Papież Franciszek w Ziemi Świętej: relacja z podróży

24 maja, Amman, Betania za Jordanem

W sobotę 24 maja rano Papież Franciszek rozpoczął drugą podróż apostolską swojego pontyfikatu, udając się do Ziemi Świętej, aby uczcić 50. rocznicę historycznego spotkania Pawła VI z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem, które miało miejsce w Jerozolimie.

Samolot z Ojcem Świętym odleciał o godz. 8.15 z rzymskiego lotniska Fiumicino do stolicy Jordanii Ammanu, gdzie wylądował o godz. 13 czasu lokalnego. Na lotnisku Królowej Alii Papieża przywitali książę Ghazi bin Muhammed, przewodniczący Zgromadzenia Katolickich Ordynariuszy Ziemi Świętej, łaciński patriarcha Jerozolimy Fouad Twal i kustosz Ziemi Świętej o. Pierbattista Pizzaballa; byli także obecni nuncjusz apostolski w Jordanii abp Giorgio Lingua oraz liczni ordynariusze Ziemi Świętej. Z lotniska Papież udał się do pałacu królewskiego Al-Husseini, gdzie powitali go król Jordanii Abdullah II i jego małżonka Rania. Po ceremonii oficjalnej Papież złożył wizytę kurtuazyjną parze królewskiej i jej rodzinie. Następnie w pałacowym salonie odbyło się spotkanie z najwyższymi władzami państwowymi, korpusem dyplomatycznym i przedstawicielami różnych religii, podczas którego przemówienia wygłosili król i Papież.

Po południu Ojciec Święty udał się na ammański Stadion Międzynarodowy, gdzie przewodniczył Mszy św. i wygłosił homilię. Podczas liturgii, odprawianej po włosku i arabsku, ok. 1400 dzieci przyjęło I komunię św. W Mszy św. uczestniczyło ok. 30 tys. osób, wśród nich liczni uchodźcy chrześcijańscy z Palestyny, Syrii i Iraku, a na jej zakończenie przemawiał patriarcha Fouad Twal.

Ze stadionu Papież udał się do odległej o 50 km od stolicy Betanii za Jordanem. W towarzystwie pary królewskiej zwiedził wykopaliska archeologiczne w starożytnej Betanii, gdzie znajduje się również miejsce chrztu Jezusa. Nad brzegiem Jordanu Ojciec Święty modlił się w skupieniu, pobłogosławił rzekę, wpisał się do księgi pamiątkowej. Stamtąd udał się do pobliskiego kościoła obrządku łacińskiego, gdzie ponownie zszedł nad Jordan i chwilę się modlił. W kościele — kamienie węgielne pod jego budowę poświęcił BenedyktXVI 10 maja 2009 r. i nie jest on jeszcze ukończony — Papież spotkał się z uchodźcami, chorymi dziećmi oraz młodzieżą niepełnosprawną. W spotkaniu uczestniczyło ok. 600 chrześcijan i muzułmanów. Po świadectwach przedstawicielek irackich i palestyńskich uchodźców, niepełnosprawnego chłopca i kobiety na wózku inwalidzkim przemówienie wygłosił Ojciec Święty.

Z Betanii za Jordanem Papież Franciszek powrócił do nuncjatury w Ammanie, gdzie spędził noc.

25 maja, Betlejem

W niedzielę 25 maja rano — po krótkiej ceremonii pożegnalnej na międzynarodowym lotnisku w Ammanie z udziałem króla Jordanii — Papież Franciszek odleciał helikopterem do Betlejem, które znajduje się na terytorium Autonomii Palestyńskiej.

Na lądowisku powitali go przedstawiciel prezydenta Mahmuda Abbasa, patriarcha Fouad Twal oraz inni przedstawiciele kościelni; byli także rabin Abraham Skorka i Omar Ahmed Abboud, dyrektor Instytutu ds. Dialogu Międzyreligijnego, z Buenos Aires. Z lądowiska Papież udał się samochodem do pałacu prezydenckiego, gdzie odbyła się ceremonia powitalna. Po jej zakończeniu Papież i prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas odbyli prywatną rozmowę, w której uczestniczyły towarzyszące im delegacje. Na zakończenie Papież i prezydent wymienili dary. Następnie w sali przyjęć odbyło się spotkanie z władzami palestyńskimi i członkami korpusu dyplomatycznego, podczas którego prezydent Abbas i Papież wygłosili przemówienia.

Z pałacu prezydenckiego Ojciec Święty udał się w kierunku odległego o 2,5 km placu Żłóbka. Gdy samochód przejeżdżał obok wysokiego betonowego muru oddzielającego Betlejem od Izraela, zatrzymał się, a Papież podszedł do muru, modlił się z opartą o niego ręką, po czym dotknął go czołem.

