Żydowski lekarz uratował Papieża

Doktor medycyny Samuel Taub — Strzyżów. Karol Wojtyła — Wadowice. Co mogło kiedyś łączyć te dwie osoby? Co łączyło rodziny żydowskiego lekarza i polskiego oficera?

Doktor Samuel Taub mieszkał w Krakowie przy ul. Siemiradzkiego i tam prowadził swoją praktykę lekarską. Marzył jednak, aby w którejś z podgórskich miejscowości kupić dom i tam spędzać wolne dni, wakacje i święta. Wybór padł na Strzyżów, do którego przyjeżdżał już na przełomie wieków. Jeszcze przed I wojną światową — w 1910 r. zakupił drewniany dom, który znajduje się do dzisiaj przy ul. Koczeli. Dom ten wybudowany był na przełomie XIX i XX wieku przez Władysława Wyżykowskiego. Pierwsza wzmianka o praktyce lekarskiej Samuela Tauba znajduje się w wykazie zawodów i profesji Starostwa Powiatowego w Strzyżowie w 1906 r. Przebywając w Strzyżowie, udzielał porad medycznych, nigdy nie odmówił przyjęcia chorych, a sympatię mieszkańców zjednał sobie tym, że od osób biednych nie pobierał zapłaty. Do Strzyżowa przyjeżdżał ze swoją żoną Frydą, córką Marią Norą i synem Henrykiem, który tam właśnie się urodził 12 grudnia 1898 r.

Szczęśliwe rozwiązanie

Wybuch I wojny światowej zmusił rodzinę Taubów do wyjazdu ze Strzyżowa i zamieszkania w Krakowie. Przydział mobilizacyjny, którym byli objęci również lekarze pochodzenia żydowskiego, skierował Samuela Tauba do Wadowic, gdzie służył w szpitalu garnizonowym 20. Pułku Landwehry. Po zakończeniu wojny osiadł na stałe w Wadowicach. Ze względu na swoją wiedzę oraz działalność dobroczynną był bardzo popularny i lubiany przez ogół społeczeństwa. Tam poznał oficera Karola Wojtyłę, urzędnika Powiatowej Komendy Uzupełnień. Karol Wojtyła senior i jego żona Emilia Wojtyłowa z Kaczorowskich mieli syna Edmunda, który urodził się w Krakowie w 1906 r. Kolejne dziecko Wojtyłów — córka Olga urodziła się i zmarła 7 lipca 1914 r. Śmierć była wynikiem komplikacji poporodowych. Kolejna ciąża p. Emilii okazała się bardzo zagrożona, ryzykowna dla jej zdrowia i życia. Emilia Wojtyłowa, będąca pod opieką lekarza ginekologa, była namawiana do aborcji. Państwo Wojtyłowie skorzystali z konsultacji z innym lekarzem — właśnie Samuelem Taubem, który podjął się prowadzenia pacjentki. Zagwarantował matce i dziecku swoją opiekę, dając odpowiednie wskazówki medyczne, aby doprowadzić do szczęśliwego rozwiązania. I tak się stało. 18 maja 1920 r. przyszedł na świat Karol Wojtyła junior, późniejszy papież Jan Paweł II. Dalsze losy Karola Wojtyły są nam wszystkim bardzo dobrze znane.

Medal za obronę Śląska

Należy w tym miejscu wspomnieć też o losach Henryka Tauba. Był uczniem i absolwentem strzyżowskiego gimnazjum. Po wybuchu I wojny światowej chciał wstąpić do Legionów Piłsudskiego, lecz z powodu wieku nie został przyjęty. W 1916 r. — po maturze — został wcielony do wojska austriackiego. Służył w 20. Pułku Piechoty, walcząc na froncie włoskim. Po wojnie i upadku monarchii austro-węgierskiej wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Przydzielony został w stopniu podporucznika do 12. Pułku Piechoty. W 1919 r. uczestniczył w walkach o Śląsk Cieszyński. Walczył pod Kończynami i Zebrzydowicami, gdzie w trakcie obrony dworca kolejowego został wielokrotnie ugodzony bagnetami. Zmarł w szpitalu 26 stycznia 1919 r. Z miejsca pierwotnego pochówku ciało Henryka zostało uroczyście przeniesione w 1939 r. do grobu na wadowickim kirkucie, w którym spoczywa również jego ojciec Samuel, zmarły 3 lutego 1933 r. Podporucznik Henryk Taub został odznaczony medalem za obronę Śląska.

Rodzina Samuela Tauba

Córka państwa Taubów, Maria Nora Taub, osoba niezwykle inteligentna, znająca kilka języków, po ukończeniu studiów medycznych mieszkała w Krakowie. Została żoną znanego polskiego malarza, rzeźbiarza i profesora ASP w Krakowie Zbigniewa Pronaszki. Małżeństwo Pronaszków często gościło w Strzyżowie. Strzyżowskie krajobrazy były natchnieniem dla twórczości Zbigniewa. Powstało tutaj kilka obrazów, których tytuły kojarzą się ze Strzyżowem. Dzieła Pronaszki znajdują się w wielu polskich muzeach.

Tak oto losy rodziny Taubów wpisują się w historię i kulturę Polski, Strzyżowa, Wadowic i w historię życia naszego wielkiego Polaka — Jana Pawła II.

opr. mg/mg