Dążmy do pełnej jedności, jakiej pragnął Jezus

Jedność Kościoła katolickiego, zgromadzonego wokół Biskupa Rzymu, oraz dążenie do jedności wszystkich chrześcijan — to dwa motywy przewodnie liturgii eucharystycznej, koncelebrowanej w Bazylice Watykańskiej pod przewodnictwem Papieża w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, patronów Rzymu. Wymownym znakiem komunii wszystkich Kościołów lokalnych z Następcą Piotra był obrzęd nałożenia paliuszy metropolitom mianowanym w ciągu minionego roku: z rąk Jana Pawła II otrzymało paliusze 37 ordynariuszy archidiecezji, w tym arcybiskup szczecińsko-kamieński Zygmunt Kamiński. Wymiar ekumeniczny nadawała liturgii obecność delegacji Patriarchy Konstantynopola pod przewodnictwem metropolity Efezu Chryzostoma Konstantinidisa. W Eucharystii uczestniczyli przedstawiciele korpusu dyplomatycznego oraz liczni wierni z krajów reprezentowanych przez metropolitów. Na zakończenie liturgii Jan Paweł II i prawosławny metropolita Efezu modlili się wspólnie przy grobie św. Piotra. Nieco później Ojciec Święty ukazał się w oknie Pałacu Apostolskiego i wraz z wiernymi zgromadzonym na placu św. Piotra odmówił modlitwę «Anioł Pański», poprzedzając ją rozważaniem, w którym zapowiedział publikację następnego dnia «Listu o pielgrzymowaniu do miejsc świętych związanych z historią zbawienia». Poniżej zamieszczamy tekst papieskiej homilii oraz rozważania wygłoszonego przed modlitwą maryjną.

1. «Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego» (Mt 16, 16).

Piotr, przemawiając w imieniu grupy apostołów, wyznaje swą wiarę w Jezusa z Nazaretu, oczekiwanego Mesjasza i Zbawiciela świata. W odpowiedzi na jego wyznanie wiary Chrystus powierza mu misję, która czyni z niego widzialny fundament całej budowli wspólnoty wierzących: «Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój» (Mt 16, 18).

Ta wiara rozpowszechniła się w ciągu stuleci na całym świecie dzięki posłudze i świadectwu apostołów oraz ich następców. Tę wiarę dzisiaj wyznajemy, obchodząc uroczystą pamiątkę Książąt Apostołów, Piotra i Pawła. Zgodnie z dawną i czcigodną tradycją chrześcijańska wspólnota Rzymu, która ma zaszczyt być strażniczką grobów tych dwóch apostołów — «filarów» Kościoła, oddaje im cześć podczas jednego święta liturgicznego i zarazem wzywa ich jako swoich niebieskich patronów.

2. Piotr, rybak z Galilei, został powołany wraz z bratem Andrzejem na początku działalności publicznej Jezusa, aby stać się «rybakiem ludzi» (por. Mt 4, 18-20). Był świadkiem najważniejszych wydarzeń z działalności Jezusa, takich jak przemienienie (por. Mt 17, 1) i modlitwa w Ogrójcu bezpośrednio przed męką (por. Mt 26, 36-37), a po wydarzeniach paschalnych otrzymał od Chrystusa misję prowadzenia owczarni Bożej (por. J 21, 15-17) w Jego imieniu.

Od dnia Pięćdziesiątnicy Piotr sprawuje rządy w Kościele, czuwając nad jego wiernością Ewangelii i kierując jego pierwszymi krokami w kontaktach ze światem pogańskim. Ta jego posługa ujawnia się szczególnie wyraźnie w decydujących momentach, które wyznaczają kolejne etapy wzrostu Kościoła apostolskiego. To on bowiem przyjmuje do wspólnoty wierzących pierwszego nawróconego poganina (por. Dz 10, 1-48), to on też wypowiada się autorytatywnie podczas zgromadzenia w Jerozolimie na temat zwolnienia pogan ze zobowiązań nakładanych przez prawo żydowskie (por. Dz 15, 7-11).

Tajemne zamysły Opatrzności Bożej zawiodą apostoła Piotra aż do Rzymu, gdzie przeleje krew, składając najwyższe świadectwo wiary i miłości do Boskiego Mistrza (por. J 21, 18-19). W ten sposób spełni misję, która kazała mu być znakiem wierności Chrystusowi i jedności całego Ludu Bożego.

3. Paweł, dawny prześladowca młodego Kościoła, dotknięty łaską Bożą na drodze do Damaszku, staje się niestrudzonym Apostołem Narodów. Podczas swych podróży apostolskich nieustannie głosi Chrystusa ukrzyżowanego i pozyskuje dla Ewangelii grupy wiernych w różnych miastach Azji i Europy.

Choć Apostoł Narodów prowadził tak ożywioną działalność, zdołał też podjąć rozległą refleksję nad ewangelicznym orędziem, konfrontując je z różnymi sytuacjami, z jakimi się stykał głosząc Ewangelię.

