Katecheza podczas audiencji generalnej 13.01.2016. Cykl katechez o miłosierdziu w perspektywie biblijnej
Drodzy Bracia i Siostry, dzień dobry!
Dziś rozpoczynamy katechezy o miłosierdziu w perspektywie biblijnej, aby uczyć się miłosierdzia, słuchając tego, czego sam Bóg naucza nas swoim słowem. Zaczynamy od Starego Testamentu, który przygotowuje nas i prowadzi do pełnego objawienia Jezusa Chrystusa, w którym w pełni objawia się miłosierdzie Ojca.
Pan przedstawiony jest w Piśmie Świętym jako «Bóg miłosierny». To jest Jego imię, poprzez które On, by tak rzec, objawia nam swoje oblicze i serce. On sam, jak opowiada Księga Wyjścia, objawiając się Mojżeszowi, tak mówi o sobie: «Jahwe, Bóg miłosierny i łagodny, nieskory do gniewu, bogaty w łaskę i wierność» (34, 6). Także w innych tekstach odnajdujemy tę formułę, z pewnymi zmianami, ale zawsze kładziony jest nacisk na miłosierdzie i miłość Boga, który niestrudzenie zawsze przebacza (por. Rdz 4, 2; Jl 2, 13; Ps 86 [85], 15; 103 [102], 8; 145 [144], 8; Ne 9, 17). Przyjrzyjmy się wspólnie każdemu z tych słów Pisma Świętego, które nam mówią o Bogu.
Pan jest «miłosierny»: słowo to wskazuje na postawę czułości, taką jaką matka otacza dziecko. Hebrajskie słowo użyte w Biblii kojarzy się bowiem z wnętrznościami, a także z łonem matczynym. Dlatego sugeruje ono obraz Boga, który wzrusza się i rozczula nad nami jak matka, kiedy bierze w ramiona swoje dziecko i pragnie jedynie kochać, chronić, pomagać, gotowa oddać wszystko, nawet samą siebie. Taki obraz podsuwa nam to słowo. Jest to zatem miłość, którą można określić, w sensie pozytywnym, jako «płynącą z trzewi».
Napisano także, że Pan jest «litościwy», w tym sensie, że okazuje łaskę, współczucie i w swojej wielkości pochyla się nad słabymi i ubogimi, zawsze gotowy przyjąć, zrozumieć, przebaczyć. Jest jak ojciec z przypowieści, zawartej w Ewangelii św.Łukasza (por. 15, 11-32): ojciec, który nie żywi urazy do młodszego syna, który go opuścił, lecz przeciwnie, wciąż na niego czeka — zrodził go przecież — a potem wybiega mu na spotkanie i obejmuje go, nie daje mu nawet dokończyć wyznania winy, niejako zamyka mu usta — tak wielka jest miłość i radość z tego, że go odnalazł; po czym idzie także zawołać starszego syna, który jest oburzony i nie chce świętować, syna, który zawsze był w domu, ale żyjąc bardziej jak sługa niż syn, i także nad nim pochyla się ojciec, zaprasza go do wejścia, stara się otworzyć jego serce na miłość, aby nikt nie został wykluczony ze święta miłosierdzia. Miłosierdzie jest świętem!
O tym Bogu miłosiernym mówi się także, iż jest «nieskory do gniewu», dosłownie: «ma długi oddech», co znaczy, że szeroko oddycha z cierpliwością i umiejętnością znoszenia. Bóg potrafi czekać, Jego rytm nie jest niecierpliwym rytmem ludzi; On jest jak mądry rolnik, który potrafi czekać, daje czas dobremu ziarnu, aby wzrosło, pomimo kąkolu (por. Mt 13, 24-30).
I wreszcie Pan mówi o sobie, że jest «bogaty w miłość i wierność». Jakże piękna jest ta definicja Boga! Jest w niej wszystko. Bóg jest bowiem wielki i potężny, a ta wielkość i moc wyrażają się w miłości do nas, tak małych, tak niezdolnych. Użyte tutaj słowo «miłość» wskazuje uczucie, łaskę, dobroć. Nie jest to miłość z telenoweli... Jest to miłość, która robi pierwszy krok, która nie zależy od ludzkich zasług, ale wypływa z ogromnej bezinteresowności. Jest to Boża troskliwość, której nic nie może powstrzymać, nawet grzech, ponieważ potrafi wznieść się ponad grzech, pokonać zło i je wybaczyć.
«Wierność» bez granic: to ostatnie słowo objawione przez Boga Mojżeszowi. Wierność Boga nigdy nie ustaje, ponieważ Pan jest Opiekunem, który — jak mówi Psalm — nie zasypia, ale nieustannie czuwa nad nami, aby nas doprowadzić do życia:
«On nie pozwoli zachwiać się twej nodze
ani się zdrzemnie Ten, który cię strzeże.
Oto nie zdrzemnie się
ani nie zaśnie
Ten, który czuwa nad Izraelem. (...)
Pan cię uchroni od zła wszelkiego,
czuwa nad twoim życiem.
Pan będzie strzegł
twego wyjścia i przyjścia
teraz i po wszystkie czasy» (121 [120], 3-4. 7-8).
Ten Bóg miłosierny jest wierny w swoim miłosierdziu, i św. Paweł mówi rzecz bardzo piękną: jeśli nie jesteś Mu wierny, On dochowuje wiary, bo nie może się zaprzeć siebie samego. Wierność w miłosierdziu jest właśnie istotą Boga. Dlatego Bóg jest całkowicie i zawsze niezawodny. Jest obecnością trwałą i stabilną. Taka jest pewność naszej wiary. A zatem podczas tego Jubileuszu Miłosierdzia zawierzmy się Mu całkowicie, a doświadczymy radości z tego, że kocha nas ten «Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w miłość i wierność».
Do Polaków:
Serdecznie pozdrawiam polskich pielgrzymów. Moi drodzy, Bóg miłosierny jest całkowicie i zawsze godny zaufania. Taka jest pewność naszej wiary. Podczas tego Jubileuszu Miłosierdzia powierzmy się Mu, a doświadczymy radości bycia kochanymi przez Boga, który jest «miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność». Niech Jego błogosławieństwo stale wam towarzyszy!
opr. mg/mg
Copyright © by L'Osservatore Romano (2/2016) and Polish Bishops Conference