Na placu Żłóbka powitała Papieża burmistrz Betlejem Vera Baboun. W sprawowanej tam po łacinie i arabsku Mszy św. — podczas której Papież wygłosił homilię po włosku — uczestniczyli m.in. przedstawiciele obecnych w Ziemii Świętej prawosławnych, anglikanów i luteranów oraz prezydent Mahmud Abbas. Z Ojcem Świętym koncelebrowali m.in. patriarcha Fuad Twal i Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin. Na zakończenie Mszy św. patriarcha Twal podziękował Ojcu Świętemu za przybycie. Po odśpiewaniu przez wiernych po łacinie modlitwy Regina caeli Papież Franciszek wygłosił rozważanie, a także zaprosił prezydentów Palestyny i Izraela do Watykanu na modlitewne spotkanie w intencji pokoju w Ziemi Świętej.

Po Mszy św. Papież spożył obiad z kilkoma palestyńskimi rodzinami w pobliskim domu pielgrzyma Casa Nova, prowadzonym przez franciszkanów, a później nawiedził Grotę Narodzenia. Następnie udał się do odległego o 5 km od Bazyliki Narodzenia Ośrodka Phoenix, znajdującego się na terenie obozu dla uchodźców w Dheisheh, gdzie spotkał się z dziećmi, zarówno z tego obozu, jak z obozów w Aidzie i Beit Jibrin. Podczas spotkania Papież skierował do nich krótkie improwizowane przemówienie.

Z ośrodka Biskup Rzymu udał się na betlejemskie lądowisko, skąd — żegnany przez prezydenta Abbasa, burmistrz miasta i inne osobistości — odleciał helikopterem do Tel Awiwu.

25 maja, Tel Awiw, Jerozolima

W niedzielę 25 maja po południu Papież Franciszek przybył na międzynarodowe lotnisko Ben Guriona w Tel Awiwie. W uroczystej ceremonii powitalnej — podczas której przemawiali prezydent Izraela Szimon Peres i premier Benjamin Netanjahu — uczestniczyli także przedstawiciele władz politycznych i cywilnych, zwierzchnicy religijni, ordynariusze Ziemi Świętej i młodzież. W swoim przemówieniu Papież ponowił zaproszenie na modlitewne spotkanie do Watykanu, które skierował do prezydentów Peresa i Abbasa na placu Żłóbka w Betlejem.

Po zakończeniu tej uroczystości Ojciec Święty odleciał helikopterem do Jerozolimy, gdzie na lądowisku powitał go burmistrz Nir Barkat. Z lądowiska udał się do delegatury apostolskiej na spotkanie z Ekumenicznym Patriarchą Konstantynopola Bartłomiejem I, któremu towarzyszyli trzej dostojnicy patriarchatu. Podczas spotkania — w którym uczestniczyli także Sekretarz Stanu kard. Pietro Parolin i przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurt Koch — Franciszek i Bartłomiej wręczyli sobie dary. Papież podarował Patriarsze Codex Pauli — dedykowany Benedyktowi XVI, który ogłosił Rok św.Pawła. Papież i Patriarcha odbyli prywatną rozmowę, a następnie podpisali wspólną deklarację.

Z delegatury Ojciec Święty udał się do odległej o 4 km bazyliki Grobu Świętego, gdzie wieczorem obaj zwierzchnicy Kościołów — Papież Franciszek i Patriarcha Bartłomiej I spotkali się na środku przylegającego do niej placu i przy biciu dzwonów wymienili braterski uścisk pokoju. W świątyni zostali powitani przez zwierzchników wspólnot greckoprawosławnej, franciszkańskiej i Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, którzy oddali cześć Kamieniowi Namaszczenia a następnie Franciszek i Bartłomiej jednocześnie pocałowali Kamień.

Nabożeństwo ekumeniczne z okazji 50. rocznicy spotkania w Jerozolimie Pawła VI z Atenagorasem odbyło się pod przewodnictwem Papieża i Patriarchy w tzw. «chórze franciszkanów» naprzeciwko budowli, zwanej po łacinie aedicula, w której znajduje się pusty Grób Święty. Uczestniczyli w nim m.in. katoliccy ordynariusze Ziemi Świętej i przedstawiciele wszystkich obecnych tam Kościołów i Wspólnot chrześcijańskich. Słowo powitalne wygłosił greckoprawosławny patriarcha Jerozolimy Teofil III, a po odśpiewaniu Alleluja i odczytaniu Ewangelii o Zmartwychwstaniu Pańskim przemawiali Patriarcha Bartłomiej I i Papież Franciszek, którzy po swoich wystąpieniach wymienili braterski uścisk pokoju, a Ojciec Święty pocałował Patriarchę w rękę. Wszyscy zebrani, każdy w swoim języku, odmówili modlitwę Ojcze nasz. Następnie Patriarcha i Papież nawiedzili Grób Święty, gdzie ucałowali miejsce złożenia ciała Chrystusa i klęcząc przed nim, modlili się. Po udzieleniu błogosławieństwa i w towarzystwie dwóch patriarchów — greckiego i ormiańskiego — oraz kustosza Ziemi Świętej weszli na Kalwarię, aby uczcić miejsce ukrzyżowania Pana Jezusa.

