Biała szata chrzcielna

W liturgii chrzcielnej po obrzędzie namaszczenia olejem krzyżma świętego, ochrzczonemu dziecku nakłada się białą szatę. Jest to bardzo  piękny i wymowny znak. Obrzędowi założenia białej szaty towarzyszą słowa modlitwy, które wyjaśniają jego znaczenie: „N., stałeś się nowym stworzeniem i przyoblekłeś się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego, nieskalaną aż po życie wieczne”. W starożytności chrześcijańskiej nowo ochrzczonych ubierano w długie biały szaty, w których chodzili przez cały tydzień. Biała szata chrzcielna była faktycznym ubraniem człowieka ochrzczonego. Neofici przychodzili w tych szatach codziennie do kościoła, aby słuchać tak zwanych katechez mistagogicznych, głoszonych zwykle przez biskupa. W tych katechezach biskup wyjaśniał im znaczenie przyjętych sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, czyli chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Odnowione Obrzędy chrztu świętego zachowały symbol białej szaty i rubryki liturgiczne nakazują, aby była ona rzeczywiście biała i oddzielna dla każdego chrzczonego dziecka.  

Obrzęd nałożenia białej szaty na ochrzczone dziecko posiada podwójną symbolikę. Najpierw trzeba zwrócić uwagę na sam fakt założenia szaty. W symbolice biblijnej szata oznacza błogosławieństwo. Obok pożywienia i dachu nad głową, ubranie jest nieodzownym warunkiem ludzkiego życia. W stworzonym i uporządkowanym przez Boga świecie, szata jawi się jako znak osoby ludzkiej w jej tożsamości i odrębności. Posiadanie ubrania jest także znakiem harmonijnego i bezpiecznego życia. Odzienie to również oznaka duchowego stanu człowieka (1Sm 25, 4-8; Prz 31, 10-31; Rdz 27, 15; Pnp 4, 1; Syr 40, 4). Na skutek nieposłuszeństwa w raju człowiek utracił pierwotną szczęśliwość i odkrył, że jest nagi i bezbronny. Nagość symbolizuje stan człowieka grzesznego, który potrzebuje odkupienia i zbawienia. Nagość stała się znakiem przekleństwa. Upadły człowiek potrzebował „nowej szaty”, aby wrócić do życia w jedności i harmonii z Bogiem. Tą szatą stał się Jezus Chrystus. On odkupił ludzkość ze wszystkich grzechów. Dzięki Chrystusowi ludzkość pozbyła się swojej „nagości”, jako symbolu przekleństwa (zob. 1Kor 15, 37.42; Ga 3, 25; Kol 3, 10).

Założenie szaty chrzcielnej jest symbolem „przyobleczenia się” w Jezusa Chrystusa, czyli całkowitego zjednoczenia się z Nim. Dar chrzcielnego zanurzenia w śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, pociąga za sobą konieczność zmiany stylu życia, czyli konieczność założenia nowej szaty. Św. Paweł Apostoł tę wewnętrzną przemianę nazywa „przyobleczniem nowego człowieka” (Ef 4, 24). Założona szata przypomina o konieczności radykalnej przemiany życia.

Szata chrzcielna musi być koloru białego. Kolor szaty wskazuje jakie powinno być to nowe życie człowieka ochrzczonego. W Piśmie świętym i tradycji chrześcijańskiej biel jest kolorem światła i życia. Oznacza także świąteczną radość, podziw, triumf oraz czystość i niewinność (Ez 9,2; Łk 24, 4; Dz 10, 30). Biały kolor bardzo często pojawia się w ostatniej księdze Pisma świętego, czyli w Księdze Apokalipsy, która w symbolicznych obrazach ukazuje rzeczywistość nieba. W bieli przedstawiane są osoby, które towarzyszą chwale Bożej, istoty niebiańskie i wszyscy święci, którzy zostali oczyszczeni i odkupieni przez Jezusa Chrystusa Ap 2, 17; 3, 4;14, 14; 19, 11; 20, 11). Biel jest kolorem świętości, czyli życia w chwale Bożej. Na podobieństwo przemienionego Chrystusa, wszyscy święci jawią się jako istoty przemienione, oczyszczone i przyobleczone w biel. Ta biel jest darem pochodzącym od samego Boga, który oczyszcza człowieka z grzechów i wybiela „szatę” jego codziennego życia.

Symbolika białej szaty chrzcielnej w sposób bardzo czytelny mówi o „przyobleczeniu się w Chrystusa”. Dzięki temu człowiek staje się nowym stworzeniem”. Można powiedzieć, że przez chrzest zanurzający w Chrystusa każdy człowiek przemienia się i staje się istotą niebiańską, która jest blisko Boga. Ochrzczony, odziany w białą szatę jest człowiekiem czystym i niewinnym. Już od chwili chrztu uczestniczy w jakiś sposób w chwale nieba.

Tekst pochodzi z książki ks. prof. Dariusza Kwiatkowskiego, Zaczerpnąć ze źródła wody życia. W świecie liturgicznych znaków, Kalisz 2007

opr. mg/mg