Judasz, złodziej

Horacio E. Lona

Judasz Iskariota – legenda i prawda

Judasz w Ewangeliach i w Ewangelii Judasza

Tł. Ryszard Zajączkowski

Wydawnictwo Jedność 2008
ISBN 978-83-7442-615-2

Judasz, złodziej

Relacja o namaszczeniu Jezusa została przekazana przez czterech ewangelistów (Mk 14,3-9; Mt 26,6-13; Łk 7,36-50; J 12,1-11). Podczas gdy wersje Marka i Mateusza są w dużej mierze analogiczne, to wydaje się, że Łukasz daje raczej własną wersję. Jeden szczegół jest jednak wspólny wszystkim czterem Ewangeliom: kobieta namaszcza stopy Jezusa kosztownym olejkiem. Mk 14,5 i J 12,5 są zgodni co do tego, że cena olejku wynosiła 300 denarów. Przy ówczesnej sytuacji gospodarczej była to pensja robotnika za dziesięć miesięcy.

Reakcja obecnych wobec takiej przesadzonej wspaniałomyślności była zrozumiała: „Po co to marnotrawstwo? Według Mk 14,4 „niektórzy” reagują właśnie w ten sposób. Według Mt 26,8 są to uczniowie ¹. Wszyscy uważają, że byłoby lepiej sprzedać olejek i dochód ze sprzedaży rozdać ubogim.

Według J 12,4-5 to nie wszyscy uczniowie zastanawiają się nad lepszym spożytkowaniem olejku, lecz Judasz: „Czemu to nie sprzedano tego olejku za 300 denarów i nie rozdano ich ubogim?” Podobnie jak w 6,64b oraz 6,71 Ewangelista dodaje objaśniającą uwagę: „Powiedział zaś to nie dlatego, że dbał o biednych, ale ponieważ był złodziejem i mając trzos, wykradał to, co składano” (12,6).

Jest to jedyne miejsce, które mówi o specyficznej roli Judasza w gronie Dwunastu. We wspólnej kasie zbierano pieniądze, jakie przekazywali dla grupy Jezusa Jego sympatycy.

Tylko w tym miejscu Judasz jest nazwany złodziejem. Jeśli uwzględnimy okoliczność, że Ewangelia św. Jana nie mówi nic na temat umowy Judasza z arcykapłanami ², można powiązać obie szczegółowe obserwacje (odpowiedzialny za wspólne pieniądze, złodziej): Gdy ewangelia przyjęła końcowy kształt, wielu chrześcijanom była znana historia Judasza, bądź to dzięki Ewangeliom synoptycznym, bądź przekazom ustnym. Ewangelista mógł więc zakładać, że znany będzie także epizod umowy Judasza z arcykapłanami. Napiętnowanie Judasza jako złodzieja byłoby w tym przypadku rodzajem uzupełnienia wzmianek podanych przez synoptyków. Judasz-złodziej wydaje swojego Mistrza z chciwości.

Ten temat pojawia się tylko w tym miejscu. Żaden inny ewangelista nie załącza tej informacji. Pomijając to, interpretacja postaci Judasza jako złodzieja, który jednocześnie zalicza się do grona uczniów Jezusa i idzie za Nim, jest mało przekonywająca. Sam Ewangelista przedstawia te sprawy inaczej ³.

Przypisy:

1 Łk 7,36-40 przedstawia scenę inaczej, ponieważ kobieta, która namaszcza stopy Jezusa, jest znaną grzesznicą. Temat rozrzutności zostaje zastąpiony przez kontrowersyjne pytanie: gdyby Jezus był prorokiem, wiedziałby, co to za kobieta, która się Go dotyka (7,39).

2 Patrz wyżej s.17 nn.

3 Patrz niżej s. 50.

opr. aś/aś