Z bazyliki Grobu Świętego Papież i Patriarcha razem udali się do siedziby łacińskiego patriarchatu Jerozolimy, gdzie wraz z patriarchami, biskupami i innymi zaproszonymi gośćmi spożyli wspólną kolację.

Noc Ojciec Święty spędził w delegaturze apostolskiej w Jerozolimie.

26 maja, Izrael

W poniedziałek 26 maja rano Papież Franciszek udał się na jerozolimskie Wzgórze Świątynne, gdzie został powitany przez Wielkiego Muftiego Jerozolimy i całej Palestyny Muhammada Ahmada Husajna, z którym zwiedził meczet Omara, zwany też Kopułą Skały. W siedzibie Najwyższej Rady Muzułmańskiej odbyła się oficjalna część spotkania, podczas którego przemówienia wygłosili Wielki Mufti, przewodniczący Najwyższej Rady i Papież. Stamtąd Ojciec Święty udał się pod Mur Zachodni, gdzie modlił się przez chwilę, po czym włożył w szczelinę muru kartkę z modlitwą Ojcze nasz po kastylijsku, a do księgi pamiątkowej wpisał modlitwę pielgrzyma opartą na Psalmie 122.

Następnie udał się na Wzgórze Herzla, zwane też Wzgórzem Pamięci, gdzie złożył wieniec na grobie założyciela ruchu syjonistycznego, a w drodze do Instytutu Yad Vashem zatrzymał się przy pomniku Ofiar Terroryzmu.

W Instytucie Yad Vashem w Sali Pamięci Papież oddał hołd ofiarom Szoah, modlił się i wygłosił przemówienie. Na spotkaniu było też 6 osób, które przeżyły hitlerowskie obozy zagłady. Papież witając się z nimi, pocałował każdą z nich w rękę.

Stamtąd Papież Franciszek udał się do znajdującego się w pobliżu Wielkiej Synagogi w Jerozolimie Ośrodka Heichal Szlomo — siedziby Wielkiego Rabinatu Izraela. Spotkał się tam z dwoma Naczelnymi rabinami Izraela: sefardyjskim — Szlomo Amarem, i aszkenazyjskim — Joną Metzgerem. Podczas spotkania przemówienia wygłosili rabini i Papież.

Następnie Papież złożył wizytę kurtuazyjną prezydentowi Izraela Szimonowi Peresowi, podczas której razem posadzili drzewko oliwne w ogrodzie pałacu prezydenckiego oraz wygłosili przemówienia.

Z pałacu prezydenckiego Papież pojechał do Papieskiego Instytutu Notre Dame, gdzie przyjął premiera Izraela Benjamina Netanjahu, po czym udał się na obiad do franciszkańskiego klasztoru Najświętszego Zbawiciela.

Po południu Ojciec Święty złożył prywatną wizytę Patriarsze Bartłomiejowi w jerozolimskiej siedzibie patriarchatu, znajdującej się przy greckoprawosławnym kościele «Mężowie z Galilei» na Górze Oliwnej. Następnie w pobliskim kościele Getsemani — bazylice Konania — powierzonym franciszkańskiej Kustodii Ziemi Świętej, Papież spotkał się z kapłanami, zakonnikami i zakonnicami oraz seminarzystami. Po spotkaniu razem z patriarchą Jerozolimy Fouadem Twalem udał się do Ogrodu Oliwnego, gdzie posadził drzewko oliwne, obok drzewka posadzonego w 1964 r. przez Pawła VI.

Ostatnim wydarzeniem była Msza św. z ordynariuszami Ziemi Świętej, której Papież Franciszek przewodniczył późnym popołudniem w jerozolimskim Wieczerniku.

Z Jerozolimy Ojciec Święty udał się do Tel Awiwu, skąd — żegnany na lotnisku przez prezydenta Szimona Peresa — odleciał samolotem do Rzymu. Podczas lotu spotkał się z dziennikarzami towarzyszącymi mu w podróży do Ziemi Świętej i odpowiadał na ich pytania.