Argument ontologiczny

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Argument ontologiczny

Sposób dowodzenia istnienia Boga opracowany przez św. Anzelma z Canterbury (ok. 1033-1109). Ponieważ to, co my określamy wyrazem „Bóg” jest „id, quo nihil maius cogitari possit” (łac. „tym, ponad co nic większego pomyśleć nie można”), samo pojęcie Boga domaga się Jego rzeczywistego istnienia. Inaczej wpadlibyśmy w sprzeczność, bylibyśmy bowiem zdolni wyobrazić sobie coś, co jest większe niż Bóg nieistniejący, mianowicie Boga, który istnieje. Św. Tomasz z Akwinu (ok. 1225-1274), Immanuel Kant (1724-1804) i inni filozofowie odrzucali ten argument dlatego, że błędnie przechodził on od myśli do istnienia rzeczywistego. Inni filozofowie jednak różnymi sposobami bronili tego argumentu: René Descartes (1596-1650), Baruch Spinoza (1632-1677), Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) i George Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831). Ostatnio niektórzy dowodzili, że argument ontologiczny nie jest „dowodem”, lecz że po prostu wyjaśnia wiedzę o Bogu, którą już pośrednio posiadamy. Zob. ontologizm, pięć dróg.

opr. mg/mg