Preegzystencja

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Preegzystencja

(łac. „istnienie uprzednie”) Przekonanie, że Jezus z Nazaretu był/jest osobowo identyczny z Synem Bożym, który istniał od wieków i który przyszedł na świat, żeby się objawić w dziejach ludzkich (J 1, 14; 1 Kor 8, 6; 2 Kor 8, 9; Flp 2, 5-11; Kol 1, 15-17; Hbr 1, 2-3). Wprawdzie przedchrześcijańska myśl żydowska przyjmowała istnienie istot pośredniczących między Bogiem a światem, nie mamy jednak możliwych do udowodnienia poprzedników pojęcia w pełni osobowej preegzystencji Chrystusa jako Syna Bożego i Logosu, który „zstępuje” na ziemię. W przedchrześcijańskiej myśli żydowskiej Mądrość i Logos to tylko żywe metafory Bożej działalności i Bożych przymiotów. Platon (ok. 427-347 przed Chr.) dowodził istnienia odwiecznych idei, które były wzorem dla Demiurga kształtującego świat. Ta teoria skłoniła Orygenesa (ok. 185 — ok. 254) do przypuszczenia, że Bóg stworzył istoty duchowe, a używanie lub nadużywanie przez nie wolnej woli sprawia, że stają się albo aniołami, albo diabłami, albo wreszcie duszami zamieszkującymi w ludzkich ciałach. Zob. chrystologia odgórna, demiurg, literatura mądrościowa, Logos, wcielenie, wieczność.

opr. mg/mg