Księga Dziejów Apostolskich opisuje długą drogę, która z Jerozolimy zawiodła go najpierw do Syrii i Azji Mniejszej, potem do Grecji i wreszcie do Rzymu. Właśnie tutaj, w samym sercu znanego wówczas świata, Paweł uwieńczył męczeństwem swoje świadectwo o Chrystusie. Jak on sam stwierdza w drugim czytaniu, którego przed chwilą wysłuchaliśmy, misja powierzona mu przez Chrystusa polegała na głoszeniu ewangelicznego orędzia wśród pogan: «Pan stanął przy mnie i wzmocnił mię, żeby się przeze mnie dopełniło głoszenie [Ewangelii] i żeby wszystkie narody [je] posłyszały» (2 Tm 4, 17).

4. Zgodnie z utrwalonym już obyczajem właśnie w tym dniu, poświęconym pamięci apostołów Piotra i Pawła, arcybiskupi metropolici mianowani w ciągu minionego roku otrzymują z rąk Papieża paliusz jako znak jedności ze Stolicą Piotrową.

Z wielką radością witam was zatem, drodzy bracia w biskupstwie, którzy z tej okazji przybyliście do Rzymu z różnych części świata. Za waszym pośrednictwem pragnę pozdrowić chrześcijańskie wspólnoty powierzone waszej pasterskiej trosce: pod waszym mądrym kierownictwem mają one dawać odważne świadectwo wierności Chrystusowi i Jego Ewangelii. Dary i charyzmaty każdej wspólnoty są wspólnym bogactwem wszystkich i łączą się w jednogłośny hymn uwielbienia Boga, źródła wszelkich dóbr. Pośród tych darów jednym z najważniejszych jest niewątpliwie dar jedności, który znajduje trafny symbol właśnie w dzisiejszej ceremonii nałożenia paliuszy.

5. Wyrazem dążenia do jedności chrześcijan jest też obecność przedstawicieli Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola, którzy przybyli, aby dzielić z nami radość dzisiejszej liturgii i oddać cześć apostołom, patronom Kościoła w Rzymie. Witam ich z szacunkiem, a za ich pośrednictwem pozdrawiam Patriarchę Ekumenicznego Bartłomieja I. Apostołowie Piotr, Paweł i Andrzej, którzy byli narzędziami jedności pierwszych wspólnot chrześcijańskich, niech wspomagają swoim przykładem i wstawiennictwem dążenie wszystkich uczniów Chrystusa do pełnej jedności.

Bliski Jubileusz Roku 2000 skłania nas do włączenia się w modlitwę o jedność (J 17, 20-23), którą Jezus zanosił do Ojca w przeddzień swej męki. Z tą modlitwą winniśmy połączyć konkretne gesty, które będą sprzyjać dążeniu chrześcijan do pełnej komunii. Dlatego poleciłem, aby zgodnie z propozycją Patriarchy Bartłomieja I wpisano do kalendarza Roku 2000, w przeddzień święta Przemienienia, jubileuszowy dzień modlitwy i postu. Inicjatywa ta będzie konkretnym wyrazem naszej woli przyłączenia się do działań podejmowanych przez naszych braci z Kościołów prawosławnych, a jednocześnie wyrazem pragnienia, aby i oni uczestniczyli w naszych przedsięwzięciach.

Niech Bóg sprawi, że za wstawiennictwem apostołów Piotra i Pawła umocni się w sercach wierzących gotowość do wzmożonej działalności ekumenicznej, aby wszyscy, zapominając o błędach popełnionych w przeszłości, doszli do pełnej jedności, jakiej pragnął Jezus.

6. «Od wszelkiej trwogi Pan Bóg mnie wyzwolił» (refren psalmu responsoryjnego). Pełniąc swoją misję apostolską święci Piotr i Paweł musieli stawiać czoło różnego rodzaju trudnościom, które jednak nie umniejszyły ich aktywności misyjnej, ale umocniły ich gorliwość z pożytkiem dla Kościoła i dla zbawienia ludzi. Pokonali wszelkie przeciwności, ponieważ pokładali ufność nie w ludzkich siłach, ale w łasce Boga, który — jak przypominają czytania dzisiejszej uroczystości — uwalnia swoich przyjaciół od wszelkiej trwogi i wybawia ich, aby służyli Jego Królestwu (por. Dz 12, 11; 1 Tm 4, 18).

Ta sama ufność pokładana w Bogu winna umacniać i nas. Doprawdy, «Bóg wyzwala od wszelkiej trwogi». Ta świadomość winna dodawać nam otuchy w obliczu trudności, jakie napotykamy w codziennym życiu, gdy głosimy Ewangelię. Niech nas wspomagają święci patroni Piotr i Paweł i niech nam wyjednają tę samą misyjną gorliwość, która kazała im być świadkami Chrystusa aż po krańce znanego wówczas świata.

Módlcie się za nami, święci apostołowie Piotrze i Pawle, «filary» Kościoła Bożego!

Ty zaś, Królowo Apostołów, którą Rzym czci pod pięknym imieniem Salus populi romani, przyjmij pod swą opiekę chrześcijański lud zmierzający ku trzeciemu tysiącleciu. Wspieraj wszelkie szczere dążenia do jedności chrześcijan i czuwaj nad drogami uczniów Twojego Syna Jezusa. Amen!