Niechciane zdjęcia w sieci: każdy może stać się ofiarą

Ekspert zwrócił uwagę, że problem rozpowszechniania intymnych treści nie dotyczy wyłącznie dzieci. „Kilka lat temu, gdy zarządzałem linią pomocową dla ofiar wykorzystywania seksualnego, uświadomiłem sobie, że chodzi nie tylko o najmłodszych, ale także o nastolatków i młodych dorosłych” – mówił. To właśnie ta grupa jest najbardziej narażona, ponieważ jest niezwykle aktywna online, korzysta z mediów społecznościowych i tworzy cyfrowe treści.

Nowe zagrożenie: deepfake, fałszywe obrazy

Le Toquin tłumaczył, że wykorzystanie seksualne w sieci może przybrać wiele form – od kradzieży czy wycieku prywatnych zdjęć, po generowanie fałszywych obrazów przy pomocy aplikacji.

„Wystarczy kilka sekund, by stworzyć kompromitujące zdjęcie nauczyciela, polityka czy nastolatka. Każdy może stać się ofiarą” – ostrzegał.

Zjawisko to jest masowe. Badania z Europy, USA, Kanady czy Australii pokazują, że nawet co siódma osoba w ciągu życia doświadcza udostępnienia intymnych zdjęć bez zgody. Wśród nieletnich odsetek ten wynosi około 1 na 14. Często przybiera to formę szantażu: ofiara słyszy, że musi zapłacić, by zdjęcie nie trafiło do sieci. „Najczęściej dotyczy to chłopców w wieku 14–17 lat, którzy padają ofiarą wymuszeń finansowych” – podkreślił.

Skutki psychiczne bywają dramatyczne. Ponad połowa osób, które przeżyły publikację intymnych treści, przyznaje, że miała myśli samobójcze.

„Wyobraźcie sobie, że to wasze zdjęcie krąży po internecie. Pierwszą reakcją zawsze jest: chcę, żeby to natychmiast zniknęło. Problem w tym, że na świecie wciąż nie mamy skutecznych narzędzi do szybkiego usuwania takich treści” – mówił Le Toquin.

W odpowiedzi na to wyzwanie powołano międzynarodową sieć STISA, która skupia organizacje pozarządowe, linie pomocowe oraz dostawców technologii. Jej celem jest wspólne działanie: szybkie reagowanie na zgłoszenia, opracowywanie narzędzi do usuwania zdjęć oraz wspieranie ofiar. „Chcemy, aby każda młoda osoba mogła usłyszeć: nie jesteś sam, mamy technologię, która pozwoli te treści usunąć i chronić cię na przyszłość” – wyjaśniał prelegent.

Trzeba uczyć dzieci, jak mówić „nie”

Jednym z kluczowych elementów, o których mówił ekspert, jest edukacja w zakresie zgody.

„Wciąż brakuje kultury zgody. Musimy uczyć dzieci, że ich ciało należy do nich i nikt nie ma prawa udostępniać zdjęć bez pozwolenia. To kwestia podstawowych praw człowieka” – zaznaczył.

Le Toquin zwrócił się też bezpośrednio do nauczycieli obecnych na sali, pytając, ilu z nich zetknęło się w szkole z problemem upublicznienia intymnych zdjęć uczniów. Rąk uniosło się niewiele, ale – jak zauważył – każda taka sytuacja stawia dorosłych przed dramatycznym pytaniem: co powiedzieć ofierze, jak ją wesprzeć? „Nie ma łatwych odpowiedzi. Dlatego musimy łączyć siły – prawo, technologię i pomoc psychologiczną – by wspierać pokrzywdzonych” – podsumował.

Międzynarodowa Konferencja „Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie” odbywa się w Warszawie w dniach 23–26 września. Wydarzenie organizują NASK Państwowy Instytut Badawczy i Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, a partnerami są m.in. Ministerstwo Cyfryzacji, Fundusz Sprawiedliwości, Unia Europejska oraz Fundacja Orange. To jedno z najważniejszych forów dyskusji o bezpieczeństwie młodych w sieci, łączące ekspertów, praktyków i przedstawicieli młodzieży.

Źródło: KAI