Gender, czyli chichot z biologii?

Od kilku miesięcy w naszym kraju nie słabną dyskusje dotyczące zjawiska określanego mianem „gender”. Słowo to, jeszcze do niedawna znane było wyłącznie wąskiemu gronu socjologów zajmujących się badaniem społeczno- kulturowych zagadnień dotyczących płci człowieka. Nagle pojęcie to zagościło na stałe w debacie publicystycznej, politycznej, a nawet kościelnej. Czy jednak tematem tym warto zająć się także pod kątem jego „przyrodniczej” strony? Co o nim stwierdzić np z perspektywy biologicznej? Czy biolog lub bioetyk może  w ogóle cokolwiek sądzić o podobnych problemach? Być może mamy do czynienia z mało poważną debatą, która odległa jest o jakiegokolwiek namysłu naukowego?

Kłótnia płciowa

W połowie lutego gościł w Łodzi ks. prof. Paweł Bortkiewicz (zob. nasz wcześniejszy wywiad ze wspomnianym naukowcem: Wiara- Etyka- Technika, wywiad z ks. prof. Pawłem Bortkiewiczem). Przywołany bioetyk od dłuższego już czasu intensywnie występuje na konferencjach, spotkaniach i odczytach ukazując realne niebezpieczeństwa promowania ideologii tzw. płci kulturowej, jak najkrócej określić można pojęcie znane pod hasłem gender. W opinii Bortkiewicza w chwili obecnej zaobserwować można w Polsce zasadnicze trzy rodzaje podejść do omawianego pojęcia:

Po pierwsze zwraca się uwagę, iż płeć kulturowa oraz płeć biologiczna zajmują równe pozycje. Jedna niejako współgra drugą. Dwie kolejne odsłony owego zjawiska to: ukazywanie płci kulturowej jako istotniejszej od płci biologicznej, z kolei trzecia perspektywa prezentuje odwrotną  sytuację. Postać ks. Bortkiewicza, jest o tyle istotna w dyskusji dotyczącej gender, iż to właśnie on padł ofiarą nagonki związanej z wygłoszeniem na początku grudnia ub. r. wykładu, w którym na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu wskazywał na realne zagrożenie da rodziny jakie wiąże się z promowaniem podobnego podejścia. Koniecznie trzeba przypomnieć, iż wspomniane spotkanie już na początku zostało zakłócone m.in. przez wykładowców gender studies, którzy podkreślają, że omawiany termin dotyczy przede wszystkim działań naukowych, w których badacze starają się zaprezentować istotne różnice w przeżywaniu własnej płci przez kobiety i mężczyzn. W analizach tych pokazuje się rzekomo istotną rolę podobnych programów w zwalczaniu dyskryminacji kobiet i aprobaty dla stosowania przemocy wobec płci pięknej. Interesujące jest, iż podobne poglądy głosi niewielu biologów podejmujących wspomniany temat,- jest wśród nich jednak minister ds, równouprawnienia dr Agnieszka Kozłowska Rajewicz- wykładająca do niedawna biologię w Poznaniu.

Kolorytu sytuacji dodaje ostatnio o. Kamil Kozacki, który w jednym z wywiadów dla Gazety Wyborczej podkreślił,  że „Gender studies zajmują się nierównościami między kobietami i mężczyznami. Niższe płace kobiet, przemoc w rodzinie, przedmiotowe używanie kobiet to są ważne problemy.” Nowy przełożony polskich dominikanów dodał, że „studenci mówią mi, że na wykładach poświęconych tym zagadnieniom często pojawia się antyklerykalizm, atakowanie Kościoła, podważanie prawa naturalnego.” W podobnym tonie wypowiedział się ks. prof. Alfred Wierzbicki, ceniony wykładowca KULu, którego zdaniem „gender jest przede wszystkim metodologicznym opisem kultury, w której role męskie i żeńskie zmieniają się. Gender jednak nie jest bynajmniej jakąś złowrogą ideologią. Spójrzmy na to w ten sposób: gender zauważa i jakoś promuje wymianę ról. Co to oznacza w praktyce? Kobieta realizuje się w życiu zawodowym - i nie przestaje być kobietą, a mężczyzna może spełniać opiekę nad dzieckiem, biorąc urlop tacierzyński, zarezerwowany wcześniej dla kobiet. Czy przez to przestaje być mężczyzną?.” Innego zdania,- jak coraz powszechniej wiadomo- jest ks. prof. Dariusz Oko, który w wielu wywodach wskazywał,  krótko mówiąc na patologię, jaką w sferze społecznej wprowadza gender.

A biolodzy na to...

Gdy zatrzymamy się nieco dłużnej na tym tematem dojść możemy do wniosku, iż o podobnych kwestiach wypowiadają się wyłącznie księża, bądź politycy. Co na to naukowcy zajmujący się poznaniem biologicznym człowieka oraz specjaliści od leczenia ludzkich schorzeń? Czy w ich ocenie gender nie zasługuje na uwagę, czy jest swoistym „dowcipem z biologii”?

Okazuje się, iż dostrzec można pewne zainteresowanie wspomnianym tematem przez przyrodników. Jak na swojej stronie donosiła Katolicka Agencja Informacyjna, relacjonująca dyskusję ekspertów ws. gender: „Prof. dr hab. Alina Midro, kierownik Zakładu Genetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku opowiadała o tym, jak kształtuje się płeć w fazie prenatalnej. Jest ona efektem współpracy wielu genów. I choć warunki zewnętrzne mogą na nie wpłynąć, tworząc mutacje, np. gdy kobieta pije alkohol będąc w ciąży, to jednak nie można wybrać sobie płci, która jest określona na poziomie "oprogramowania" genomu. To "oprogramowanie" jest różne dla mężczyzn i kobiet.” Do głosu doszli także seksuolodzy. W depeszach KAIu czytamy, iż np. prof. Zbigniew Lew Starowicz, w swoim wystąpieniu zaznaczał, że mężczyźni i kobiety różnią się w swoich zachowaniach i strategiach prokreacyjnych. Panie np. mają więcej ośrodków w mózgu sterujących seksualnością. W opinii przywołanego konsultanta krajowego w dziedzinie seksuologii „Badania obrazu mózgu pozwalają stwierdzić, że kobiety i mężczyzn dzielą bardzo duże różnice - także pod względem orientacji seksualnej. Podczas gdy orientacja mężczyzny jest zawsze bardzo określona i zdecydowana, kobiety potrafią być pod tym względem bardziej zróżnicowane i zmienne.” Ponadto z wystąpienia ww. eksperta dowiedzieć się można było, iż „wyniki norweskich badań nad rozwojem dzieci, które były obserwowane w przedszkolu. Już od wczesnego etapu dzieciństwa zauważono u nich różnice wynikające z różnicy płci - wybierały inne zabawki, inaczej się zachowywały, używały innego słownictwa. Okazało się, że dzieci identyfikują się z cechami płci w ich tradycyjnym ujęciu, a wiele zjawisk - sny, fantazje, ubiór czy zachowania - jest "zaprogramowanych" biologicznie.”. Kolorytu wypowiedzi wspomnianego badacza dodało zwrócenie uwagi, iż jego doświadczenie kliniczne związane z terapią par małżeńskich, w których próbowano odwrócić role (męską i damską) kończyło się najczęściej problemami związanymi z pożyciem małżeńskim.

Pełen tekst dostępny na stronie:
http://biotechnologia.pl/bioetyka/aktualnosci/gender-czyli-chichot-z-biologii,13727

opr. mg/mg