Świadectwo o świadku i świecie

Książka George'a Weigla „Świadek nadziei” liczy w polskim wydaniu 1150 stron. Jest w niej znakomita bibliografia, obszerny indeks osób, indeks nazw geograficznych, kilkadziesiąt fotografii. I jest podtytuł: „Biografia papieża Jana Pawła II”. Nie oddaje on całej treści opublikowanej przez krakowskie wydawnictwo „Znak” książki.

George Weigel napisał książkę nie tylko o Janie Pawle II. „Świadek nadziei” to równocześnie trzymająca w napięciu opowieść o Polsce i Polakach, o polskim Kościele, o świecie współczesnym, o Kościele powszechnym, o mieszkańcach bardzo wielu krajów. O zdarzeniach, które znamy, w których być może uczestniczyliśmy. O wierzących i niewierzących, chrześcijanach i wyznawcach innych religii, o tych, którzy goszczą na pierwszych stronach gazet i w czołówkach dzienników telewizyjnych oraz o zwykłych ludziach. Jest w tej grubej książce wiele dramatów, ale nie brak w niej i radości. Przede wszystkim wypełnia ją nadzieja. Ogromna, sięgająca daleko w przyszłość, nadzieja.

Wydawałoby się, że do napisania najlepszej na świecie książki o człowieku tak wyjątkowym, jakim jest Ojciec Święty Jan Paweł II, najbardziej predestynowany powinien być ktoś z jego rodaków. Papież jest przecież Polakiem i ten fakt odgrywa ogromną rolę w sposobie, w jaki pełni pasterską służbę Następcy świętego Piotra. A jednak nie. Dotychczas nikt po polsku nie napisał naprawdę dobrej biografii Karola Wojtyły — Jana Pawła II. Może kiedyś, gdy upłynie wiele lat... Okazuje się bowiem, że nie potrafimy się zdobyć na dystans wobec osoby Papieża Polaka, niezbędny do napisania dzieła wykraczającego poza emocjonalne zachwyty, rozrzewniające wspomnienia lub zbiór zgrabnie dobranych cytatów. Jesteśmy za bardzo osobiście zaangażowani, żeby rzetelnie opisać i przeanalizować życiową drogę Jana Pawła II. W końcu to jeden z nas, jeden z tej ziemi, z tej historii, z tego Kościoła, został wybrany do pełnienia tak wielkiej misji.

Dlatego G. Weiglowi było łatwiej. Przystępował do pokazywania postaci jednego z najważniejszych ludzi końca drugiego tysiąclecia chrześcijaństwa bez balastu, z którym przystępowałby do niego każdy rodak Papieża. I ten atut znakomicie wykorzystał.

Choć książka „Świadek nadziei” nie jest adresowana do Polaków, to jednak jej lektura sprawia rodakom Papieża przyjemność i satysfakcję, ponieważ George Weigel nie zlekceważył „polskości” Jana Pawła II. Wielokrotnie podkreśla, że pochodzenie Jana Pawła II, miejsce i środowisko, w którym kształtował się jako człowiek i jako kapłan, odgrywały i odgrywają istotną rolę w sposobie, w jaki sprawuje posługę Piotrową, w jaki patrzy na Kościół i świat, w jaki rozwiązuje trudne problemy. W przedmowie do polskiego wydania książki G. Weigel wymienia pięć kluczowych elementów w poglądach i działalności Papieża, które są „głęboko, uderzająco polskie”. Jego zdaniem, wiele Polski pozostało w sercu Jana Pawła II, w jego modlitwie, w propozycjach dla wolnego społeczeństwa dwudziestego pierwszego wieku, w rozumieniu dynamiki historii oraz w jego eklezjologii.

Książka G. Weigla jest czymś znacznie więcej niż zwykłą biografią wybitnej współczesnej postaci. Autor podjął wysiłek zrozumienia, w czym kryje się wyjątkowość Papieża Polaka. Ale nie zapomniał także o jego zwyczajności. Jan Paweł II, którego pokazuje G. Weigel, nie jest istotą z innej planety, jakimś dziwolągiem, supermenem, który „skazany jest na sukces”. Jest człowiekim wiary, chrześcijaninem, który odnosi sukcesy i ponosi porażki, który cierpi, doznaje przyjemności, ma wielką wiedzę, zdrowy rozsądek, ale kieruje się także uczuciami, ma wielu prawdziwych przyjaciół, szczerych wrogów, ale również doświadcza samotności, jest nieomylny w sprawach wiary i lubi patrzeć, jak słońce wschodzi.

W „Świadku nadziei” zawarto wiele faktów i komentarzy dotychczas nieznanych. Wiele wydarzeń przedstawionych zostało z innej, niż się to zwyczajowo czyni, perspektywy (np. opis wyboru na Stolicę Piotrową, ze wstrząsającą relacją o siostrze zakonnej modlącej się, aby Karol Wojtyła nie został papieżem, lub kulisy niektórych papieskich decyzji). Jednak książka nie stała się przez to zbiorem ciekawostek lub dziełem w jakikolwiek sposób skandalizującym. Czytelnik od początku do końca wyczuwa rzetelność autora, który szuka prawdy.

Lektura książki G. Weigla pozwala poznać i zrozumieć nie tylko człowieka, znanego jako Jan Paweł II, lecz także świat, w którym przyszło jemu i nam wszystkim żyć. Świat przełomu, końca drugiego i początku trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa.

opr. mg/mg