Święty Filip Nereusz

„Rzetelna pobożność, a tym bardziej świętość nigdy nie były ponure. Sposobią raczej do ukształtowania i zachowania pogody ducha, manifestują się radością, są podłożem, z którego wyrastają objawy zdrowej wesołości. Kościołowi nie brakowało dlatego nigdy wesołych Świętych. Pośród nich jednym z najbardziej ujmujących był niewątpliwie Filip Nereusz (Neri), założyciel oratorianów, którzy u nas są znani pod nazwą Filipinów” (H. Fros).

Nasz Święty urodził się we Florencji 21 VII 1515 r. jako syn Franciszka i Lukrecji Mosciano. Wiedzę zdobywał początkowo we florenckiej szkole S. Giorgio i pozostawał pod wpływem dominikanów żyjących tradycjami G. Savanaroli, którego wielbicielem był do końca swojego życia. Od początku był osobą pociągającą w zewnętrznej swojej postaci, a także w oryginalnym sposobie bycia. Znany był z poczucia humoru i miał zdolność jednania ludzi. W wieku 17 lat, po przedwczesnej śmierci matki i starszego brata, kiedy pogorszyły się warunki materialne ojca, udał się Filip do swojego wuja w San Germano, by pomagać mu w jego pracy zawodowej i odziedziczyć znaczny majątek. Jednakże z tego zrezygnował i udał się do Rzymu, gdzie pozostał już do końca życia. Wieczne miasto dźwigało się ze zniszczeń spowodowanych najazdem cesarza Karola V. Początkowo był wychowawcą dwóch synów zamożnego Florentczyka i studiował na uniwersytecie Sapientia filozofię oraz teologię. Studia jednakże przerwał, aby bardziej poświęcić się działalności apostolskiej (m.in. głosił kazania na ulicach) i charytatywnej, gromadząc wokół siebie ludzi szczególnie zaniedbanych pod względem religijno-moralnym. Z tych to osób utworzył Bractwo Trójcy Świętej dla Opieki nad Pielgrzymami, którzy licznie odwiedzający Rzym potrzebowali pomocy religijnej i nierzadko też materialnej.

Za radą swojego spowiednika przyjął w wieku 36 lat święcenia kapłańskie i przy kościele S. Girolamo della Carita zaczął pełnić swoją pracę duszpasterską, wiele czasu poświęcając sprawowaniu sakramentu pokuty. Stał się znanym i poszukiwanym przez duchownych i świeckich spowiednikiem. Był doradcą i spowiednikiem papieży. Ks. Filip był oryginalnym, twórczym i nowoczesnym duszpasterzem. Prowadził katechezy najpierw we własnym mieszkaniu, potem w publicznej kaplicy zwanej oratorium. Propagował nowe nabożeństwo w formie czterdziestogodzinnej adoracji. Wokół ks. Filipa gromadzili się duchowni i świeccy. Treści katechizmowe podawał różnymi metodami. Były dyskusje, śpiewy religijne, koncerty, przedstawienia teatralne, pielgrzymki. Filip miał wielu przyjaciół wśród późniejszych Świętych. Przyjaźnił się z Ignacym Loyolą, Karolem Boromeuszem, Kamilem de Lellis, Franciszkiem Salezym. On to założył wspólnotę duchownych, zwanych oratorianami, w Polsce od imienia Świętego, Filipinami. Jako jedyne zgromadzenie nie ma żadnych ślubów zakonnych. Filip przyczynił się do ożywienia studiów, odkryć archeologicznych, odnowienia muzyki kościelnej. Duchowość przeżywana i propagowana przez ks. Filipa charakteryzowała się chrześcijańskim optymizmem opartym na miłości Boga i bliźniego oraz koniecznością wewnętrznego umartwienia. Na tej duchowości opierali się święci założyciele swoich zgromadzeń zakonnych: św. Franciszek Salezy, św. Wincenty a Paulo i św. Jan Bosko (H. Fros, W. Zaleski, H. Jaromin)

Św. Filip odszedł do Pana pełen zasług i w opinii świętości 26 V 1595 r. Historia zaliczyła go największych katolickich reformatorów XVI w. Został beatyfikowany przez papieża Pawła VI w roku 1615, natomiast kanonizował go papież Grzegorz XV w siedem lat później. W ikonografii przedstawia się św. Filipa jako osobę w średnim wieku, z krótką brodą, w stroju duchownym: w sutannie i birecie, z różańcem w ręku, z mszałem, z płonącym sercem (jako wyraz jego miłości do Boga i ludzi), w obecności dziecka. Jedno z ujęć ukazuje św. Filipa, przed którym anioł trzyma otwartą księgę (O. Wimmer, H. Melzer, M. Stebart, H. Wegner).

Liturgiczny obchód ku czci św. Filipa przypada na dzień 26 maja i ma rangę wspomnienia obowiązkowego. Mszalne modlitwy dają nam możliwość zanoszenia próśb za wstawiennictwem św. patrona, a także przybliżają cechy jego bogatej osobowości. W kolekcie prosimy, aby „Duch Święty zapalił w nas ogień miłości, który przenikał serce świętego Filipa”. Modlitwa nad darami zawiera prośbę, abyśmy za przykładem świętego Filipa z radością pracowali dla Bożej chwały i zbawienia naszych bliźnich. Natomiast w modlitwie po Komunii prosimy, abyśmy jak św. Filip zawsze pragnęli Chleba, który daje nam życie wieczne.

Na zakończenie naszego przypatrywania się osobie św. Filipa za jego wstawiennictwem prośmy o dar naszej radosnej i pokornej służby Bogu i ludziom.

opr. ab/ab