Konferencja „Europa między nihilizmem post-oświeceniowym a kwestią islamską"

Organizatorami tego wydarzenia są: metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, Centro Internazionale Giovanni Paolo II, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, przy współpracy z Instituto Acton. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzej Duda.

Na początku wszystkich zebranych powitał ks. prof. dr hab. Józef Stala i poprosił metropolitę krakowskiego, abpa Marka Jędraszewskiego o oficjalne otwarcie konferencji.

Arcybiskup powiedział, że ta konferencja otwiera obchody 100-lecia urodzin św. Jana Pawła II. Nawiązał do jego słów, w których mówił, że w Wadowicach wszystko się zaczęło. Uczestnicy konferencji udadzą się do Wadowic, aby pomodlić się w kościele, do którego często w młodości przychodził Karol Wojtyła. Arcybiskup stwierdził, że współcześni ludzie są świadkami zmagań o Europę i jej chrześcijańskie korzenie. Tytuł konferencji wskazuje na dwa zagrożenia, które czyhają na kulturę śródziemnomorską: nihilizm postoświeceniowy, czyli kryzys rozpoczęty w dobie oświecenia przez który następuje kryzys solidarności międzyludzkiej oraz napływ ludności dalekiej kulturowo, wzbudzające niepokoje społeczne. – Nasza konferencja będzie okazją żeby uzmysłowić sobie wielkość tych zagrożeń i szukać odpowiedzi na pytanie co my w tej sytuacji możemy zrobić – powiedział metropolita krakowski. Podziękował także wszystkim organizatorom spotkania oraz powitał jego uczestników.

Głos zabrał dr Marco Ferrini, Przewodniczący Międzynarodowego Centrum Jana Pawła II, który podkreślił, że świadectwo i nauka Jana Pawła II jest epokowe i wydało wiele dobrych owoców. Powiedział, że Kościół trzeciego milenium nie może zapomnieć o nauczaniu tego wybitnego człowieka. Podziękował za przyjęcie organizatorów i uczestników konferencji przez abp Marka Jędraszewskiego oraz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, wszystkim organizatorom oraz patronom.

Dr Kishore Jayabalan, Dyrektor Instytutu Acton w Rzymie powiedział, że instytut w którym pracuje skupia się na ekonomii i bardzo ściśle łączy się z myślą społeczną św. Jana Pawła II. Stwierdził, że należy jego słowa nieść w przyszłość, by odnieść sukces. Przyznał, że należy przemyśleć w jaki sposób istota ludzka może przemieniać świat na lepsze dla dobra ogółu człowieczeństwa. Podziękował i życzył wszystkim zebranym owocnego czasu.

Odczytano list Prezydenta Polski, w którym Andrzej Duda stwierdził, że wnioski z konferencji przysłużą się do wypracowania rozwiązań, które pozwolą odkryć wartości będących przez wieki fundamentem, dumą i bogactwem Europy.  Prezydent życzył także kolejnych udanych inicjatyw.

W pierwszej sesji, „Europa między nihilizmem post-oświeceniowym  a kwestią islamską” moderatorem był abp Luigi Negri, Emerytowany Arcybiskup Ferrary-Comacchio. Powiedział, że temat konferencji jest bardzo istotny, ponieważ we współczesnej Europie relatywizm postoświeceniowy blokuje rozwój wszelkiej prawdy i w sposób brutalny rozwija się zagrożenie islamskie. Benedykt XVI rozpoczął debatę na temat tego problemu. – Nie możemy działać na odpowiednim poziomie jeżeli nie będziemy sobie zdawać sprawy z tego jak bardzo jesteśmy odpowiedzialni za to by myśleć o przyszłości. Nasza refleksja nad dzisiejszą sytuacją musi być myślą o tych dwóch kwestiach: nihilizmie i kwestii islamskiej. Musimy być świadomi wszystkich problemów i ograniczeń w tej kwestii – powiedział abp Luigi Negri.

