Komentarz do papieskiego orędzia "Internet: nowe forum głoszenia Ewangelii"

Wypłyńcie na głębię Internetu — tak można streścić papieskie orędzie na temat Sieci.

To wezwanie zawiera akceptację Kościoła dla Internetu; stanowi też potrójną zachętę:

• do odważnego przekraczania przez świeckich i duchownych granicy cyberprzestrzeni
• do dbałości o chrześcijańskie oblicze Internetu
• oraz do refleksji nad sposobami stosowania Sieci w ewangelizacji.

Jan Paweł też przestrzega w orędziu — na głębi można mieć kłopoty a wręcz utonąć. W papieskim orędziu uderza realizm, zaufanie i zaproszenie do refleksji nad sposobami zastosowań Sieci w głoszeniu Dobrej Nowiny.

Internet stanowi wielkie wyzwanie dla społeczności Kościoła; wymaga ono wiele energii i wyobraźni. Ojciec Święty przypomina innego rodzaju wysiłki czynione w poprzednich wiekach — przykładowo nowe odkrycia geograficzne skłoniły do refleksji nad inkulturacją chrześcijaństwa na terenach misyjnych. Na przełomie tysiącleci przyszło nam przekraczać nową granicę — cyberprzestrzeni. Bardzo mocno brzmi wołanie Jana Pawła II, by w Sieci nie zabrakło miejsca dla Chrystusa; gdyby Go tam bowiem nie było, nie byłoby w Internecie także miejsca dla człowieka.

1. Zachęta, zaufanie i młodzież

Zaskakujące jest wielkie zaufanie, jakim Ojciec Święty darzy Sieć. Bardzo mocno i jednoznacznie brzmią zachęty do odważnego wkraczania do cyberprzestrzeni. Kościół wchodzi do niej z Dobrą Nowiną o zbawieniu człowieka przez Chrystusa, Króla Pokoju. W Sieci musi być obecna radosna nowina o zbawieniu — głoszenie tej wieści to cel ewangelizacji.

Sieć wydaje się bardzo pożyteczna w obszarach niesprzyjających kulturze chrześcijańskiej; dlatego katecheza i wszelkiego rodzaju nauczanie w Internecie ma wielki sens.

Zwielokrotnienie kontaktów dzięki Sieci daje według Papieża "cudowne możliwości głoszenia Ewangelii".

Jan Paweł II podkreśla także znaczenie Internetu w odniesieniu do młodzieży (por. orędzie a 1990 roku). Internet umożliwia młodym ludziom zetknięcie się z chrześcijaństwem, Sieć jest bardzo przydatna w preewangelizacji a następnie w podtrzymywaniu życia chrześcijańskiego

2. Realizm

Jan Paweł II jest realistą — przestrzega więc także przed zjawiskami łączącymi się z Internetem.

Tak na starożytnym rzymskim forum jak i na współczesnym forum internetowym i znaleźć można wszystko. Krótka historia Internetu teraz pozwala określić coraz to nowe negatywne aspekty -poniżające i szkodliwe wykorzystanie Internetu.

Ojciec Święty przypomina też — Sieć jest tylko narzędziem, nie celem samym w sobie. Należy jasno rozróżniać między realnym bogatym życiem liturgii i sakramentów od "życia" w cyberprzestrzeni.

Niezwykła ilość informacji w Internecie może doprowadzić do:

• niebezpieczeństwa powierzchowności, braku głębszych przemyśleń egzystencjalnych
• błędnych ocen, że fakty mają większe znaczenie niż wartości
• a w następstwie tego do utraty transcendentalnej godności ludzkiej
• swego rodzaju ulotność Internetu oraz akceptowanie wszystkiego, co w nim jest
  • sprzyja relatywistycznemu sposobowi myślenia
  • rozmywaniu granicy między dobrem a złem

Jan Paweł II zwraca też uwagę na problemy odnoszące się do Internetu. Najważniejszym dla mnie jest niebezpieczeństwo jedynie płytkiego ślizgania się po morzu informacji bez wypłynięcia na głębię przemyśleń i refleksji.

