Licheń: Rocznica Cudu nad Wisłą

W Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego MIC w Licheniu Starym znajduje się order Orła Białego należący do gen. Józefa Hallera, którym został udekorowany za tę zwycięską bitwę. Haller był serdecznym przyjacielem twórcy Muzeum mieszczącego się obecnie w licheńskiej bazylice – ks. Józefa Jarzębowskiego MIC. Sam marianin wraz innymi klerykami także zaciągnął się do polskiej armii, by bronić Warszawy przed bolszewikami.

Bój o Warszawę rozpoczął się 13 sierpnia - opowiada Anita Rossa z Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego MIC - gen. Józef Haller w swoim pamiętniku zapisał: „Punktualnie o godzinie drugiej po południu 13 sierpnia 1920 r. podpisałem rozkaz do bitwy pod Warszawą rozpoczynający się słowami: «Jutro 14 sierpnia rozpoczynamy bitwę o Warszawę i o wolność Polski»”. Warto zauważyć, że 13 sierpnia to także rocznica narodzin „Błękitnego generała”, który przyszedł na świat 13.08.1873 w Jurczycach.

W czasie bitwy warszawskiej gen. Józef Haller pełnił różne funkcje wojskowo-polityczne. Był generałem inspektorem Armii Ochotniczej, od końca lipca dowodził frontem północno-wschodnim. Jako szef Generalnego Inspektoratu Armii Ochotniczej Haller z całym poświęceniem rozpoczął akcję propagandową i zaciąg ochotników.

„Tutaj warto dodać, że wśród ochotników zgłaszających się do obrony Warszawy, był także kleryk Józef Jarzębowski- późniejszy założyciel licheńskiego Muzeum!” - podkreśla Anita Rossa. Jarzębowski w 1919 r., w imieniu katolickich organizacji Warszawy, witał przybywającego z Francji generała Józefa Hallera (1873-1960). Seminarzysta Józef zaciągnął się wraz innymi klerykami do polskiej armii, by bronić Warszawy przed bolszewikami. Zostali przydzieleni do służby sanitarnej i przez kilka tygodni opatrywali rannych. Przyjaźń, która zrodziła się między „Błękitnym Generałem” a ks. Jarzębowskim przetrwała aż do śmierci Hallera.

Wincenty Witos wspominał: Generał Haller rozpoczął i prowadził wielką akcję ochotniczą. Nie tylko, że potrafił on zorganizować doskonały aparat, składający się z ludzi oddanych i ofiarnych, z poświęceniem pracujących, ale sam świecił najlepszym przykładem. Skutkiem jego niezmordowanej pracy (...) z całej Polski garnęli się masowo ochotnicy. Najwięcej szło młodzieży szkolnej i rzemieślniczej. Zgłosili się także bardzo licznie i ochotnie synowie chłopscy, inteligencja, urzędnicy, właściciele ziemscy a nawet znaczna ilość księży. Liczba tych ochotników wynosiła przeszło 100 tys. (W. Witos, Moje wspomnienia, t. 2, Paryż 1964, s. 286)

Z inicjatywy gen. Józefa Hallera w kościele pod wezwaniem Zbawiciela, przed obrazem Matki Bożej Częstochowskiej codziennie od 13 sierpnia, o 7 rano odprawiane było nabożeństwo o powodzenie oręża polskiego. Haller był dowódcą Frontu Północnego, należał on do najbardziej zagrożonych z uwagi na dążenie bolszewików do zajęcia Warszawy – wyjaśnia Anita Rossa. Obejmował obszar od granicy Prus Wschodnich na północy aż po Puławy na południu. Główny ciężar walki spoczął wówczas na 5. Armii dowodzonej przez Władysława Sikorskiego. Haller nakazał jej przejść do działań zaczepnych, w wyniku których rozproszono i pokonano jednostki przeciwnika. Uderzenie znad Wieprza grupy manewrowej dowodzonej przez Piłsudskiego przesądziło ostatecznie wynik walk. Według wielu źródeł główna zasługa gen. Hallera w wojnie 1920 r. polegała na moralnym podnoszeniu na duchu żołnierzy i ochotników. Było to bardzo ważne, ponieważ do Warszawy w przededniu decydującego starcia, przybywało wielu uchodźców ze wschodniej Polski, którzy podsycali nastrój paniki.

Znajdujące się w licheńskim Muzeum, odznaczenie, którym został uhonorowany generał Haller – Order Orła Białego to najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej. W placówce znajduje się większa liczba pamiątek po „Błękitnym generale”, m. in.: order Virtuti Militari, mundur generalski, obrączka zaślubin Polski z Bałtykiem, prywatna korespondencja, relikwie wielu świętych, Pismo Święte, modlitewnik, różaniec, zegarek, wieczne pióro i ołówek, spinki do krawata i mankietów.

Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego jest usytuowane na II i III piętrze nad zakrystią w licheńskiej bazylice. Czynne jest od wtorku do piątku i niedziele w godzinach: 10.00-16.00, a w soboty: 10.00-18.00. Wstęp jest bezpłatny.
15 sierpnia 2019 r. w Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej z okazji rocznicy „Cudu nad Wisłą” – bitwy tak decydującej dla historii Polski, będziemy modlić się różańcem w intencji naszej Ojczyzny. Modlitwa rozpocznie się o godzinie 11.00 w nawie głównej bazyliki.

Justyna Zacharek, Biuro Prasowe Sanktuarium