Wyprawy krzyżowe

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Wyprawy krzyżowe

Wyprawy wojenne podejmowane przez chrześcijan zachodnich w celu oswobodzenia spod panowania muzułmańskiego kraju, w którym Jezus żył i poniósł śmierć. Od roku 1096, kiedy to Piotr Pustelnik (ok. 1050-ok. 1115) zaczął głosić potrzebę pierwszej wyprawy krzyżowej, do roku 1270, w którym według powszechnego mniemania zakończyła się ostatnia krucjata śmiercią św. Ludwika IX, odbyło się pięć poważniejszych wypraw. W późniejszych stuleciach organizowano wyprawy przeciw Turkom. Wyprawy krzyżowe stały się natchnieniem dla pisarzy i malarzy, spowodowały jednak złe następstwa, łącznie z pogłębieniem rozdarcia między chrześcijaństwem wschodnim a zachodnim. Czwarta wyprawa krzyżowa w roku 1204, kiedy to krzyżowcy splądrowali Konstantynopol i ustanowili w tym mieście cesarstwo łacińskie i rzymski patriarchat (1204-1261), praktycznie przypieczętowała schizmę między Rzymem a Konstantynopolem. Równocześnie jednak krucjaty sprawiły, że nasiliły się kontakty kulturalne: np. krzyżowcy przywieźli na Zachód księgi Arystotelesa, które syryjskojęzyczni chrześcijanie uratowali od zniszczenia. Zob. arystotelizm, chrześcijaństwo bizantyńskie, maronici, schizma.

opr. mg/mg