Ksiądz Konarski uczy, że nauka i religia są wyrazem miłości Ojczyzny

Cel:  zaznajomienie dzieci z osobą i działalnością ks. Stanisława Konarskiego w kontekście wychowania do odpowiedzialności za Ojczyznę.

TREŚĆ  I  PRZEBIEG  KATECHEZY

I.  "Złote  serce"

Cel  szczegółowy: wskazanie na miejsce ks. Konarskiego wśród panteonu wielkich Polaków.

1. Pogadanka na temat: Jakich znacie wielkich, sławnych Polaków? Czym się odznaczyli?
   
2. Katecheta - w zależności od poziomu klasy - przypomina postaci, np. T. Kościuszkę, A. Mickiewicza, Jana Pawła II lub innych sławnych Polaków, a następnie proponuje wysłuchanie nagrania fragmentu wiersza T. Lenartowicza o wielkim Polaku (Materiały: M 1).
   
3. Uczniowie odgadują, o kogo chodzi.
   
4. Całości wprowadzenia dopełnia wyświetlenie przezroczy kościoła Księży Pijarów w Krakowie i znajdującego się w nim epitafium z sercem ks. Konarskiego oraz odczytanie opinii o nim autorstwa I. Krasickiego i H. Kołłątaja (Materiały: M 2).
   
5. Prezentacja osoby ks. Konarskiego jego zasług dla Polski. Podkreślenie patriotyzmu i troski o odnowę Rzeczpospolitej.
   

II.  Ks. Stanisław Konarski - reformator szkolnictwa

Cel  szczegółowy:  przybliżenie dzieciom osoby i działalności ks. Konarskiego ze szczególnym uwzględnieniem reform oświatowo-wychowawczych.

1. Katecheta prosi dzieci o wymienienie przedmiotów, których uczą się w szkole; zapisuje je na tablicy - wspólna praca (Materiały: M 3).
   
2. Postawienie pytania: W jakim celu uczniowie uczą się tylu przedmiotów w szkole?
   
3. Zbieranie opinii uczniów. Niezależnie od wypowiedzi katecheta podkreśla, że uczą się ich nie tylko dla siebie, ale po to, aby móc lepiej i mądrzej służyć innym, a zwłaszcza Ojczyźnie.
   
4. Na taki sam powód wskazywał ks. Konarski, dając uczniom w Collegium Nobilium i w innych pijarskich szkołach nie mniejszy zestaw przedmiotów. (Następuje teraz dopełnienie zapisu na tablicy wraz z koniecznymi objaśnieniami, dotyczącymi konkretnych przedmiotów).
   
5. Krótki wykład z ekspozycją reprodukcji portretu ks. Konarskiego.
   

III.  Miejsce religii w zreformowanej szkole

Cel  szczegółowy:  ukazanie, że miłość Boga i Ojczyzny stanowi podstawowy obowiązek ucznia w systemie wychowawczym ks. Konarskiego.

1. Wspólna praca według tekstu: M 4 - głośne odczytanie tekstu.
   Wskazując na tablicowy zestaw, katecheta informuje, że religia w zreformowanej, według zasad ks. Konarskiego, szkole pijarskiej stała u źródeł wszelkich innych nauk. Na dowód odczytuje się odpowiedni tekst, zaznaczając, że pod pojęciem "religia" w systemie ks. Konarskiego nie chodziło tylko o jedną godzinę lekcyjną religii jako przedmiotu, ale o całe wychowanie religijne młodego Polaka.
   
2. Następnie katecheta dostarcza dzieciom tekst - M 5.
   Siedem środków wychowania religijnego - poleca im w oparciu o poszczególne punkty dokonanie rachunku sumienia odnośnie do ich podejścia tak do nauki religii w szkole, jak i do całego życia religijnego.
   
3. Podprowadzając do modlitwy końcowej, którą może stanowić wspólny śpiew hymnu: Boże, coś Polskę, katecheta dokonuje podsumowania całej katechezy, stwierdzając, że w pojęciu ks. Konarskiego zarówno pilne przykładanie się do nauki, jak i gorliwość o rozwój w sobie życia religijnego stanowiły nierozłączną całość, którą nazywał umiłowaniem Ojczyzny, według słów: "Żądać trzeba, aby wszyscy obywatele Rzeczypospolitej cnotliwymi oraz uczonymi być mogli" (O religii poczciwych ludzi. Konkluzja).
   

IV.  Modlitwa kończąca katechezę

MATERIAŁY

M 1

T. Lenartowicz, Złote serce (fragmenty)

M 2

O ks. S. Konarskim pisali:

Ignacy Krasicki, Nagrobek

Hugo Kołłątaj (1750-1812):

Dymitr Krajewski (1834-1864):

M 3

M 4

M 5

opr. ab/ab