Niepełnosprawni umysłowo poznają encyklikę „Veritatis splendor”. Jak to możliwe?

Ks. Antoni Bartoszek jest pogodnym kapłanem. O swoich podopiecznych mówi „dzieci”, choć to już młodzież i młodzi dorośli. Duchowny od 20 lat posługuje w Ośrodku dla Osób Niepełnosprawnych Najświętsze Serce Jezusa w Rudzie Śląskiej i co roku prowadzi dla nich wielkopostne rekolekcje. „Tematyka jest zawsze aktualna. W rocznicę śmierci Brata Alberta prezentowaliśmy jego życiorys, w 100-lecie odzyskania niepodległości ukazywaliśmy działanie Boga w wydarzeniach w naszej ojczyźnie, w Roku Wiary postawiliśmy za wzór Abrahama, po pandemii osią spotkania była Eucharystia i jej piękno, a podczas ŚDM przybliżaliśmy postacie młodych świętych” – wyjaśnia ks. Antoni Bartoszek.  

Osią tegorocznych rekolekcji, które w dniach 22-24 marca odbywają się w parafii Matki Bożej Różańcowej w Rudzie Śląskiej Halembie, jest wydana w 1993 r. encyklika Jana Pawła II „Veritatis splendor” („Blask prawdy”). „Dla mnie, jako teologa moralisty, to bardzo ważny dokument i jedna z ważniejszych papieskich encyklik, w tym roku mija 30 lat od jej napisania” - mówi kapelan. „Długo zastanawiałem się, jak zawarte w niej treści o blasku prawdy, czyli Chrystusie, który jest prawdziwym światłem, które oświeca każdego człowieka, przekazać moim niepełnosprawnym umysłowo podopiecznym” – mówi.

I pomocą przyszła kreatywność. Ambona kościoła Matki Bożej Różańcowej zamieniała się w morską latarnię, która daje światło i wyznacza właściwy kierunek, pływającym po morzu okrętom. „Podobnie jak blask Bożej prawdy, który kieruje nas do ostatecznego portu – do Nieba” – tłumaczył niepełnosprawnej młodzieży ks. Antoni Bartoszek. Na tle latarni został ustawiony krzyż, który w miejscu łączenia belek, miał wykonane z czerwonego szkła serce. „Dzięki temu światło latarni przenika przez krzyż, ukazując nam prawdę, że to Chrystus jest światłem, które oświeca człowieka” – dodał.  

Treść papieskiej encykliki przedstawiona była nie tylko za pomocą różnorakich symboli, ale także przygotowanych przez uczestników rekolekcji scenek. „Przygotowania rozpoczynają się już miesiąc wcześniej i budzą wiele emocji. Podopieczni razem ze swoimi opiekunami szyją stroje, dopierają muzykę i scenografię, sami także piszą dialogi. Za każdym razem jestem poruszony, widząc efekty ich pracy” – mówi kapelan ośrodka w Rudzie Śląskiej. Podczas pantomimy można było zobaczyć scenę przekazania Mojżeszowi kamiennych tablic z Dekalogiem, kazanie na górze oraz spotkania Jezusa z bogatym młodzieńcem. „Chcieliśmy za św. Janem Pawłem II przypomnieć, że fundamentem moralności chrześcijańskiej są Boże przykazania” – tłumaczył ks. Antoni Bartoszek.

Sceną finałową była odegrana Ewangelia o uzdrowieniu niewidomego. „Choć medycyna stara się przywracać ludziom wzrok, to najważniejszy jest wzrok duszy, bo nim możemy zobaczyć Bożą prawdę” – powiedział lekarz okulista ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. Edward Wylęgała, który był gościem pierwszego dnia rekolekcji. Na zakończenie uczestnicy odnowili przyrzeczenia chrzcielne. „Blask Chrystusowego światła po raz pierwszy zapłonął na naszym chrzcie” – wyjaśnił kapelan.

Kolejny dzień poświęcony był tematom sumienia i grzechu. Trudne teologiczne pojęcia jak „rachunek sumienia” czy „czyste sumienie” zostały przedstawione za pomocą scenki, w której lekarz zastanawia się, czy zrobił wszystko, by pomóc ciężko choremu pacjentowi. Temat „zadowolonego z siebie” i „skruszonego” sumienia przedstawiły z kolei scenki oparte o przypowieść o faryzeuszu i celniku, a także scena rozmowy Jezusa z dobrym i złym łotrem. Drugi dzień rekolekcji zakończył się spowiedzią i drogą krzyżową z rozważaniami św. Jana Pawła II. Została także udzielona Komunia święta.

Tematem ostatniego dnia wielkopostnego był trzeci rozdział papieskiej encykliki, dotyczący świadectwa chrześcijańskiej wiary. „Św. Jan Paweł II dużo mówi o męczeństwie, jako świadectwie wiary, dlatego chcemy pokazać, że w życiu chrześcijanina mogą przyjść sytuacje, w których trzeba dać świadectwo wiary. Kanwą do jednej z naszych scenek była historia stewardessy, która straciła pracę, bo odmówił zdjęcia z szyi krzyżyka oraz biblijna historia św. Jana Chrzciciela, który za prawdę oddał swoje życie” – mówił ks. Bartoszek. „Parafrazując przesłanie św. Jana Pawła II: do męczeństwa wezwani są tylko nieliczni, ale wszyscy jesteśmy wezwani do wierności prawdzie Chrystusa, nawet za cenę życiowych trudności” – mówił.  

Rekolekcje zakończy Msza św. pod przewodnictwem katowickiego biskupa pomocniczego ks. Grzegorza Olszowskiego.

Ośrodek dla Osób Niepełnosprawnych Najświętsze Serce Jezusa w Rudzie Śląskiej jest dziełem Caritas Archidiecezji Katowickiej. Mocą dekretu metropolity górnośląskiego abp. Damiana Zimonia  został on powołany do życia w 1995 roku. Ośrodek w Halembie stanowi zespół specjalistycznych placówek, których misją jest wspieranie osób niepełnosprawnych, w szczególności zaś osób z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami psychicznymi. Obecnie w ramach Ośrodka działają: dom pomocy społecznej, warsztat terapii zajęciowej i środowiskowy dom samopomocy. Ponadto przy Ośrodku funkcjonują tzw. mieszkania chronione, Klub Olimpiad Specjalnych „Halembianka”, filmowa grupa „Ja, jo” oraz zespół teatralno-muzyczny „Od Serca”. Ze wsparcia Ośrodka korzysta regularnie prawie 250 osób.