Przemienienie

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Przemienienie

Wydarzenie z życia Chrystusa, kiedy to na górze (prawdopodobnie na górze Tabor blisko Nazaretu) Piotr, Jakub i Jan zobaczyli Go promieniującego chwałą w towarzystwie Mojżesza i Eliasza (Mt 17, 1-9; Mk 9, 2-10; Łk 9, 28-36; 2 P 1, 16-19). Mojżesz i Eliasz, reprezentujący odpowiednio Prawo i proroków, widzieli chwałę Bożą (zob. Wj 24, 12-18; 33, 7-23; 34, 29-35; 1 Krl 19, 1-18). W mistyce wschodniej „światło Taboru” stało się synonimem najgłębszego przeżycia Boga, które całkowicie przemienia nasze życie po stromym wspinaniu się na górę (nasza asceza). Cechą przeważającą jednak nie był (i nie jest) konieczny wysiłek, lecz coraz większa chwała, która jest naszą własną, jeżeli pozwalamy Bogu zmienić nasze życie (2 Kor 3, 18). W tym upodobnieniu do Bożej chwały przez oczyszczenie (zob. 1 J 3, 2) bizantyński mistyk św. Grzegorz Palamas (1296-1359) dostrzegał Boże energie w działaniu. Trzej uczniowie zobaczyli Chrystusa w nowym świetle, ponieważ zmieniły się ich oczy, a oni osiągnęli dojrzałość. Święto Przemienienia kładzie nacisk na Chrystusa jako na Syna Bożego z samej natury, którego wieczna chwała objawiona przez cierpienie wspiera doczesną pielgrzymkę chrześcijan ku Bogu. Grecy obchodzili to święto przynajmniej od IV stulecia, a upowszechniło się ono na Wschodzie około roku 1000. W 1457 r. papież Kalikst III ustanowił to święto dla całego Kościoła, żeby podziękować Bogu za zwycięstwo nad Turkami odniesione rok wcześniej pod Belgradem. Zob. chwała, hezychazm, mistyka, palamizm, teologia.

opr. mg/mg