Zanim staliśmy się wolni

Nim rozpoczniemy huczne świętowanie stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, warto poznać wydarzenia i osoby, które miały udział w tym, że owe zwycięstwo udało się osiągnąć.

Setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości to pretekst do różnorodnych rozważań i dyskusji. Problematyka powrotu naszego kraju na mapę Europy jest przedstawiana z różnorodnych perspektyw, a działania bohaterów tego czasu rozmaicie oceniane. Pojawiają się liczne publikacje i artykuły naukowe, prezentujące historyczne badania, odkrycia naukowe, ale i prywatne opinie autorów. W ten trend wpisuje się także prezentowana książka.

Nie jest ona jednak jedynie rocznicowym dziełem, gdyż nie skupia się na samym odzyskaniu niepodległości, ale na tym, co było wcześniej – powstaniu i działalności Legionów Polskich, zainicjowanych przez marszałka Józefa Piłsudskiego. Mamy tu do czynienia właściwie z kalendarium, w którym umieszczone zostały szalki bojowe oraz najważniejsze starcia I, II i III Brygady owych Legionów.

Nie jest to jednak sucha wyliczanka wydarzeń czy zbiór dat. Książka już od początku oferuje konkretne wprowadzenie w okoliczności powstania Legionów, ich pierwsze momenty, przedstawia ludzi zaangażowanych w ich działalność oraz grupy, które wchodziły w ich skład. Kolejne rozdziały, prezentujące kampanię kielecką strzelców Komendanta Piłsudskiego, szlaki bojowe I, II i III Brygady legionów Polskich oraz Korpus Posiłkowy również zawierają niezbędne komentarze uzupełniające katalog dat i wydarzeń. Poznajemy tu skład brygad i dowództwo, miejsca, sukcesu i porażki polskiego czynu zbrojnego w latach I wojny światowej. Plusem pozycji są także liczne zdjęcia, ilustracje, stosowane wówczas pieczęcie.

Książka oprócz dawki wiedzy oferuje także możliwość poczucia atmosfery tamtych dni, jest znaczącą część stanowią bowiem fragmenty dzienników, wspomnień, prac dowódców i żołnierzy, m.in. Marszałka Piłsudskiego, Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, ojca Kosmy Lenczowskiego (kapelana Legionów), Sławoja Felicjana Składkowskiego czy Władysława Orkana. Wciągające fragmenty zawierają zarówno opisy warunków w jakich przyszło im żyć, wydarzeń trudnych, jak pogrzeb zabitych, ale i drobnych radości, jak mecz piłkarski pułków I i III Brygady. Spora część wspomnień jest napisana pięknym literackim językiem, pojawiają się też pełne napięcia opisy walk, chwile dramatyczne, wyznania niezwykle szczere i pełne brutalności wojny. Wyzierają z nich emocje, jakie nieodłącznie towarzyszyły nieustannemu napięciu, codziennym trudom, obcowaniu ze śmiercią.

Mocną stroną „Polskiej drogi do niepodległości” jest także fakt, że Autor w swojej pracy czerpie nie tylko ze źródeł i opracowań historycznych, ale także z opowieści i wspomnień naocznych świadków i uczestników tamtych wydarzeń, czyli samych legionistów. Dowiadujemy się o tym już z pierwszych stron, gdzie historyk przywołuje spotkania z nimi na Wawelu w Krypcie Marszałka. Wszystko to sprawia, że książka – łącząc różne sposoby przedstawiania zdarzeń – staje się cenną lekturą pozwalającą przyjrzeć się bliżej wydarzeniom, które poprzedziły nasze odzyskanie niepodległości.

Książka Janusza Tadeusza Nowaka "Polska droga do niepodległości" (Wydawnictwo M) jest >>TUTAJ<<

opr. ac/ac