To, co młodzież uznaje za prawdę

Josh McDowell

Fundamenty wiary

ISBN: 83-7030-493-1

wyd.: 2007 Księgarnia św. Jacka

To, co młodzież uznaje za prawdę

Wyobraź sobie grupę młodzieżową przy parafii albo uczniów na katechezie. Katecheta lub animator prowadzący grupę, który właśnie skończył czytanie fragmentu z Pisma Świętego, zwraca się do uczennicy i zadaje pytanie:

- Alicjo, co ten werset znaczy?

Alicja, zdeklarowana chrześcijanka z praktykującej rodziny, zastanawia się nad przeczytanym fragmentem.

- No, cóż - zaczyna po kilku chwilach głębszego namysłu - dla mnie ten werset znaczy…

Prawdopodobnie większość z nas nawet nie wychwyciło subtelnej zmiany, którą odzwierciedla użycie przez Alicję słów dla mnie. Nie można jednak lekceważyć wagi tych dwóch malutkich słówek. Wskazują one na niebezpieczny stan, w którym znajduje się dzisiaj młodzież wierząca. Większość z nich nie szuka w tekście biblijnym prawdy, oni tak naprawdę szukają siebie. W istnienie prawdy absolutnej wierzy zaledwie 20,7% polskiej młodzieży¹⁰.

Na ogół wielu duszpasterzy i katechetów świeckich oraz osoby zaangażowane w działalność kościelną, którzy zajmują się młodzieżą, raczej jej towarzyszą, niż uczą prawdy wypływającej z Biblii. Dzieje się tak nie dlatego, że liderzy grup nie starają się dzielić poznawaną przez siebie biblijną prawdą - wielu to robi. Problem leży w tym, że młodzież po prostu słyszy prawdę przez swój własny "filtr", który podpowiada im, że każda prawda jest określana subiektywnie i osobiście.

Przywołajmy przykład Sary, typowej szesnastoletniej dziewczyny należącej do chrześcijańskiej wspólnoty młodzieżowej. Oto jak odpowiada na moje pytania.

- Czy seks przedmałżeński jest czymś złym?

- No, cóż, myślę, że dla mnie jest - mówi.

Drążę temat.

- Ale czy nie uważasz, że Biblia uczy nas, że seks przedmałżeński jest zły dla każdego?

Sara ucieka spojrzeniem w bok, widać jak rozważa swoją odpowiedź.

- No, cóż - zaczyna powoli - wiem, że jest zły dla mnie i zdecydowałam nie uprawiać seksu przed ślubem, ale nie sądzę, że mogę oceniać to, co robią inni ludzie.

Widzicie, to nie jest tak, że Sara nie wierzy, że Pismo Święte podaje "jasny i całkowicie precyzyjny opis prawdy moralnej". Dziewczyna ta, podobnie jak 41,5% naszej młodzieży, powiedziałaby, że wierzy w to twierdzenie¹¹. Ale - jest ona jak większość współczesnych młodych ludzi, którym wpojono, że prawda nie jest prawdziwa dla nich dopóki nie zdecydują, że chcą w nią wierzyć. Dlatego właśnie 51,1% młodych twierdzi, że biorąc pod uwagę moralność i etykę prawda znaczy różne rzeczy dla różnych ludzi¹².

Możesz się teraz zastanawiać: "Kto ich tego uczy?" i "Jak to możliwe, że oni to robią bez mojej wiedzy?". Winy nie ponosi tutaj osoba, ale filozofia, która silnie przenika naszą kulturę - władze, szkoły, filmy, telewizję i muzykę. Jest to rozpowszechniony w naszej kulturze sposób myślenia zwany postmodernizmem.

Próbę zdefiniowania i zrozumienia w pełni postmodernizmu można przyrównać do sytuacji, gdy ktoś znajduje się w sklepie z telewizorami i próbuje oglądać trzy lub cztery programy na raz. Trudno jest podać definicję postmodernizmu, ponieważ jest on bardzo skomplikowany, często sprzeczny i stale się zmienia.

Właściwie można powiedzieć, że termin "postmodernizm" definiuje tę szkołę myślenia przez opis tego, czym nie jest. Innymi słowy, postmodernizm jest filozofią, która nastąpiła po modernizmie i w pewnym sensie zajęła jego miejsce - modernizm to sposób myślenia, który był wyzwaniem dla światopoglądu chrześcijańskiego przez wieki. Podczas gdy odrzucił on religię i przesądy na rzecz nauki i rozumu, postmodernizm odrzuca jakiekolwiek odniesienie do rzeczywistości czy prawdy.

