"Tylko słabi gracze biorą dopalacze"

Powyższy tytuł był hasłem inicjatywy, w której koszykarz Marcin Gortat przestrzegał młodych ludzi przed skutkami zażywania środków odurzających[1]. I mimo tego, że miało to miejsce w 2010 roku, problem narkotyzowania się nie traci na aktualności. Zagrożenia płynące z zażywania dopalaczy i narkotyków dla wielu nie wydają się być oczywiste, a są ogromne. To niszczące uzależnienie zbiera swe żniwo przede wszystkim wśród osób w młodym wieku (ale nie wyłącznie), wpływając negatywnie zarówno na zdrowie somatyczne (ciało), jak i na sferę psychiczną, moralną oraz społeczną.

Należałoby wspomnieć, że pod nazwą dopalaczy kryją się nie tylko wątpliwego pochodzenia i składu „produkty kolekcjonerskie,” mające działanie psychostymulujące, halucynogenne, a czasem psychodeliczne, ale także można do niej podpiąć wszelkiego rodzaju napoje energetyzujące bowiem znajdują się w nich uzależniające substancje psychoaktywne, jak kofeina i efedryna[2]. Najbardziej niepokojącym jest jednak fakt, że po różnego rodzaju dopalacze i narkotyki sięgają przede wszystkim ludzie młodzi, u których ryzyko wejścia na drogę uzależnienia jest znacznie poważniejsze.

Bardzo często nie sposób przewidzieć, jakie skutki może powodować zażycie środka odurzającego. Pojawiające się, na przykład, w wyniku spożycia dopalacza zaburzenia świadomości, orientacji czy percepcji pośrednio mogą doprowadzić do tego, że odurzony wyjdzie przez okno z dziewiątego piętra. Mogą wystąpić także utrata świadomości, drgawki, bóle głowy, wymioty, kołatanie serca, przyspieszenie jego pracy, wzrost ciśnienia. Natomiast w połączeniu z alkoholem, narkotykami czy będąc nieświadomym jakichś własnych schorzeń, zażycie takiego środka może okazać się śmiertelne[3]. Na skutek narkotyzowania się wysoce prawdopodobne jest wystąpienie myśli samobójczych, napadów agresji, a nawet może dojść do tragicznych zdarzeń jak to, w którym „młody człowiek po zażyciu szałwii[4] zdjął ze ściany pistolet ojca i zabił kolegę”[5]. Jedno jest pewne — żadna substancja psychoaktywna nie pozostaje bez wpływu na psychikę i zdrowie człowieka.

Biorąc pod uwagę to, że narkotyki i dopalacze generują różnego rodzaju koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne, a nie przyczyniają się do wzrostu żadnych korzyści, walka z tymi specyfikami jest konieczna. Wydaje się, iż, aby przeciwdziałać problemowi narkotykowemu, oprócz prac legislacyjnych niezwykle istotne są działania profilaktyczne. Profilaktyka natomiast powinna obejmować zarówno rzetelną edukację w tym zakresie, jak i  dbanie o dobrostan instytucji jaką jest rodzina oraz troskę o moralność społeczeństwa.  Według Krzysztofa Wareckiego, autora książki Dopalacze, trudna sytuacja w jakiej znalazło się społeczeństwo polskie w związku z plagą dopalaczy na polskim rynku obnażyła to, że „mamy do czynienia z katastrofą wychowawczą”[6]. Z kolei autorzy książki Narkotyki i dopalacze, stwierdzają, że problemy narkotykowe szybciej rozwijają się w krajach i społeczeństwach, w których podważane są czytelne systemy aksjologiczne oraz że autentyczna religijność chroni przed narkotykami[7]. Z tego względu, aby młode pokolenie nie chciało tworzyć popytu na środki odurzające podstawą jest, aby dorastało w zdrowej rodzinie oraz w zdrowym społeczeństwie. Zdrowa rodzina z kolei zdefiniowana być może też jako ta, która dostarcza dobrych wzorców, wiedzy na temat ładu moralnego i podsyca wiarę młodego człowieka.

Na zakończenie warto byłoby uświadomić sobie, iż stosowanie różnego typu używek zawsze niszczy zdrowie człowieka. A powinno nam zależeć na dobrym zdrowiu, ponieważ jest ono „kapitałem progresywnym, czynnikiem tworzącym warunki do rozwoju zawodowego, intelektualnego, sportowego, osobistego i wielu innych”[8]. Dopalacze i narkotyki niewątpliwie są wielkim zagrożeniem nie tylko dla zdrowia, ale i dla życia, szczególnie młodych ludzi. Nie mniej jednak, ich stosowanie przez młodzież jest jedynie skutkiem pewnych braków. Dlatego, w ramach profilaktyki, powinno się podkreślać rolę i znaczenie zdrowo funkcjonującej rodziny, ponieważ ład moralny i właściwe wychowanie mogą być kluczem do rozwiązania problemu.

Artykuł sponsorowany przez Grupę PZU Partnera Portalu OPOKA w ramach umowy prewencyjnej.

Bibliografia:

1. Jędrzejko, M.Z, M. Kowalski, B.P. Rosik, T. Zagajewski. Narkotyki i dopalacze. Zjawisko, zagrożenia, rozpoznawanie zachowań, profilaktyka. Warszawa — Milanówek: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Centrum Profilaktyki Społecznej — Oficyna Wydawnicza von Velke, 2016.

2. Warecki, K. Dopalacze. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2010.

3. Woronowicz, B.T.  Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, 2009.