Prawo do wolności religijnej jest ściśle związane z godnością każdego człowieka

Wolności religijnej w dzisiejszym świecie była poświęcona odbywająca się w dniach od 29 kwietnia do 3 maja br. w Watykanie 17. sesja plenarna Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, instytucji utworzonej przez Jana Pawła II w 1994 r. Do nauczania tego Papieża o ścisłej relacji między wolnością religijną a innymi podstawowymi prawami człowieka nawiązała prezes Akademii prof. Mary Ann Glendon w przemówieniu na otwarcie obrad. Poniżej zamieszczamy przesłanie, które Benedykt XVI skierował do uczestników sesji.

Jej Ekscelencja Pani Profesor Mary Ann GlendonPrezes Papieskiej Akademii Nauk Społecznych

Z radością pozdrawiam Panią i członków Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, zgromadzonych na 17. sesji plenarnej poświęconej tematowi: «Prawa powszechne w zróżnicowanym świecie — zagadnienie wolności religijnej».

Jak zwracałem uwagę przy różnych okazjach, zachodnia kultura chrześcijańska jest wciąż głęboko zakorzeniona; w tej właśnie kulturze zrodziła się i rozwinęła wolność religijna, i w dalszym ciągu wspiera ona zagwarantowaną przez konstytucję wolność religijną i wolność wyznania, którą cieszy się dzisiaj wiele narodów. W niemałej mierze ze względu na to, że wolności te były systematycznie negowane przez XX-wieczne reżymy ateistyczne, zostały one uznane i wpisane przez wspólnotę międzynarodową do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dzisiaj te podstawowe prawa ludzkie są znów zagrożone przez postawy i ideologie, które mogą utrudniać swobodne dawanie wyrazu religii. W związku z tym obrona i promocja prawa do wolności religijnej i do wolności wyznania stanowią wyzwanie, któremu należy znów stawić czoło w naszych czasach. Z tego względu jestem wdzięczny Akademii za wkład w tę debatę.

W naszą ludzką naturę głęboko wpisane jest pragnienie prawdy, sensu oraz otwarcie na transcendencję. Sama nasza natura skłania nas, byśmy zabiegali o to, co ma największe znaczenie dla naszego życia. Wiele wieków temu Tertulian ukuł wyrażenie libertas religionis (por. Apologeticum, 24, 6). Podkreślał on, że Boga należy wielbić w sposób wolny i że religia ze swej natury nie dopuszcza przymusu «nec religionis est cogere religionem» (Ad Scapulam, 2, 2). Skoro człowiek jest obdarzony zdolnością do wolnego wyboru w świetle prawdy, a Bóg oczekuje od człowieka wolnej odpowiedzi na swoje wezwanie, to trzeba uznać, że prawo do wolności religijnej jest ściśle związane z podstawową godnością każdej osoby ludzkiej, podobnie jak wpisane jest w naturę otwarcie ludzkiego serca na Boga. Autentyczna wolność religijna pozwoli bowiem człowiekowi na zrealizowanie się w pełni, a zatem przyczyni się do wspólnego dobra społeczeństwa.

Sobór Watykański II, świadomy przemian, jakie nastąpiły w kulturze i społeczeństwie, przedstawił odnowione podstawy antropologiczne wolności religijnej. Ojcowie soborowi stwierdzili, że wszyscy ludzie «przez własną naturę są przynaglani i moralnie zobowiązani do poszukiwania prawdy — przede wszystkim religijnej» (Dignitatis humanae, 2). Prawda nas wyzwala (por. J 8, 32), i to właśnie tej prawdy należy w sposób wolny poszukiwać i ją przyjmować. Sobór wyjaśnił też dokładnie, że ta wolność jest prawem, które każdej osobie przysługuje w sposób naturalny, a zatem musi być też chronione i wspierane przez prawo cywilne.

Oczywiście każde państwo ma niezawisłe prawo do tworzenia własnego ustawodawstwa i będzie wyrażało w nim różne stanowiska wobec religii. Dlatego istnieje wiele państw, które dopuszczają wielką wolność religijną, zgodnie z naszą wykładnią tego pojęcia, podczas gdy inne ją ograniczają z różnorodnych przyczyn, do których należy nieufność w stosunku do religii. Stolica Apostolska nieustannie apeluje o uznanie podstawowego prawa człowieka do wolności religijnej przez wszystkie państwa i wzywa je do poszanowania, a w razie potrzeby ochrony mniejszości religijnych, które choć są przywiązane do innej religii niż wyznawane przez otaczającą je większość, pragną żyć w pokoju ze swoimi współrodakami i w pełni uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym narodu z korzyścią dla wszystkich.

Na koniec niech mi będzie wolno wyrazić szczerą nadzieję, że wasza fachowa wiedza w zakresie prawa, nauk politycznych, socjologii i ekonomii przyczyni się w tych dniach do nowatorskiego spojrzenia na te ważne kwestie. co obficie zaowocuje teraz i w przyszłości. W tym świątecznym okresie modlę się o paschalną radość i pokój dla was wszystkich i udzielam wam, bpowi Sanchezowi Sorondowi i wszystkim członkom Akademii mojego Apostolskiego Błogosławieństwa.

Watykan, 29 kwietnia 2011 r.

Benedictus pp XVI

opr. mg/mg