Wolność religijna warunkiem bezpieczeństwa

10 października 2003 r. Jan Paweł II przyjął na audiencji w Sali Klementyńskiej członków zgromadzenia parlamentarnego Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), uczestniczących w konferencji poświęconej wolności religijnej. W przemówieniu podkreślił, że należy uznać rolę wierzących w życiu publicznym i nie spychać religii do sfery prywatnej.

Panie Przewodniczący, szanowni Parlamentarzyści!

1. Dziękuję za uprzejme słowa, które skierował do mnie pan Bruce George, przewodniczący waszego zgromadzenia parlamentarnego, na zakończenie konferencji nt. wolności religijnej, zorganizowanej z inicjatywy pana Marcella Paciniego, przewodniczącego delegacji włoskiej. Z radością witam wszystkich obecnych i dziękuję za waszą wizytę.

Od samego początku procesu helsińskiego uczestniczące w nim państwa uznawały międzynarodowy wymiar prawa do wolności religijnej oraz jego znaczenie dla bezpieczeństwa i stabilności wspólnoty narodów. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie niezmiennie troszczy się o przestrzeganie tego podstawowego prawa człowieka, opartego na godności osoby ludzkiej. W pewnym sensie obrona tego prawa pokazuje, w jakim stopniu szanuje się wszystkie inne prawa człowieka.

Wierzący w życiu publicznym

2. Wiedząc o tych staraniach, chciałbym wam dzisiaj wyrazić moje uznanie, a zarazem zachęcić do dalszej ofiarnej pracy w tej dziedzinie. To prawda, że wielu młodych ludzi wzrasta dziś w całkowitej nieświadomości swego duchowego dziedzictwa. Mimo to wymiar religijny nadal odgrywa znaczącą rolę dla licznych grup obywateli.

Należy zatem dbać o to, by przestrzeganiu należycie rozumianej świeckości państwa towarzyszyło uznanie pozytywnej roli ludzi wierzących w życiu publicznym. Odpowiada to bowiem m.in. wymogom zdrowego pluralizmu i przyczynia się do budowania prawdziwej demokracji, o którą zabiega OBWE.

Konsekwentne i wyważone przestrzeganie przez państwa ich świeckiego charakteru sprzyja dialogowi między różnymi sektorami społecznymi, a tym samym przejrzystej i szerokiej współpracy między społeczeństwem obywatelskim a wspólnotą religijną, która służy dobru wspólnemu.

Poszanowanie tradycji religijnych

3. Społeczeństwo ponosi szkodę, gdy religia zostaje zepchnięta do sfery prywatnej; cierpią na tym również instytucje społeczne i obywatelskie, gdy ustawodawstwo — wbrew prawu do wolności religijnej — propaguje religijną obojętność, relatywizm i religijny synkretyzm, a może nawet usprawiedliwia takie postawy odwołując się do błędnie pojętej zasady tolerancji.

Natomiast poszanowanie tradycji religijnych, w których każdy naród jest zakorzeniony i z którymi społeczeństwa utożsamiają się w pewien określony sposób, jest korzystne dla wszystkich obywateli. Promocja wolności religijnej może się dokonywać również za pomocą ustaw dotyczących różnych aspektów prawnego statusu poszczególnych religii, pod warunkiem że tożsamość i wolność każdej religii jest w pełni respektowana.

4. Drodzy ustawodawcy, mogę was jedynie zachęcać, byście wypełniali zobowiązania przyjęte przez wasze państwa, będące członkami OBWE, odnośnie do wolności religijnej.

OBWE należą się również słowa uznania za nadanie tej wolności wartości instytucjonalnej; mam tu na myśli szczególnie paragraf 16. Dokumentu Końcowego, ogłoszonego w Wiedniu w 1989 r. Obrona wolności religijnej na tak wysokim szczeblu jest wyraźnym ostrzeżeniem dla społeczności, które łamią prawa człowieka, wykorzystując religię do celów nie mających z nią nic wspólnego. Z drugiej strony, właściwe ukazywanie wartości religii zaspokaja aspiracje poszczególnych jednostek i grup, uszlachetnia je i prowadzi do doskonalszego spełnienia.

Poszanowanie wolności religijnej we wszystkich jej postaciach należy więc uznać za najskuteczniejszy środek gwarantujący bezpieczeństwo i stabilność rodziny ludów i narodów w XXI w.

Składam wam wszystkim serdeczne życzenia i jednocześnie proszę wszechmogącego Boga o błogosławieństwo dla was i waszej pracy w służbie osoby ludzkiej i pokoju.

opr. mg/mg