3. Otwarte pytania i potrzeba refleksji

Charakterystycznym rysem orędzia jest szereg pytań, jakie stawia Ojciec Święty. Co ciekawe — Papież nie udziela na nie odpowiedzi. Zachęca przez to wszystkich ludzi a zwłaszcza chrześcijan do poszukiwania odpowiedzi. Jan Paweł inspiruje w ten sposób do rozważań teoretycznych i do praktycznych zastosowań. Internet jest najmłodszym ze środków społecznego przekazu; powszechny dostęp to sprawa najwyżej ostatnich kilku lat.

Stąd otwarte pytania Papieża:

• jak winno wyglądać praktyczne wykorzystanie Internetu w ewangelizowaniu?,
• jak pomóc w przechodzeniu od świata wirtualnego do rzeczywistego świata wiary?,
• co zrobić, by "to cudowne narzędzie, wymyślone początkowo w kontekście operacji wojskowych, mogło służyć teraz w sprawie pokoju"?

I w końcu z najbardziej zaskakujące ale i uzasadnione z pytań:

• "Czy z tej galaktyki obrazu i dźwięku wyłoni się twarz (oblicze) Chrystusa i zabrzmi głos Chrystusa?"

Internet jest nowym językiem w nowej przestrzeni — cyberprzestrzeni. Odkrycia i wynalazki zawsze stanowiły nową szansę i wyzwanie dla społeczności Kościoła. Zaskakujące jest użyte przez Papieża wyrażenie "przygoda" w odniesieniu do Kościoła i Internetu: "Dla Kościoła nowy świat cyberprzestrzeni jest wezwaniem do wielkiej przygody wykorzystania potencjału do głoszenia przesłania Ewangelii".

Dobrych owoców w Sieci można się spodziewać pod warunkiem kompetentnego stosowania.

Zakończenie: Usłyszeć głos i zobaczyć twarz Chrystusa w Sieci

Papież bardzo mocno podkreśla - oblicza Chrystusa nie może zabraknąć w Sieci, w Internecie musi być słyszalny głos Zbawiciela. Im więcej będzie miejsca dla Chrystusa w Sieci (Otwórzcie drzwi Chrystusowi), tym bardziej ludzkie będzie oblicze Internetu. By tak było nie należy w Sieci eliminować treści religijnych, nie wolno też utrudniać czy wręcz zakazywać dostępu do tychże.

W końcowej części orędzia Jan Paweł II wzywa raz jeszcze do :

• odważnego przekraczania nowego progu,
• śmiałego wyruszania na głębię Sieci
• do utrzymywania związku Ewangelii i kultury.

Na koniec Papież błogosławi wyraźnie określonej grupie osób — tym, którzy trudzą się głosząc Ewangelię w Internecie.

Post scriptum:

Papież wzywa chrześcijan do odważnego wyruszenia na głębię Sieci; to wezwanie odnosi się zarówno do świeckich jak i duchownych. Palącą potrzebą jest rozwijanie refleksji, jak głosić Dobrą Nowinę w Internecie oraz edukacja — „żniwo wielkie ale robotników mało”.

W papieskie wołanie o obecność Dobrej Nowiny w Sieci doskonale wpisuje się decyzja o nowym przedmiocie w czasie studiów teologicznych; 26 sierpnia 1999 Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego zatwierdziła dla Polski nowe „Ratio studiorum”, gdzie wśród przedmiotów znalazły się ćwiczenia z zastosowań informatyki. Od roku akademickiego 1999/2000 studenci teologii — świeccy i duchowni — mogą zapoznać się z zagadnieniami m.in. Internetu wybierając ów fakultatywny przedmiot.

Tylko wówczas, gdy duchowni i świeccy będą umieli dobrze posługiwać się tym narzędziem i wspólnie będą analizować możliwości ewangelizacji w Sieci, będzie można liczyć na coraz to większe owoce przekraczania granicy cyberprzestrzeni. Bardzo potrzebni są ludzie — pomosty (bridge-people) dobrze znający obie rzeczywistości, zarówno możliwości Internetu jak i zagadnienia ewangelizacji. Zachęta Ojca Świętego do tego typu refleksji już wcześniej znalazła znakomitą ilustrację w serii artykułów o Kościele i Internecie na łamach „Więzi”; w praktyce jest realizowana od lat na stronach internetowych Mateusza, Opoki, Katolika czy KAI w odniesieniu do serwisu informacyjnego.

Ks. Józef Kloch
serwis internetowy www.opoka.org.pl

opr. ab/ab