Przesłanie z okazji 70. rocznicy deportacji Żydów rzymskich do obozów zagłady

Szanowny Panie Główny Rabinie,
szanowni Członkowie rzymskiej gminy żydowskiej!

Pragnę włączyć się duchem i modlitwą w obchody upamiętniające 70. rocznicę deportacji rzymskich Żydów. Gdy powracamy pamięcią do tych tragicznych godzin października 1943 r., naszym obowiązkiem jest mieć przed oczyma los tych deportowanych, wczuwać się w ich lęk, ich ból, ich rozpacz, aby o nich nie zapominać, aby zachować ich żywych w naszym wspomnieniu i w naszej modlitwie, razem z ich rodzinami, ich krewnymi i przyjaciółmi, którzy opłakiwali ich utratę i byli zdjęci przerażeniem na widok barbarzyństwa, jakiego może dopuścić się istota ludzka.

Jednak upamiętnianie jakiegoś wydarzenia nie oznacza po prostu wspominanie go; oznacza także i przede wszystkim dokładanie starań, aby zrozumieć jego przesłanie dla naszej współczesności, tak aby pamięć o przeszłości mogła być nauką dla teraźniejszości i stać się światłem oświecającym drogę przyszłości. Bł. Jan Paweł II pisał, że pamięć winna odgrywać nieodzowną rolę «w procesie kształtowania przyszłości, w której nieopisane zło Szoah nigdy już nie stanie się możliwe» (list wprowadzający do dokumentu Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem Pamiętamy. Refleksje nad Szoah z 16 marca 1998 r.), a Benedykt XVI w obozie koncentracyjnym w Auschwitz powiedział, że «czas miniony nie jest nigdy tylko przeszłością. Dotyczy nas wszystkich i wskazuje drogi, którymi nie należy iść, jak też drogi, którymi pójść trzeba» (przemówienie, 28 maja 2006 r.).

Dzisiejszą uroczystość upamiętniającą można zatem określić jako memoria futuri, apel do nowych pokoleń, aby nie banalizowały własnego życia, aby nie dawały się pociągać ideologiom, aby nigdy nie usprawiedliwiały napotykanego zła, aby nie zmniejszały czujności wobec antysemityzmu i rasizmu wszelkiego pochodzenia. Ufam, że dzięki inicjatywom takim jak ta będą mogły zacieśniać się i umacniać sieci przyjaźni i braterstwa między Żydami i katolikami w tym naszym umiłowanym mieście — Rzymie.

Pan mówi przez usta proroka Jeremiasza: «Ja (...) znam zamiary, jakie mam wobec was (...) zamiary pełne pokoju, a nie zguby, by zapewnić wam przyszłość, jakiej oczekujecie» (Jr 29, 11). Oby pamięć o tragediach z przeszłości stała się dla wszystkich zobowiązaniem do opowiedzenia się ze wszystkich naszych sił za przyszłością, jaką Bóg chce przygotować i budować dla nas i z nami.

Shalom!

Watykan, 11 października 2013 r.

Franciszek

opr. mg/mg