Zakony w Polsce: Duchacy

W 1175 r. bł. Gwidon z Montpellier wybudował w rodzinnej miejscowości szpital, w którym razem ze swymi współtowarzyszami gromadził porzucone dzieci i biednych, a za patrona swojego dzieła obrał Świętego Ducha. Opiekunowie szpitala żyli według Reguły św. Augustyna. W 1204 r. papież Innocenty III przekazał dla Zakonu rzymski szpital p.w. Matki Bożej Skalnej (S. Maria de Saxia), któremu nadano nazwę Świętego Ducha. Od szpitala wspólnota zakonników przyjęła nazwę du-chaków de Saxia.

Do Polski duchaków sprowadził bp Iwo Odrowąż w 1220 r. powierzając im prowadzenie szpitala w Prądniku pod Krakowem. Bp Prandota przeniósł ich do miasta i oddał im kościół p.w. Świętego Krzyża i pobliski szpital. Kolejnymi fundacjami były klasztory w Sandomierzu (1220), Kaliszu (1283), Stawi-szynie (1590) i Wiślicy (pół. XVII w.). Kasata prowincji polskiej nastąpiła w 1783 r.

Duchacy, oprócz własnego uświęcenia, opiekowali się chorymi, prowadzili szpitale i troszczyli się o ubogich. Przyczynili się w znacznej mierze do rozwoju szpitalnictwa polskiego. Znakiem charakterystycznym duchaków był krzyż z dwoma poziomymi belkami. Zakończenie wszystkich ramion było podwójne — symbolizuje to 12 owoców Ducha św. (por. Gal 5, 22; l Tm 6, 11). Często nad krzyżem umieszczano gołębicę — symbol Ducha św. Biały krzyż z podwójną belką poziomą nosili duchacy na lewej piersi wyszyty na czarnych habitach.

opr. mg/mg