Kiedy nie wsiadać za kierownicę, czynniki psychologiczno - medyczne

Kierowanie pojazdem samochodowym wymaga od kierowcy — operatora odpowiednich umiejętności i predyspozycji. Pomimo wielu systemów, w które obecnie wyposażane są pojazdy samochodowe, to nadal człowiek odgrywa znacząca rolę w prowadzeniu i nadzorowaniu pojazdu. Nadzór odbywa się poprzez narządy zmysłów, ruchy kończyn dolnych i górnych, sprawność układu nerwowego. Można pokusić się o stwierdzenie, że optymalne warunki sterowania pojazdem są wtedy, kiedy kierowca ma niezaburzony przepływ informacji ze strony narządów zmysłu i odpowiedni zakres ruchowy kończyn. Postęp techniki wspomaga nas w kierowaniu pojazdem, natomiast jeżeli mamy problem z koncentracją, jesteśmy osłabieni oraz nasz centralny komputer czyli mózg nie działa właściwie, to nie jesteśmy w stanie bezpiecznie prowadzić pojazdu. Bowiem cały proces kierowania pojazdem wymaga nie tylko odbierania dostarczanych przez wzrok, słuch, węch informacji, ale także ich analizy, a następnie podejmowania właściwych decyzji.

Kiedy zatem można wsiąść za kierownicę, aby czuć się bezpiecznie? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Zacznę może od przepisów prawnych, które regulują zdolność do kierowania pojazdem samochodowym przez kierowcę amatora. Przepisy przewidują tylko jedno badanie lekarskie kandydata na kierowcę z ważnością nabytego później prawa jazdy. Zatem takie podejście jest bardzo optymistyczne, dlatego, że nasz organizm zmienia się wraz z wiekiem, pojawiają się różne choroby, urazy. Bardziej szczegółowo bada się kierowców zawodowych, u których badania lekarskie i psychologiczne są wykonywane częściej. Starając się odpowiedzieć na pytanie postawione powyżej, należy pamiętać o tym, że organizm człowieka jest zagadką i różnie reaguje w zależności od pory roku, pory dnia, choroby czy przyjmowanych leków. W Polsce dostęp do środków farmaceutycznych jest bardzo duży. Stosując niektóre substancje nawet suplementy diety należy pamiętać, że mogą mieć też wpływ na kierowanie pojazdem. Wszystko uzależnione jest od naszego organizmu i zdolności wchłaniania leków. Zanim wsiądziemy do pojazdu upewnijmy się, czy na pewno możemy być kierowcą, a nasz stan psychofizyczny nam to umożliwia.

Kolejny czynnik, który ma wpływ na bezpieczne kierowanie pojazdem wynika z ogólnego stanu naszego zdrowia. Organizm człowieka starzeje się, dochodzi do zmian somatycznych, pogorszenia koncentracji, nasilenia niektórych chorób. Te wszystkie czynniki należy także wziąć pod uwagę, zanim wsiądziemy za kierownicę. W naszym podejściu do bezpiecznego kierowania pojazdem musimy uwzględnić także choroby przewlekłe i ich efektywność leczenia. Istnieje wiele chorób, które mogą wywołać reakcje niepożądane na drodze np.  choroby przewlekłe przewodu pokarmowego i metaboliczne np. cukrzyca. Osoby chore na cukrzycę powinny pamiętać o tym, że niewłaściwe leczenie może spowodować osłabienie, niepokój, splątanie, poty, drżenia mięśni, przyśpieszona praca serca, a w dalszym etapie - zaburzenia oddychania, zaburzenia krążenia, senność i śpiączka. W takim wypadku bardzo ostrożnie należy podejmować ryzyko prowadzenia pojazdu. W przypadku chorób układu szkieletowo-mięśniowego także mogą wystąpić utrudnienia w efektywności kierowania pojazdem, wynikające z przyjmowanych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, które mają wpływ na ośrodkowy układ nerwowy.

Choroby układu sercowego, w tym przypadku musimy zwracać uwagę na zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie. Literatura podaje, że w przypadku tej grupy chorób jest największe ryzyko zgonu podczas prowadzenia pojazdu. Inne choroby np. ze strony narządu wzroku czy słuchu znacznie upośledzają prawidłowe funkcjonowanie naszych zmysłów, co w efekcie może prowadzić do nieprzewidywalnych skutków na drodze.

Przyjmowane lekarstwa, przewlekłe choroby to tylko niektóre czynniki mogące powodować utrudnienia w prowadzeniu pojazdu. Istnieje natomiast jeszcze wiele czynników wynikających ze stanu emocjonalnego człowieka np.: agresja, stres, zmęczenie, depresja, zły dzień w pracy przy których także należy postawić sobie pytanie: Czy mogę wsiąść za kierownicę? Czy będę bezpiecznym kierowcą? W powyższych rozważaniach nie poruszam wpływu alkoholu czy narkotyków na umiejętność prowadzenia pojazdu. Bowiem jest to oczywiste, że będąc pod „wpływem” szacowany wzrost ryzyka wypadku wzrasta nawet 200-krotnie.

Bądźmy ostrożni nie tylko na drodze ale także świadomi i odpowiedzialni, kiedy na tą drogę chcemy wyjechać.