Poszanowanie wolności i godności człowieka warunkiem pokoju

W czwartek 22 kwietnia w Sali Konsystorza w Watykanie Ojciec Święty przyjął na audiencji laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, uczestników spotkania zorganizowanego w Wiecznym Mieście przez Fundację Michaiła Gorbaczowa na rzecz Badań Socjologicznych, Ekonomicznych i Politycznych z okazji 2752. rocznicy założenia Rzymu. W spotkaniu wzięli udział m.in.: Frederik de Klerk, Michaił Gorbaczow, Rigoberta Menchú, Shimon Peres, Joseph Rotblat, David Trimble i Betty Williams. W wygłoszonym do nich przemówieniu Papież nawiązał do aktualnej sytuacji w świecie, szczególnie na Bałkanach, ponawiając swój apel o «powrót na drogę dialogu i poszanowania godności wszystkich ludzi i społeczności w imię podstawowych praw człowieka».

Panie Przewodniczący, Panie i Panowie!

1. Z przyjemnością witam znakomite grono laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, zgromadzonych w Rzymie na doniosłym spotkaniu, poświęconym refleksji nad politycznymi problemami nadchodzącego stulecia. Witam zwłaszcza Jego Ekscelencję pana Michaiła Gorbaczowa, przewodniczącego Fundacji na rzecz Badań Socjologicznych, Ekonomicznych i Politycznych, która zorganizowała tę międzynarodową konferencję. Jestem mu niezwykle wdzięczny za serdeczne słowa, jakie skierował do mnie w waszym imieniu.

2. Kwestia pokoju stanowi samo serce życia politycznego. Z tego punktu widzenia wasze spotkanie odbywa się w chwili szczególnie tragicznej dla Europy. Czyż moglibyśmy zatem nie ponowić tutaj naglącego apelu o zakończenie walk etnicznych i konfliktu zbrojnego na Bałkanach oraz o powrót na drogę dialogu i poszanowania godności wszystkich ludzi i społeczności w imię podstawowych praw człowieka? Nie możemy też zapominać o ludzkich tragediach dokonujących się w wielu regionach świata, zwłaszcza w Afryce i w Azji. Prowadzona przez was doniosła działalność w służbie pokoju i pojednania zobowiązuje was do nieustannej walki o uznanie bezcennej wartości każdego człowieka, o formację sumień oraz rozwój braterstwa i pokojowego współistnienia między jednostkami i narodami. Wywodzicie się z różnych kultur i krajów, wasze spotkanie jest więc znakiem, że pokój może zapanować tylko wówczas, gdy potrafimy wznieść się ponad wizje człowieka i społeczeństwa oparte na kryteriach rasowych, religijnych czy narodowych, a mówiąc szerzej — na dyskryminacji innych. Dążenie do pokoju wymaga otwarcia się na doświadczenia naszych braci i sióstr oraz konsekwentnego poszanowania ich godności i wolności.

3. Ludzkość, która przygotowuje się do wejścia w nowe tysiąclecie, potrzebuje bodźców, aby zdecydowanie posuwać się naprzód drogami prawdziwego i trwałego pokoju oraz by budować cywilizację opartą na woli współistnienia, które respektuje odmienność narodów, ich historii, kultur i tradycji duchowych. Globalizacja nie powinna podsycać nowych antagonizmów, ale musi prowadzić do odrzucenia konfliktów zbrojnych, ciasnego nacjonalizmu i wszelkich form przemocy.

Jest to warunkiem wzrostu autentycznej solidarności, która pozwala każdemu człowiekowi uświadomić sobie, że pokój nakazuje akceptować odmienności, wyrzec się wszelkich agresywnych zachowań wobec innych oraz dążyć do zbudowania społeczeństwa coraz bardziej sprawiedliwego i braterskiego przez dialog i współpracę. Pokój nie jest mglistą wizją ani marzeniem; jest rzeczywistością, którą trzeba żmudnie budować dzień po dniu wspólnym wysiłkiem wszystkich. Pokój jest jednym z najszlachetniejszych celów, do jakich może dążyć człowiek w swoim narodzie i w społeczności międzynarodowej. Ci, którzy starają się budować pokój, zasługują na zdecydowane poparcie, ponieważ celem ich wysiłków jest zapewnienie lepszego życia każdemu, stworzenie społeczeństwa, w którym każdy człowiek ma swoje miejsce i w którym wszyscy mogą żyć w pokoju i zgodzie, wykorzystując talenty otrzymane od Stwórcy dla własnego rozwoju i dla dobra wspólnego.

4. Dla chrześcijan fundamentem ludzkiej godności jest Boża miłość do każdego człowieka bez wyjątku. Prawdziwy pokój zaś jest darem nieustannie dawanym i przyjmowanym. Wbrew przemocy i licznym zagrożeniom dla życia, jakie nękają nasz świat, w bieżącym roku, który katolicy poświęcają Bogu, Ojcu Miłosierdzia, Kościół pragnie głosić orędzie nadziei na przyszłość ludzkości. Usilnie wzywa wszystkich ludzi dobrej woli, aby nie lękali sią połączyć sił w budowie «cywilizacji miłości, opartej na uniwersalnych wartościach pokoju, solidarności, sprawiedliwości i wolności» (Tertio millennio adveniente, 52) i nigdy nie tracili otuchy w obliczu przeszkód i niepowodzeń.

Niech Bóg błogosławi was i wasze rodziny, niech kieruje waszymi działaniami w służbie pokoju, pojednania i braterstwa między narodami!