Istota sakramentu pojednania: nawrócenie

Ks. Aleksander Radecki

Jak się spowiadać?

Vademecum penitenta

ISBN: 978-83-60703-79-3

wyd.: Wydawnictwo SALWATOR 2008

Istota sakramentu pojednania:
nawrócenie

Jezus, powierzając Kościołowi dzieło zbawiania świata, pozostawił mu w sakramencie pokuty drogę i szansę powrotu do Ojca. Tylko On, Bóg sam, przebacza i odpuszcza grzechy i On przez Jezusa ustanowił sposób owego powrotu. Powołani do życia wiecznego i świętości, musimy z pomocą łaski Chrystusa podejmować nieustanny wysiłek nawracania się (czyli jest to proces, a nie jednorazowy akt czy zryw), gdyż otrzymany przez nas w sakramentach wtajemniczenia chrześcijańskiego dar nowego życia nie wyeliminował „kruchości i słabości natury ludzkiej ani jej skłonności do grzechu”.

„Drugie nawrócenie” (pierwsze dokonało się w nas podczas chrztu świętego) nie jest dziełem czysto ludzkim, lecz opiera się na pomocy łaski miłosiernego Boga. To zbawcze wydarzenie nie wyczerpuje się jedynie w znakach zewnętrznych, lecz wyraźnie domaga się wewnętrznej pokuty, nawrócenia serca.

Pokuta wewnętrzna jest radykalną przemianą całego życia, powrotem, nawróceniem się do Boga całym sercem, zerwaniem z grzechem, odwróceniem się od zła z odrazą do popełnianych przez nas złych czynów. [...] Zawiera również pragnienie i postanowienie zmiany życia oraz nadzieję na miłosierdzie Boże i ufność w pomoc Jego łaski. Temu nawróceniu towarzyszy zbawienny ból i smutek, który Ojcowie Kościoła nazywali smutkiem duszy [...] i skruchą serca.

Ów proces nieustannego nawracania musi dokonywać się w człowieku praktycznie codziennie, a drogę ku temu zadaniu wyznaczają następujące praktyki: Eucharystia, lektura Pisma Świętego, Liturgia Godzin, modlitwa Ojcze nasz oraz wszelkie szczere akty kultu i pobożności. W dalszej kolejności trzeba wymienić: czyny pojednania, troskę o ubogich, praktykowanie i obronę sprawiedliwości, wyznawanie win braciom, upomnienie braterskie, rewizję życia, rachunek sumienia, kierownictwo duchowe, przyjmowanie cierpień i znoszenie prześladowań dla sprawiedliwości.

Z kolei zewnętrznymi znakami pokuty i nawrócenia mogą się stać: post, modlitwa, jałmużna; chrzest i męczeństwo; wysiłki podejmowane w celu pojednania się z bliźnimi; „łzy pokuty”, troska o zbawienie innych; wołanie o wstawiennictwo świętych; praktykowanie miłości. Uprzywilejowany czas dla praktyk pokutnych stanowi w Kościele okres Wielkiego Postu i wszystkie piątki w roku, zachęcające wiernych do ćwiczeń duchowych, udziału w liturgii pokutnej, pielgrzymkach; dni te wzywają również do dobrowolnych wyrzeczeń oraz do podejmowania dzieł charytatywnych i misyjnych.

Najwymowniejszą ilustracją procesu nawrócenia grzesznika i postawy Ojca niebieskiego wobec powracających jest przypowieść Jezusa o synu marnotrawnym.

Skoro grzech zrywa jedność człowieka z Bogiem, a jednocześnie narusza komunię z Kościołem, to postawa szczerego nawrócenia, dzięki przyjęciu liturgii sakramentu pojednania, przynosi penitentowi cud przebaczenia ze strony Boga i naprawienie więzi z Kościołem jako wspólnotą.

Najwspanialsze jest w sakramencie pokuty to, że Bóg nieustannie czeka na decyzję grzesznika, szanując jego wolność; gdy ten uzna, że jest „chory”, że zgrzeszył i w postawie żalu zwróci się o Jego przebaczenie — Ojciec natychmiast interweniuje swą łaską, jakby wykorzystując każdy „pretekst” dla wyzwolenia niezgłębionej Miłości — niejako z góry staje po stronie człowieka, którego przecież jako Stwórca zna i nie przestaje kochać!

opr. aw/aw