„Lekcje religii mają w polskiej szkole umocowanie prawne”. Reakcja rzecznika KEP na wstępną deklarację minister edukacji

„Episkopat odniesie się do kwestii nauczania religii, gdy otrzyma konkretne propozycje zmian w prawie. Musimy bowiem pamiętać, że te lekcje mają w polskiej szkole umocowanie prawne" – podkreślił rzecznik prasowy KEP, ks. Leszek Gęsiak SJ w rozmowie ze Stacją7.

na zdjęciu Rzecznik Prasowy Episkopatu Polski, ks. Leszek Gęsiak fot. www.facebook.com/RzecznikKonferencjiEpiskopatuPolski

Rzecznik prasowy ks. Leszek Gęsiak SJ powiedział dla portalu stacja 7.pl, że „wypowiedź pani minister edukacji należy traktować jako wstępną deklarację w chwili przejęcia obowiązków w ministerstwie”.

„Z pewnością Episkopat odniesie się do tej kwestii, gdy otrzyma konkretne propozycje zmian w prawie. Musimy bowiem pamiętać, że lekcje religii mają w polskiej szkole umocowanie prawne na mocy przepisów Konstytucji, Konkordatu oraz Ustawy o systemie oświaty” – przypomniał rzecznik Episkopatu.

Jak podkreśla religia, nie dotyczy wyłącznie Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego.

„Jest prowadzona w systemie oświaty publicznej przez prawnie zarejestrowane w Polsce Kościoły i związki wyznaniowe” – zaznacza ks. Gęsiak.

Dodaje, że „w wypadku Kościoła katolickiego ewentualne konkretne propozycje zmian będą mogły być przedmiotem rozmów Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP”.

Lekcje religii w szkołach prowadzą Kościoły i związki wyznaniowe zarejestrowane w RP na mocy Konstytucji RP oraz m.in. ustaw o stosunku państwa do danego Kościoła. Nie ma podstaw do organizowania tych zajęć wyłącznie na pierwszych lub ostatnich godzinach lekcyjnych. Finansowanie religii w szkole to nie dotacja dla Kościoła, ale poszanowanie praw tych obywateli - rodziców i samych uczniów - którzy takich lekcji sobie życzą.

Religia w szkole a Konstytucja, Konkordat i ustawy...

Katechizację w szkołach prowadzą Kościoły i związki wyznaniowe zarejestrowane w RP. Czynią to na mocy art. 53 ust. 4 Konstytucji RP oraz m.in. na podstawie ustaw o stosunku państwa do danego Kościoła. Zazwyczaj jest tam zapisane, że Kościół „ma prawo do prowadzenia katechezy i nauczania religii”. Tak wskazuje np. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

W przypadku Kościoła katolickiego o prawie do szkolnej katechezy mówi ponadto Konkordat. W art. 12 pkt. 1 zapisano:

„Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji, Państwo gwarantuje, że szkoły publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola, prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych”.

W pkt. 4 dodano, że:

„W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają przepisom i zarządzeniom kościelnym, a w innych sprawach przepisom państwowym”.

Ile religii i kiedy

Do kwestii organizacji lekcji religii na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej odniosła się kilka lat temu Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. Było to oświadczenie wydane w marcu 2019 r. w sprawie organizowania zajęć z religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Oprócz przypomnienia o wymiarze godzinowym tych lekcji w planie zajęć, Komisja podkreśliła, że nie ma podstaw do organizowania zajęć z religii wyłącznie na pierwszych bądź tylko ostatnich godzinach lekcyjnych.

„Uczniom, którzy nie uczęszczają na lekcje religii, szkoła ma zapewnić opiekę na czas trwania tych zajęć” – napisał ówczesny przewodniczący Komisji Wychowania bp Marek Mendyk.

Z kolei dwa miesiące wcześniej bp Mendyk odniósł się również do kwestii obecności oceny z religii na świadectwie szkolnym. Jak przypomniał, sprawę tę reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

Zgodnie z nim, lekcje religii/etyki odbywają się w ramach planu szkolnego, nauczyciele są członkami rady pedagogicznej, a oceny z tych przedmiotów są wliczane do średniej ocen i umieszczane na świadectwie.

„Takie rozwiązania gwarantują niedyskryminacyjne traktowanie przedmiotu, mającego istotne znaczenie wychowawcze, organizowanego przez szkołę w celu wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zgodnie z ich światopoglądem. Proponowane zmiany prawne, gdyby je wprowadzono w życie, doprowadziłyby do zmarginalizowania religii i etyki” – podkreślił przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego.