Homilia podczas Mszy św. dla wykładowców i studentów rzymskich uczelni katolickich - 19.10.2001
W piątek 19 października wieczorem do Bazyliki Watykańskiej przybyli wykładowcy i studenci papieskich uniwersytetów, wydziałów teologicznych i instytutów kościelnych w Rzymie, aby uczestniczyć w inauguracji roku akademickiego 2001/2002. Mszy św. koncelebrowanej przewodniczył prefekt Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego (Seminariów i Instytucji Naukowych) kard. Zenon Grocholewski. Na początku liturgii zwrócił się on ze słowami powitania do Ojca Świętego, dziękując za publikację Listu apostolskiego «Novo millennio ineunte» — cennego daru przekazanego Kościołowi na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W homilii Jan Paweł II mówił o tajemnicy Kościoła — wspólnoty, której źródłem jest jedność Ojca, Syna i Ducha Świętego.
1. «Uwierzył Abraham Bogu i zostało mu to policzone za sprawiedliwość» (Rz 4, 3). Słowa św. Pawła do wspólnoty chrześcijan w Rzymie, przytoczone w dzisiejszej liturgii, pomagają nam głębiej przeżyć to tradycyjne spotkanie, które na początku nowego roku akademickiego gromadzi wokół ołtarza wspólnotę rzymskich uniwersytetów kościelnych.
Św. Paweł w Liście do Rzymian ukazuje najpierw ponury i przygnębiający obraz ludzkości, która znalazła się we władzy grzechu i nie potrafi sama się zbawić, a następnie głosi Dobrą Nowinę o usprawiedliwieniu, które Bóg ofiaruje w Chrystusie wszystkim ludziom. Ażeby lepiej wyrazić zasadniczą treść tej Dobrej Nowiny, ukazuje on przykład wiary Abrahama, ojca wszystkich wierzących. Dochodzimy w ten sposób do centralnej prawdy orędzia chrześcijańskiego. Orędzie to głosi, że zbawienie urzeczywistnia się w spotkaniu bezinteresownej inicjatywy Boga z niezbędną odpowiedzią człowieka, który w wierze przyjmuje dar Boży.
Pogłębiona i rozbudowana refleksja św. Pawła nad tajemnicą życia chrześcijańskiego jest dla wszystkich uczniów Chrystusa zaproszeniem do coraz lepszego poznawania wiary. Zaproszenie to skierowane jest szczególnie do teologów, ponieważ w Kościele do nich należy zadanie — które wypełniają w łączności z prawowitymi pasterzami Ludu Bożego — pogłębiania treści Objawienia i wyrażania jego sensu w języku zrozumiałym dla współczesnych ludzi. Zaproszenie to skierowane jest także do wykładowców różnych nauk kościelnych, którzy są powołani do tego, by dbać o przekazywanie wiary i o poszukiwanie prawdy.
2. Z radością witam wszystkich uczestników tej podniosłej uroczystości, przywołując cytowane już słowa Apostoła, którymi zachęca nas do naśladowania wiary Abrahama. Witam przede wszystkim kard. Zenona Grocholewskiego, prefekta Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego, który przewodniczy dzisiejszej liturgii eucharystycznej. Pełną wdzięczności myślą obejmuję rektorów uniwersytetów kościelnych, nauczycieli akademickich, rektorów seminariów i kolegiów, a także tych wszystkich tutaj obecnych, którzy wnoszą swój konkretny wkład w duchową, kulturową i ludzką formację studentów. Gorąco witam was, drodzy młodzi, którzy cieszycie się przywilejem pogłębiania formacji duchowej i kulturowej przy Stolicy Piotrowej. Szczególnie serdeczne pozdrowienia i słowa zachęty pragnę skierować do tych, którzy w tym roku rozpoczynają studia, wchodząc we wspólnotę akademicką Rzymu. Bądźcie świadomi, że wysiłek i zapał, które włożycie w naukę w tych latach — z pomocą światła Bożego i we współpracy z wielkodusznie przyjętą łaską — przyniosą obfite i dobre owoce nie tylko dla was samych, ale również dla wszystkich ludzi, których spotkacie wypełniając powierzone wam zadania i obowiązki.
Wam wszystkim — studentom, wykładowcom, formatorom, kadrze kierowniczej — pragnę wyrazić głęboki szacunek i uznanie dla waszego zaangażowania w życie akademickie i pracę dydaktyczną. Z serca życzę, ażeby ten rok, dzisiaj uroczyście rozpoczęty, przyniósł wam pomnożenie mądrości i łaski.
3. Sobór Watykański II podkreślił z mocą, że Kościół jest «tajemnicą wspólnoty», której źródłem jest jedność Ojca, Syna i Ducha Świętego (por. Lumen gentium, 4; Unitatis redintegratio, 2). Komunię tę należy pojmować jako harmonijne zespolenie rozmaitych rodzajów posługi, charyzmatów i darów, ożywianych tym samym Duchem. Służą one temu samemu posłannictwu i mają wspólny cel. W tej organicznej wizji jedności Kościoła wiedza teologiczna, zgodnie z jej założeniami, powinna być w pełni włączona w kontekst życia wspólnoty kościelnej. Refleksja teologiczna odpowiada bowiem w sposób zasadniczy dynamice wiary i dlatego właśnie jest niezbywalnym elementem ewangelizacji. Teolog powinien wnosić swój wkład w badanie i zgłębianie prawdy objawionej, ażeby można było coraz lepiej rozumieć i coraz łatwiej przekazywać wszystkim ludziom Ewangelię zbawienia. Teolog zatem, zarówno w pracy badawczej, jak i w nauczaniu, musi być zawsze świadomy, że jego działalność z istoty swej ma charakter eklezjalny. Podobnie wykładowcy innych nauk kościelnych powinni się kierować gorącym pragnieniem poznania prawdy i niezłomną wolą służenia ewangelizacyjnej misji Kościoła.
4. Zachęcam was przeto, drodzy wykładowcy i studenci uniwersytetów kościelnych w Rzymie, abyście byli coraz bardziej świadomi wagi i złożoności waszego zadania. Przede wszystkim bądźcie świadomi, że pracujecie z Kościołem, w Kościele i dla Kościoła. Wymaga to nieustannej konfrontacji z sensus fidei Ludu Bożego oraz głębokiej wierności Magisterium Kościoła, którego zadaniem jest czuwanie nad autentycznością przekazywanej nauki i jej zgodnością z depozytem wiary powierzonym przez Chrystusa apostołom i ich następcom.
Zachęcam zwłaszcza was, studenci, abyście wykorzystali tę sposobność, jaką daje pobyt w Wiecznym Mieście i w diecezji rzymskiej. Macie bowiem tutaj nie tylko ogromny wybór kierunków na studiach uniwersyteckich, ale możecie także spotykać licznych przedstawicieli różnorodnych kultur i tradycji. To wszystko powinno sprzyjać spokojnej i konstruktywnej wymianie myśli, zachęcającej was do poszukiwania prawdy, do której wszyscy powinni dążyć.
5. Z serca życzę, ażeby studia w Rzymie były dla was doświadczeniem, które pomoże wszystkim umocnić poczucie przynależności do Kościoła i głębiej przeżyć jego «katolickość». Poprzez tajemnicę męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa Bóg tworzy z wszystkich narodów ziemi nowy Lud, aby głosił światu Jego wspaniałe dzieła i przekazywał każdemu człowiekowi radość zbawienia. Istotnie, błogosławieństwo, które przypomniał nam psalm responsoryjny — «Błogosławiony człowiek, któremu dajesz zbawienie» — przeznaczone jest dla całego świata.
Jest to radosna nowina, którą trzeba głosić «w świetle» i obwieszczać «na dachach» (por. Łk 12, 3), jak przypomina nam Jezus w Ewangelii, ażeby każdy mężczyzna i każda kobieta mogli poznać Go i przyjąć w swoim życiu.
Studiowanie teologii oraz innych nauk kościelnych ukierunkowane jest na ewangelizację. Starajcie się zatem nauczyć rzetelnej metody, podejmujcie z odwagą i wielkodusznością trud pracy badawczej, byście później sami mogli doświadczyć owocnego spotkania wiary i rozumu. Dzięki tym «dwóm skrzydłom» będziecie mogli coraz bardziej zbliżać się do kontemplacji prawdy (por. Fides et ratio, Wprowadzenie) i na drogach świata stawać się radosnymi towarzyszami wędrówki współczesnych ludzi, niejednokrotnie zdezorientowanych i zagubionych.
6. «Nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele wróbli» (Łk 12, 7). Te słowa Jezusa, kończące fragment dzisiejszej Ewangelii, dodają odwagi i otuchy przede wszystkim tym uczniom, którzy słyszeli je bezpośrednio z ust Mistrza. Przygotowywali się wówczas do trudnej i pełnej niebezpieczeństw misji głoszenia Dobrej Nowiny. Niech te słowa będą pokrzepieniem również dla was, drodzy młodzi, w chwili gdy rozpoczynacie nowy etap przygotowań do misji, którą Pan wam powierzy.
Niech macierzyńska opieka Maryi Panny, Stolicy Mądrości, towarzyszy wam wszystkim, profesorom i studentom, podczas całego roku akademickiego. Niech Ona nauczy was zachowywać i rozważać w sercu, czystym i oddanym, orędzie Ewangelii (por. Łk 2, 19. 51).
Maryja, Dziewica umiejąca przyjmować i słuchać, Matka Słowa, które stało się ciałem, niech was prowadzi i nieustannie otacza opieką na drodze ku pełnemu i doskonałemu rozumieniu prawdy. Amen!
Po wygłoszeniu homilii Jan Paweł II powiedział:
Pozwólcie, że przypomnę czasy, kiedy byłem biskupem w Krakowie. Dzisiaj i jutro wspomina się św. Jana Kantego, który w średniowieczu był profesorem Wszechnicy Krakowskiej. Ten dzień, 20 października, jest dniem inauguracji roku akademickiego w uczelniach tego miasta, a zwłaszcza na słynnym Uniwersytecie Jagiellońskim. Przypominając ten dzień inauguracji w Krakowie i dokonując dzisiejszej inauguracji w Rzymie, pragnę życzyć błogosławieństwa Bożego na nowy rok akademicki wszystkim uczelniom Kościoła rozsianym po całym świecie.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
opr. mg/mg
Copyright © by L'Osservatore Romano (2/2002) and Polish Bishops Conference