Jako pierwszy swój referat pt. „Nihilizm post-oświeceniowy w Europie” wygłosił Prof. Francesco Botturi z Katolickiego Uniwersytetu Najświętszego Serca w Mediolanie. Wskazał na początki i losy współczesnej sekularyzacji, która była procesem globalnym, inspirującym nowożytną historię, wytłumaczył również różne formy nihilizmu i wyjaśnił co znaczy „uwolnić wolność”. – Wielkie prawdy chrystologiczne, wszystko to wymaga silnej myśli. Kluczami zrozumienia chrześcijaństwa stają się inne elementy niż było to przez wiele lat sekularyzacji. W kontekście kryzysu nihilistycznego tymi kluczami są emocje, bycie z innymi ludźmi, działania na rzecz społeczności i ekologii. W tym momencie jesteśmy skazani na to by odczytywanie wiary było inne i odpowiednie dla dzisiejszych czasów, tego jacy jesteśmy – podkreślił.

Kolejno w pierwszej sesji zabrał głos prof. Stanisław Grygiel z Papieskiego Instytutu Teologicznego Jana Pawła II w Rzymie. W swoim referacie „Dialog: świadectwo prawdy”, mówił o miłości Stwórcy jako Bożym Dialogu, oddaniu się sobie nawzajem jako odsłonięciu prawdy o człowieku z pomocą dialogu, który jest niszczony przez kłamstwo. Wskazał, że człowiek nowożytny nie przebywa w dialogu, ponieważ jest narcystyczny, wymienia tylko opinie, powinien jednak zachwycić się pięknem Słowa Bożego i żyć w miłości. – Odradza się tylko ten, kto go kocha. Człowiek, który kocha drugiego człowieka, przebywa z nim w dialogu, w którym razem wędrują do ziemi obiecanej na Początku. Wspólnie widzą zarówno dobro, która czynią w miłości, jak i zło, które popełniają z powodu jej braku– stwierdził.

Po pierwszej części nastąpiła dyskusja, podczas której uczestnicy uszczegółowili tematykę oraz zebrali wnioski.

Moderatorem drugiej sesji: „Wyjść z ucisku: jaką drogą? Elementy kulturowe i duszpasterskie dotyczące  sekularyzmu: odpowiedź krytyczna na nowoczesność” był ks. prof. dr hab. Józef Stala.

Jako pierwszy wystąpił  kard. Willem Eijk, który w swoim referacie „Sekularyzacja naszych czasów” poruszył problem sekularyzacji Holandii. Nie jest to jeden z pierwszych krajów w którym pojawiło się to zjawisko, jest to również państwo, w którym powstał pierwszy w Europie instytut zajmujący się studiami socjologicznymi sytuacji eklezjastycznej. Kardynał wskazał w szerokim ujęciu jaka jest geneza sekularyzacji oraz jak będzie wyglądała przyszłość. – Moim zadaniem wobec Kościoła w Europie Zachodniej jest tworzenie twórczej mniejszości wiernych, która okazuje żywa wiarę w Chrystusa i będzie w stanie wpłynąć na kulturę mniejszości. Ta twórcza mniejszość może na początku tylko coś zasiać i nie poddawać się i żyć w nadziei, również gdy zabraknie natychmiastowych efektów. Naszym zadaniem jest zasiać tę wiarę, a Bóg zbierze owoce – zakończył.

Kolejno głos zabrał metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, którego wystąpienie nosiło tytuł „Dominus Jesus punktem fundamentalnym nauczania Jana Pawła II”.

Po  przerwie swój referat pt. „Misja jako odpowiedź na sekularyzacje” wygłosił abp Luigi Negri, Emerytowany Arcybiskup Ferrary-Comacchio. W swoim wystąpieniu odpowiedział  na to co dzieje się współcześnie w Kościele i wskazał jakie są perspektywy otwierające się przed ludźmi. Tożsamość Kościoła wynika z Chrystusa, którego lud uznaje za obecnego w swej rzeczywistości społecznej i za którym podąża. – Kościół potrzebuje przeżywania absolutnego spokoju rodzącego się z wiary, otwarcia drzwi na każde rozwiązania, impetu który pozwala modlić się i przezywać jedyne misterium wiary. (…) Chrześcijanin to ten, który z łaską idzie drogą, którą otrzymał od Boga, również w naszych czasach – dodał.

Podczas dyskusji podsumowującej referenci odpowiedzieli na pytania zebranej publiczności, uszczegółowiając dotychczasowe założenia oraz wnioski.