Jan od Krzyża - więziony reformator

„Ileż to rzeczy można odkrywać w Chrystusie, który jest jakby ogromną kopalnią z mnogimi pokładami skarbów, gdzie choćby nie wiem jak się wgłębiało, nie znajdzie się kresu i końca. W każdym zaś zakątku tych Jego tajemnic można tu i tam napotkać nowe złoża nowych bogactw”.

Te słowa, wskazujące na niezwykłe bogactwo, jakie chrześcijanin znajduje w Jezusie Chrystusie, napisał w swej „Pieśni duchowej” św. Jan od Krzyża, zakonnik, kapłan, doktor Kościoła.

Nazywał się Jan de Yepez. Urodził się niedaleko Avili w Hiszpanii w roku 1542. Gdy miał dwadzieścia lat, wstąpił do zakonu karmelitów. W roku 1566 otrzymał święcenia kapłańskie. Umiłował krzyż i cierpienie, którego wiele doznał w życiu, między innymi od swych współbraci zakonnych. Był bowiem głównym pomocnikiem św. Teresy z Avili w podjętej przez nią reformie zakonu i inicjatorem zreformowania męskiej gałęzi karmelitów. Jego propozycja napotkała silny opór części zakonników, którzy doprowadzili do osadzenia Jana od Krzyża w więzieniu, skąd uciekł po dziewięciu miesiącach.

Był wielkim mistykiem. Jego dzieła „Pieśń duchowa” i „Noce ciemności” są uznawane dziś za szczyty mistyki. Św. Jan od Krzyża podkreślał, że konieczne jest całkowite wewnętrzne ogołocenia, gdyż tylko ono umożliwia człowiekowi dojście do pełni zjednoczenia z Bogiem. Pisał m. in: „W głębię tych tajemnic dusza nie wejdzie inaczej, jak tylko przez uciski i cierpienia wewnętrzne i zewnętrzne... Potrzeba do tego również wielkich łask Bożych, tak dla umysłu, jak dla zmysłów oraz usilnych ćwiczeń duchowych. Te wszystkie bowiem łaski są niższe od mądrości tajemnic Chrystusa, jako że są jakby przygotowaniem na drodze do niej, tej najważniejszej mądrości, którą można uzyskać w tym życiu. Ach, gdyby raz zrozumiano, że nie można dojść do gęstwiny różnorodnych mądrości i bogactw Bożych inną drogą, jak tylko przez gęstwinę wszelkiego rodzaju cierpień! W tym więc powinno być pragnienie i pociecha duszy. Im bowiem większej pragnie mądrości od Boga, tym bardziej powinna wpierw pragnąć cierpień, by przez nie wejść w gęstwinę krzyża”.

Św. Jan od Krzyża zmarł w roku 1591 w Ubeda. W roku 1726 został kanonizowany. Dwieście lat później Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła.

KS. A. S.