„Lekcje religii mają w polskiej szkole umocowanie prawne”. Reakcja rzecznika KEP na wstępną deklarację minister edukacji

Rzecznik prasowy ks. Leszek Gęsiak SJ powiedział dla portalu stacja 7.pl, że „wypowiedź pani minister edukacji należy traktować jako wstępną deklarację w chwili przejęcia obowiązków w ministerstwie”.

„Z pewnością Episkopat odniesie się do tej kwestii, gdy otrzyma konkretne propozycje zmian w prawie. Musimy bowiem pamiętać, że lekcje religii mają w polskiej szkole umocowanie prawne na mocy przepisów Konstytucji, Konkordatu oraz Ustawy o systemie oświaty” – przypomniał rzecznik Episkopatu.

Jak podkreśla religia, nie dotyczy wyłącznie Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego.

„Jest prowadzona w systemie oświaty publicznej przez prawnie zarejestrowane w Polsce Kościoły i związki wyznaniowe” – zaznacza ks. Gęsiak. 

Dodaje, że „w wypadku Kościoła katolickiego ewentualne konkretne propozycje zmian będą mogły być przedmiotem rozmów Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP”.

Lekcje religii w szkołach prowadzą Kościoły i związki wyznaniowe zarejestrowane w RP na mocy Konstytucji RP oraz m.in. ustaw o stosunku państwa do danego Kościoła. Nie ma podstaw do organizowania tych zajęć wyłącznie na pierwszych lub ostatnich godzinach lekcyjnych. Finansowanie religii w szkole to nie dotacja dla Kościoła, ale poszanowanie praw tych obywateli - rodziców i samych uczniów - którzy takich lekcji sobie życzą.

Religia w szkole a Konstytucja, Konkordat i ustawy...

Katechizację w szkołach prowadzą Kościoły i związki wyznaniowe zarejestrowane w RP. Czynią to na mocy art. 53 ust. 4 Konstytucji RP oraz m.in. na podstawie ustaw o stosunku państwa do danego Kościoła. Zazwyczaj jest tam zapisane, że Kościół „ma prawo do prowadzenia katechezy i nauczania religii”. Tak wskazuje np. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

W przypadku Kościoła katolickiego o prawie do szkolnej katechezy mówi ponadto Konkordat. W art. 12 pkt. 1 zapisano:

„Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji, Państwo gwarantuje, że szkoły publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola, prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych”.

W pkt. 4 dodano, że:

„W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają przepisom i zarządzeniom kościelnym, a w innych sprawach przepisom państwowym”.

Ile religii i kiedy

Do kwestii organizacji lekcji religii na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej odniosła się kilka lat temu Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. Było to oświadczenie wydane w marcu 2019 r. w sprawie organizowania zajęć z religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Oprócz przypomnienia o wymiarze godzinowym tych lekcji w planie zajęć, Komisja podkreśliła, że nie ma podstaw do organizowania zajęć z religii wyłącznie na pierwszych bądź tylko ostatnich godzinach lekcyjnych.

„Uczniom, którzy nie uczęszczają na lekcje religii, szkoła ma zapewnić opiekę na czas trwania tych zajęć” – napisał ówczesny przewodniczący Komisji Wychowania bp Marek Mendyk.

Z kolei dwa miesiące wcześniej bp Mendyk odniósł się również do kwestii obecności oceny z religii na świadectwie szkolnym. Jak przypomniał, sprawę tę reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.

Zgodnie z nim, lekcje religii/etyki odbywają się w ramach planu szkolnego, nauczyciele są członkami rady pedagogicznej, a oceny z tych przedmiotów są wliczane do średniej ocen i umieszczane na świadectwie.

„Takie rozwiązania gwarantują niedyskryminacyjne traktowanie przedmiotu, mającego istotne znaczenie wychowawcze, organizowanego przez szkołę w celu wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zgodnie z ich światopoglądem. Proponowane zmiany prawne, gdyby je wprowadzono w życie, doprowadziłyby do zmarginalizowania religii i etyki” – podkreślił przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego.

Źródła: stacja7.pl, KAI