Krakowski wieczernik

„Ten dom był zawsze bliski mojemu sercu. Często wracam tam w myślach i modlitwie, obejmując nią wszystkich alumnów, księży przełożonych, ojców duchownych, siostry i pracowników świeckich. Wszystkich zawierzam łaskawej opiece Bożej Opatrzności i proszę, aby światło Ducha Świętego przewodziło, a Jego moc wspierała Was we wszelkich dobrych poczynaniach
i pięknym trudzie kształtowania serc na wzór Serca Jezusa, Kapłana i Żertwy” — napisał Jan Paweł II w liście z okazji jubileuszu, który 17 listopada uroczyście przeżywało Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej.

W tym roku seminarium duchowne w Krakowie wspomina dwa zdarzenia ze swoich dziejów. W maju 2001 roku minęło 400 lat od dnia, w którym krakowski synod diecezjalny — zgodnie z zaleceniami Soboru Trydenckiego — zadecydował o powstaniu seminarium, a we wrześniu minęła 100. rocznica poświęcenia budynku seminarium u podnóża wawelskiej katedry.

Dom na Podzamczu

Papież w okolicznościowym liście pisze o stuletnim budynku seminarium jako szczególnym świadku ubiegłego wieku. „Jego dzieje doskonale odzwierciedlają dramaty i radości, jakie w tym czasie składały się na historię naszej Ojczyzny”.

W czasie I wojny światowej budynek został przeznaczony na szpital wojskowy. Alumni przebywali w domach przy ul. Kanoniczej, gdzie odbywały się zajęcia przez cały czas wojny. W okresie międzywojennym książę bp Sapieha postanowił dobudować do istniejącego budynku jedno skrzydło, tak że 1936 roku w seminarium kształciło się 128 alumnów. W listopadzie 1939 roku Niemcy zajęli budynek i stworzyli w nim koszary dla SS-Burgwache. Klerycy zostali przyjęci przez Księcia Metropolitę do domu biskupiego przy ul. Franciszkańskiej, gdzie potajemnie kontynuowano studia teologiczne. Po wojnie seminarium powróciło na ul. Podzamcze 8.

W 1954 roku budynek seminaryjny przyjął pod swój dach Wydział Teologiczny, usunięty przez władze komunistyczne z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydział ten w 1974 roku otrzymał tytuł Papieskiego Wydziału Teologicznego, a w 1981 roku dał początek Papieskiej Akademii Teologicznej, powołanej do istnienia przez Jana Pawła II. W ostatnich latach, dzięki ofiarności wiernych i dotacjom Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, budynek seminarium został odnowiony, tak że jest pięknym przykładem krakowskiego neogotyku.

Wychowankowie seminarium

W ostatnim stuleciu w krakowskim seminarium przygotowało się do święceń 2424 kapłanów. Spośród nich dwóch zostało wyniesionych do chwały ołtarzy: bł. abp Józef Bilczewski (1860—1923), metropolita lwowski, i bł. ks. Piotr Dańkowski (1908—1942), męczennik Oświęcimia. Dwóch nosi miano sług Bożych: bp Jan Pietraszko (1911—1988), kaznodzieja Krakowa, oraz ks. Michał Rapacz (1904—1946), zamęczony przez komunistów w Płokach.

Najwybitniejszym absolwentem krakowskiego seminarium jest Jan Paweł II. We wspomnianym liście Ojciec Święty pisze: „Jednak niezmienne pozostaje przywiązanie do tego wyjątkowego miejsca — przywiązanie, które wówczas się zrodziło, a rozwijało się, gdy powracałem tam jako kapłan, profesor, potem jako biskup, a w końcu jako papież”. W gronie wielu wychowanków krakowskiego wieczernika jest dwóch kardynałów, trzech arcybiskupów i ośmiu biskupów.

Uroczystości jubileuszowe

W Katedrze na Wawelu 17 listopada 2001 roku pod przewodnictwem kard. Franciszka Macharskiego seminarium świętowało swój jubileusz. Skromne początki krakowskiego seminarium w krótkim przedłożeniu przypomniał zebranym ks. dr hab. Grzegorz Ryś, podkreślając, iż najważniejszą intencją powoływania seminariów była troska o wychowanie kapłanów, gdyż od tego zawsze zależy przyszłość Kościoła. Zadania seminarium wobec wyzwań współczesnego świata przedstawił ks. dr Paweł Ptasznik, dyrektor Polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu w Watykanie.

Recytacja fragmentów „Daru i Tajemnicy” Jana Pawła II, w wykonaniu aktora Piotra Piechy, była okazją do refleksji nad kapłaństwem. W Eucharystii pod przewodnictwem krakowskiego Metropolity uczestniczyli biskupi — wychowankowie seminarium, duchowieństwo diecezjalne i zakonne oraz przedstawiciele władz i środowisk naukowych Krakowa.

Duchową obecność na jubileuszu swojego seminarium podkreślił Ojciec Święty. List Jana Pawła II odczytał Ksiądz Kardynał podczas kazania, a jako jubileuszowy prezent Papież przekazał seminarium kielich św. Jana Vianneya, którego patron kapłanów używał przez trzydzieści lat.

W grudniu do jubileuszu dołączą wszyscy kapłani, wychowankowie krakowskiego seminarium oraz Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego `a Paulo, bowiem szarytki, zgodnie ze swym charyzmatem, od stu lat podejmują posługę w seminarium. Z okazji 400-lecia istnienia seminarium duchowne wydało księgę jubileuszową, w której, oprócz jego dziejów, możemy przeczytać świadectwa i wspomnienia licznych wychowanków, oraz wykaz kapłanów wyświęconych w ubiegłym stuleciu. Kard. Macharski, alumn, ojciec duchowny, wykładowca i rektor, pisze w niej: „Moje seminarium było dla mnie jak gniazdo, tyle że nie instynkt obu pokoleniom dyktuje zachowania, ale społeczny wymiar osoby ludzkiej. »Gniazdo rodzinne« — to określenie ma swoją humanistyczną głębię i zawiera w sobie przynaglenie. Ileż razy przez lata wracałem do moich Księży, wychowawców seminaryjnych. Seminarium, moje gniazdo rodzinne!”.

Spojrzenie w przyszłość

„Seminarium to źródło — pisze ks. prof. Edward Staniek, dotychczasowy rektor — z którego wypływa rzeka nawadniająca szerokie przestrzenie. Nikt nie jest w stanie ogarnąć dzieł, które są owocem pracy kapłańskich pokoleń. Same zaś seminaryjne mury często gromadzą ludzi o bogatych sercach i szerokich horyzontach myślenia”. Jubileusz jest okazją do dziękczynienia, ale także odważnego spojrzenia w przyszłość, aby z nadzieją w Bożą Opatrzność podejmować kształtowanie kapłanów na miarę czasu trzeciego tysiąclecia.

• W krakowskim seminarium — mówi ks. dr Józef Guzdek, obecny rektor — przygotowują się do kapłaństwa alumni dwóch diecezji. Z naszej archidiecezji mamy 146 kleryków oraz 106 z diecezji bielsko-żywieckiej. Chciałbym przygotować moich wychowanków do tego, by nie głosili złej nowiny, ale Dobrą Nowinę. Człowiek każdej epoki — szczególnie zaś naszej, ostatnio dotkniętej terroryzmem — złych nowin ma już za dużo. Czeka więc na Dobrą Nowinę o wielkiej miłości Boga do człowieka. Pragnie uczyć się tej miłości, mocniejszej niż śmierć, i na co dzień nią żyć”.

opr. mg/mg