Analiza zjawiska na podstawie watykańskiego dokumentu
Tekst ten jest pomyślany jako zaproszenie dla chrześcijan, aby potraktować New Age poważnie, i jako taki ma on na celu poprosić swoich czytelników o wejście w krytyczny dialog z ludźmi podchodzącymi do tego samego świata z bardzo różnych perspektyw. Duszpasterska efektywność Kościoła w trzecim tysiącleciu zależy w dużej mierze od przygotowania prawdziwych głosicieli przesłania zawartego w Ewangelii.1
Dokument Jezus Chrystus dawcą wody żywej został pomyślany jako odpowiedź na potrzebę zrozumienia przez chrześcijan różnych przejawów zjawiska znanego jako New Age. Stąd refleksje zawarte w książce są próbą pomocy chrześcijanom w dwóch aspektach:
— w identyfikacji elementów rozwijającej się tradycji New Age;
— we wskazaniu tych elementów, które są niezgodne z Objawieniem chrześcijańskim.
Jest to więc duszpasterska odpowiedź na ważne wyzwanie współczesności. Jest to także próba prawidłowego zrozumienia New Age oraz dokonania sprawiedliwej jego oceny. Nie wszystko bowiem, co związane jest z tym ruchem jest złe. „Niemniej jednak, wizja leżąca u podstaw religijności New Age jest, ogólnie rzecz biorąc, trudna do pogodzenia z chrześcijańską doktryną i duchowością.” (s. 21)
Co jest nowego w New Age?
Ludzie New Age mówią o doniosłym punkcie zwrotnym w historii, który ma charakteryzować się zmianami w świecie. Zmiany te mają dotyczyć nie tyle świata jako takiego, ile raczej naszej kultury, czy sposobu, w jaki odnosimy się do otaczającej nas rzeczywistości. Głosząc konieczność zmian propagatorzy ruchu włączają w nurt New Age wiele różnych tradycji: okultystyczne praktyki antycznego Egiptu, Kabałę, gnostycyzm wczesnochrześcijański, sufizm, tradycję Druidów, chrześcijaństwo celtyckie, średniowieczną alchemię, renesansowy hermetyzm, buddyzm Zen, jogę i wiele innych (s. 26).
Watykański dokument analizując elementy składowe ruchu, stwierdza, że jedynym nowym elementem w New Age jest „synkretyzm elementów ezoterycznych i świeckich”. (s. 27)
Co proponuje New Age?
Fascynacja niezwykłymi zjawiskami
„Jednym z najbardziej powszechnych elementów «duchowości» New Age jest fascynacja niezwykłymi zjawiskami, w szczególności związanymi z paranormalnymi istotami” (s. 30). Podstawową rolę w rozpowszechnianiu tej duchowości odgrywają ludzie zwani „medium”. Twierdzą oni, iż w czasie transu komunikują się z różnymi istotami. Owe byty duchowe potrafią przejąć kontrolę nad ich ciałem i zdolnościami. Wiele osób, które były świadkami spotkań z medium jest pewnych duchowego wymiaru tych zjawisk. Twierdzą jednak, że nie pochodzą one od Boga, pomimo iż istoty przemawiające przez medium posługują się językiem pełnym miłości i światła.
Dokument Jezus Chrystus dawcą wody żywej opisywane doświadczenia odnosi raczej do współczesnej formy spirytyzmu niż do duchowości w ścisłym tego słowa znaczeniu.
Harmonia z naturą i kosmosem
Różnorodność form i sposobów, w jakich przejawia się New Age łączy jedna idea: bycie w harmonii z naturą i kosmosem. Owa harmonia i znalezienie własnego miejsca w wielkim łańcuchu istnienia jest warunkiem szczęścia, zdrowia i sukcesu.
W New Age nie ma rozróżnienia między dobrem a złem. Nie można więc nikogo potępiać, ale też nikt nie potrzebuje przebaczenia. Ludzie New Age uważają, że wiara w istnienie zła może wywołać jedynie lęk i niechęć. Na niechęć należy odpowiedzieć miłością. Nie jest to jednak miłość w rozumieniu chrześcijańskim, wyrażająca się w czynach. Dla przedstawicieli ruchu, miłość jest energią, wibracją na wysokich częstotliwościach.
Zdrowie i dostanie życie
Trzecią propozycją New Age jest obietnica zdrowia i dostatniego życia. Stąd bierze się ogromna popularność medycyny alternatywnej. Koncentruje się ona na umyśle, który odgrywa podstawową rolę w utrzymaniu lub odzyskaniu zdrowia. Dlatego choroba rozumiana jest jako brak harmonii człowieka z naturą. „Uważa się, że związek pomiędzy duchowymi a fizycznymi aspektami osoby przejawia się w systemie immunologicznym lub indyjskich czakrach” (s. 33).
Drogą do pełnego zdrowia i szczęścia ma być praca nad rozwojem własnego wewnętrznego potencjału. W ten sposób, stosując liczne techniki, człowiek może odkryć w sobie boga.
W związku z tym, że zdrowie wiąże się z przedłużaniem życia, New Age oferuje wiarę w reinkarnację. Odkrywanie poprzednich wcieleń odbywa się poprzez analizę snów i techniki medytacyjne.
Joanna Jarzębińska-Szczebiot, Marek Szczebiot
1 Papieska Rada Kultury, Papieska Rada do Spraw Dialogu Międzyreligijnego, Jezus Chrystus dawcą wody żywej. Chrześcijańska refleksja na temat New Age. Kraków, Wydawnictwo „M”, 2003, s. 24. W dalszej części odnośniki do cytatów z tego dokumentu będą zawarte w tekście w postaci podania w nawiasie numeru strony.
opr. aw/aw