Psalm 100 - radość wchodzących do świątyni

1. W radosnym i świątecznym klimacie tego ostatniego tygodnia okresu Bożego Narodzenia powracamy do naszych rozważań nad Liturgią Jutrzni. Omówimy dziś odczytany przed chwilą Psalm 100 [99], stanowiący radosne wezwanie do wielbienia Pana. pasterza swego ludu.

Siedem czasowników w trybie rozkazującym wyznacza rytm całej kompozycji i wzywa wierną wspólnotę do sławienia Boga miłości i przymierza przez sprawowanie kultu: wykrzykujcie, służcie, stańcie, wiedzcie, wstępujcie w bramy, chwalcie i błogosławcie. Przywodzi to na myśl procesję liturgiczną, która wchodzi do świątyni syjońskiej, by sprawować obrzęd ku czci Pana (por. Ps 15 [14]; 24 [23]; 95 [94]).

W Psalmie znajdujemy kilka typowych słów służących uwydatnieniu więzi przymierza między Bogiem i Izraelem. Przede wszystkim podkreślona jest całkowita przynależność ludu do Boga: «Jesteśmy Jego własnością» (Ps 100 [99], 3): stwierdzenie to wyraża dumę, a zarazem pokorę, Izrael określa siebie bowiem jako «owce Jego pastwiska» (tamże). W innych tekstach spotykamy wyrażenie mówiące o wzajemności tej relacji: «On jest naszym Bogiem» (por. Ps 95 [94], 7). Znajdujemy również słowa charakteryzujące więź miłości: «łaskawość» oraz «wierność» w połączeniu z «dobrocią» (por. Ps 100 [99], 5), które w oryginale hebrajskim wyrażone są za pomocą pojęć typowych dla przymierza łączącego Izraela z jego Bogiem.

2. Określone są również kategorie przestrzeni i czasu. Z jednej strony mamy bowiem przed oczyma całą ziemię, wraz ze swymi mieszkańcami wielbiącą Boga (por. w. 2); następnie horyzont zawęża się do sakralnej przestrzeni świątyni jerozolimskiej z jej przedsionkami i bramami (por. w. 4), gdzie wspólnota gromadzi się na modlitwie. Z drugiej strony, mówi się o czasie w jego trzech podstawowych wymiarach: przeszłości stworzenia («On sam nas stworzył», w. 3), teraźniejszości przymierza i kultu («Jesteśmy Jego własnością, Jego ludem, owcami Jego pastwiska», tamże), i wreszcie przyszłości, w której miłosierna wierność Pana trwa «z pokolenia na pokolenie» i objawia się «na wieki» (w. 5).

3. Rozważmy teraz pokrótce siedem czasowników w trybie rozkazującym, które stanowią wielokrotne wezwanie do wielbienia Boga, wypełniające niemal cały Psalm (por. ww. 2-4). Dopiero ostatni wiersz zawiera ich motywację, jaką jest wysławianie Boga, kontemplowanego w Jego wewnętrznej i głębokiej tożsamości.

Pierwsze wezwanie każe całej ziemi radośnie śpiewać pieśń chwały na cześć Stwórcy. Kiedy się modlimy, powinniśmy odczuwać duchową jedność z wszystkimi modlącymi się ludźmi, którzy sławią jedynego Pana w różnych językach i w różnej formie. «Albowiem — jak mówi prorok Malachiasz — od wschodu słońca aż do jego zachodu wielkie będzie imię moje między narodami, a na każdym miejscu dar kadzielny będzie składany imieniu memu i ofiara czysta. Albowiem wielkie będzie imię moje między narodami — mówi Pan Zastępów» (1, 11).

4. Kolejne wezwania mają charakter liturgiczny i rytualny: «służyć», «stawać», «wstępować w bramy» świątyni. Czasowniki te stosuje się także do opisu królewskich audiencji, i wskazują one różne gesty, jakie wierni wykonują wchodząc do świątyni syjońskiej, by uczestniczyć w modlitwie wspólnotowej. Po śpiewie wszechświata następuje liturgia sprawowana przez lud Boży, «owce Jego pastwiska», Jego «własność pośród wszystkich narodów» (Wj 19, 5).

Wezwanie do «wstępowania w bramy z dziękczynieniem» i «z hymnami» przypomina nam fragment Misteriów św. Ambrożego, opisujący ochrzczonych, którzy zbliżają się do ołtarza: «Oczyszczony lud zbliża się do Chrystusowych ołtarzy, mówiąc: 'Przystąpię do ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją' (Ps 43 [42], 4). Odrzucając pozostałości starych błędów, odnowiony w swej młodości lud spieszy niczym orzeł, by uczestniczyć w uczcie niebieskiej. Przybywa i na widok świętego ołtarza, odpowiednio przygotowanego, woła: 'Pan mnie pasie i niczego mi nie braknie; postawił mnie na pastwisku; doprowadził mnie nad wody, które orzeźwiają' (Ps 23 [22], 1-2)» (Operę dogmatiche III, SAEMO 17, pp. 158-159).

5. Inne wezwania, zawarte w Psalmie, odnoszą się do zasadniczych postaw religijnych modlącego się człowieka: «wiedzieć», «chwalić» i «błogosławić». Czasownik «wiedzieć» zawiera wyznanie wiary w Jedynego Boga. Powinniśmy bowiem głosić, że jedynie «Pan jest Bogiem» (Ps 100 [99], 3), i walczyć z wszelkim bałwochwalstwem oraz wszelkimi formami pychy i ludzkiej siły, które się Jemu przeciwstawiają.

Punktem odniesienia pozostałych słów, czyli «chwalić» i «błogosławić», jest również «imię» Pana (por. w. 4), czyli Jego osoba, Jego skuteczna i zbawcza obecność.

W takim świetle w swej końcowej części Psalm uroczyście wysławia Boga, poprzez swego rodzaju wyznanie wiary: Pan jest dobry, Jego wierność nigdy nas nie zawiedzie, ponieważ jest zawsze gotów, by nas wesprzeć swą miłosierną miłością. Z tą ufnością modlący się człowiek oddaje się w opiekę swemu Bogu: «Skosztujcie i zobaczcie, jak Pan jest dobry — mówi w innym miejscu Psalmista — szczęśliwy człowiek, który znajduje w nim ucieczkę» (Ps 34 [33], 9; por. 1P 2, 3).

Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:

Serdecznie witam pielgrzymów z Polski.

Podczas świąt Bożego Narodzenia kontemplowaliśmy razem z Maryją oblicze Jezusa, Wcielonego Boga. Psalm, który rozważamy w dzisiejszej katechezie, jest niejako wezwaniem do trwania w tej kontemplacji, w tym zapatrzeniu. Jej fundamentem jest wiara, «że Pan jest Bogiem». Psalmista zachęca, aby w tej wierze stawać przed Panem z radością, by wstępować do Jego świątyni z dziękczynieniem i uwielbieniem i służyć Mu z weselem.

Wszystkim życzę szczęśliwego nowego roku i pomyślnego kolędowania.

opr. mg/mg