Zatem, choć trudno jest określić, czym jest postmodernizm, można jednak wyróżnić jego główne cechy:

• Prawda nie istnieje w żadnym obiektywnym sensie.
• Zamiast "odkrywać" prawdę w "metanarracji" - która jest opowieścią (taką jak Biblia) lub ideologią (taką jak marksizm), przedstawiającą spójny sposób patrzenia na filozofię, religię, sztukę i naukę - postmodernizm nie oferuje żadnego całościowego wyjaśnienia tego, co konstytuuje prawdę i rzeczywistość.
• Prawda - czy to w nauce, religii czy w edukacji - tworzy się w specyficznej kulturze lub społeczności i jest "prawdziwa" tylko w i dla tej kultury.
• Poszczególne osoby są produktem ich własnej kultury. To znaczy, że nie jesteśmy unikalnymi jednostkami stworzonymi na obraz Boga. To nasza kultura (afro-amerykańska, europejska, wschodnia, zachodnia, miejska, wiejska, itd.) tworzy naszą tożsamość.
• Całe myślenie jest "wytworem społecznym". Innymi słowy, to, co ty i ja uznajemy za "prawdy" jest jedynie przypadkowymi "przekonaniami, które wpoiło nam społeczeństwo, tak jak innym wpojono zupełnie inny system przekonań"¹³.
• Każdy system lub stwierdzenie, które uznaje się za obiektywnie prawdziwe lub które niepochlebnie osądza wartości, przekonania, styl życia i prawo do prawdy innej kultury jest rozwiązaniem siłowym, próbą dominacji jednej kultury nad innymi.

Młodzi ludzie, wraz z ogółem kultury, przejęli również tę koncepcję prawdy i zrobili to bez naszej wiedzy. Nawet tragiczne wydarzenia z września 2001 r. nie przywiodły narodu amerykańskiego do uznania Boga za absolutnego sędziego prawdy. Tak naprawdę nasza kultura jest mniej skłonna do uwierzenia w istnienie absolutnej moralnej prawdy niż kiedykolwiek. Przeprowadzone w Ameryce przed wrześniem 2001 r. badania grupy Barna ujawniły, że tylko 4 na 10 dorosłych (38%) wierzyło, że istnieje absolutna prawda moralna, która nie zmienia się ze względu na okoliczności. Kiedy zadano to samo pytanie po ataku terrorystycznym z września 2001 r. uzyskano wynik: zaledwie 2 na 10 (22%) twierdziło, że wierzy w istnienie absolutnej prawdy moralnej¹⁴.

Niespodziewany świt postmodernizmu kształtował całe pokolenie, jednak dla wielu z nas - rodziców, księży, wychowawców - był niespodzianką. W rezultacie niechętnie uznaliśmy jego oddziaływanie i odrzucaliśmy jego wpływ. A ponieważ większość naszych dzieci interesuje się sprawami duchowymi, większość dorosłych nie widzi powodu do obaw. Jak jednak dowodzą wyniki badań, postmodernizm ma ogromny wpływ na to, co nasze dzieci sądzą o Bogu, prawdzie i rzeczywistości.

W rezultacie, chociaż młodzi ludzie przyznają bez problemu, że chrześcijaństwo oferuje "prawdę", to nie są przekonani, że to jest prawda absolutna, jedyna nadzieja zbawienia i więź z Bogiem wszechświata. Nie próbują również zrozumieć obiektywnej prawdy Bożego świata i żyć tą prawdą na co dzień. Jak zauważa Andy Crouch, redaktor naczelny "kwartalnika re:generacja": "historyczna prawda księgi biblijnej nie jest [dla dzisiejszej młodzieży] palącym tematem, interesują się raczej tym, jak Pismo Święte przemawia do ich sytuacji"¹⁵. Dlatego też, zamiast stosować prawdy biblijne w swoim życiu, nasza młodzież używa Pisma Świętego zaledwie jako odskoczni dla myśli, gdy próbuje stworzyć swoje własne "znaczenie" - czyli takie, które zazwyczaj ma mało lub nie ma nic wspólnego z obiektywnym znaczeniem tekstu biblijnego.

¹⁰ "Opinia", s. 30.

¹¹ Tamże.

¹² Tamże.

¹³ Jim Leffel, Our New Challenge: Postmodernism (Nasze nowe wyzwanie: postmodernizm), w: The Death of Truth (Śmierć Prawdy), red. Dennis McCallum, Bethany House, Minneapolis 1996, s. 35.

¹⁴ Barna Research Group, Jak zmieniła się wiara Ameryki po 11 września, Barna Research Online (26 listopada 2001), www.barna.org/cgi-bin/Home.asp

¹⁵ Andy Crouch, cyt. za: Andres Tapia, Reaching the First Post-Christian Generation (Docierając do pierwszego po-chrześcijańskiego pokolenia), "Christianity Today" 38 (12 września 1994), s. 18-23.

opr. aw/aw