Pruskiemu. Chiromancja Cyganów (głównie narodu Sinti i Romów), którzy w XV wieku po wielowiekowej tułaczce szukali azylu w Europie, była jednak uważana za najbardziej samowolną i nieopierającą się na żadnych stałych zasadach, chociaż pozostawała ich ulubioną sztuką wróżbiarską. Popularnością cieszyła się chiromancja Arabów, która wprawiała w zdumienie nawet ich zdeklarowanych przeciwników.

Chiromancja, obok astrologii, jest najbardziej popularną formą wróżb. Wróżenie z ręki łączy się ściśle z przekonaniem, które sformułował Paracelsus następującymi słowami: „Trzeba zrozumieć, że człowiek jest małym światem; wprawdzie nie pod względem formy i substancji żywej, ale we wszystkich mocach i cnotach odpowiada światu wielkiemu. Na człowieka przechodzi szlachetne imię mikrokosmosu”. Paracelsus to tak naprawdę Philippus Ayreolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim, który zmarł w Salzburgu w 1541 r., a uchodził za najwybitniejszego przedstawiciela światopoglądu ezoterycznego. Człowiek, jako „miniświat” umieszczony pośród „wielkiego świata” makrokosmosu, nosi na sobie jego tajemnice możliwe do odczytania. Także i tajemnice czasu. Interesującym obiektem studiowania owych powiązań między małym światem ludzkiego losu a wielkim światem kosmicznego bytu jest dłoń.

Próbę naukowego podejścia do tzw. „duchowości dłoni” (znajdowania w niej obrazu duchowości jednostki) podjęła psychoanaliza, traktująca swe analizy jako część chirologii (nauka zajmująca się budową i znaczeniem dłoni). Wychodząc z faktu niepowtarzalności dłoni każdego z ludzi, jak i jego odcisków palców, próbowano wnioskować o uzdolnieniach i zainteresowaniach człowieka. Kształt dłoni ma zdradzać charakter człowieka. W analizie brano pod uwagę całą rękę, jej kształt, wielkość, kolor, temperaturę, wilgotność, owłosienie, a nawet zapach, ze szczególną uwagą zwróconą na palce. Lyall Watson w książce Supernature (Londyn 1973) twierdzi, że badania potwierdzają, iż około 30 wrodzonych schorzeń związanych jest z konkretnymi wzorami na dłoni, przy czym niektóre ujawniają się jeszcze przed ujawnieniem choroby. A ponieważ prążki skóry formują się od dwudziestego tygodnia życia płodowego, a więc w tym samym czasie co mózg, układ nerwowy i organy zmysłów, jest logiczne, że wiele wewnętrznych zjawisk może mieć swe odbicie na skórze.

Niebezpieczeństwa związane z chiromancją są przede wszystkim natury psychologicznej. Dla człowieka o słabej osobowości informacje uzyskane u chiromanty mogą być niebezpieczne, stwarzać wrażenie determinacji i postawę bierności wobec wyzwań codzienności („skoro już taki jestem, nie da się nic zrobić”). Uniemożliwia to pełny, w wolności podejmowany rozwój człowieka.

Ocena wszelkich prób uzyskiwania prawdy o przyszłości jest w Biblii jednoznacznie negatywna. Grzechy Manassesa, najgorszego z królów Izraela, były następujące: „Przeprowadził syna swego przez ogień, uprawiał wróżbiarstwo i czary, ustanowił zaklinaczy i wieszczków” (2 Krl 21, 6). Król Jozjasz zaś „zaklinaczy, wieszczków, posążki domowe bóstw, bożki i wszystkie ohydy, które widziało się w kraju Judy i w Jerozolimie, usunął w tym celu, aby w czyn zamienić słowa Prawa, spisane w księdze, jaką znalazł kapłan Chilkiasz w świątyni Jahwe” (2 Krl 23, 24).

opr. aw/aw