Spotkania ze świeckim

Bardzo interesująca jest książka, którą napisał Dominique Wolton razem z Papieżem i która ukazała się we Francji pod prostym i trafnym tytułem Politique et société (Paris, Éditions de l'Observatoire, 2017, stron 421, euro 21). Określenie tej książki jako «wywiad» nie byłoby adekwatne, i rzeczywiście na stronie tytułowej czytamy, że chodzi o «spotkania», choć naturalnie dwie trzecie długiego tekstu, napisanego bardzo dobrze, zajmują pytania francuskiego badacza, a przede wszystkim odpowiedzi Papieża; całość uzupełniają treściwe wprowadzenie i długie fragmenty przemówień papieskich.

Jest to zatem pozycja ważna, wyróżniająca się spośród innych wywiadów z Papieżem, znaczących i potrzebnych, często publikowanych w formie książkowej, które stały się później bestsellerami. Zgodnie z tradycją, która ma już pół wieku, a wpisuje się w nią również Bergoglio od czasów, kiedy był arcybiskupem Buenos Aires i kiedy powstała znana książka, napisana przez Sergia Rubína e Franceskę Ambrogetti.

Tekst Woltona przypomina raczej książki Jeana Guittona i André Frossarda, którzy dialogowali z Pawłem VI i Janem Pawłem II: dwóch rozmówców, którzy nie trudnili się głównie dziennikarstwem i byli Francuzami jak Wolton. I to być może nie przypadek, że spotykali się z tymi trzema Papieżami trzej ludzie kultury, naturalnie różniący się od siebie, tak jak różnią się od siebie Papieże, z którymi rozmawiali, i że wszyscy trzej pochodzili z kraju o wielkiej tradycji chrześcijańskiej — tradycji, która pozostaje żywa i inteligentna — ale jednocześnie jest on głęboko świecki i zlaicyzowany.

Świeckim jest właśnie Wolton, autorytatywny socjolog, specjalizujący się w komunikacji, który spotkał się i napisał książki analogiczne do tej z wybitnymi postaciami, takimi jak Raymond Aron, Jean-Marie Lustiger, Jacques Delors. «Dlaczego dialog? Dlatego że umożliwia otwarcie na innego, argumentowanie i obecność czytelnika. Dialog nadaje sens komunikacji ludzkiej niezależnie od stosowania i ograniczeń techniki», pisze ten badacz we wstępie do Politique et société. I propozycja takiego dialogu w 2015 r. zainteresowała Franciszka.

Taka jest zatem geneza książki, która powstawała, również dzięki tak świetnemu tłumaczowi jak Louis de Romanet, podczas dwunastu spotkań, które odbywały się od lutego 2016r. do lutego 2017 r., oraz dwóch dodatkowych spotkań roboczych, poświęconych pracy nad ostateczną formą tekstu. Zaprezentowana Papieżowi 28 sierpnia, książka składa się z ośmiu rozdziałów — pokój i wojna; religie i polityka; Europa i zróżnicowanie kulturowe; kultura i komunikacja; inność, czas i radość; miłosierdzie; tradycja; przeznaczenie — i kończy się na postaci Bergoglia. Tematy te potraktowane zostały z niebanalną wrażliwością na polityczne i społeczne problemy współczesności. Fragmenty książki, opublikowanej przez paryskie wydawnictwo, którym kieruje Muriel Beyer, zostały zamieszczone 1 września w «Le Figaro» wraz z recenzją Jeana-Marie Guénois.

opr. mg/mg