Bp Jan Kopiec - Wszystko jest łaską...

Oficjalne obchody jubileuszu sakry biskupiej Biskupa Jana Kopca miały miejsce 6 stycznia w katedrze gliwickiej. Dokładnie 25 lat wcześniej, 6 stycznia 1993 r., sakry biskupiej w bazylice watykańskiej udzielił jubilatowi Jan Paweł II. 

W piątek 2 lutego, w katedrze opolskiej sprawowana była w intencji Biskupa Jana Kopca uroczysta Eucharystia. 

W Eucharystii uczestniczyli: Biskup Opolski Andrzej Czaja, Biskupi Pomocniczy Diecezji Opolskiej: Bp Paweł Stobrawa oraz Bp Rudolf Pierskała, a także Biskup Senior Jan Bagiński. Obecni byli również: Rektor oraz Moderatorzy Seminarium Duchownego, przedstawiciele Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, profesorowie i inni księża.

Bp Kopiec na początku homilii wyznał, iż udziela się mu ożywiające wspomnienie gdy dokładnie 25 lat temu, w Święto Ofiarowania Pańskiego rozpoczynał posługę dla Jezusa Chrystusa w Kościele Świętym. Dokonywało się wówczas coś bardzo ważnego nie tylko dla niego osobiście, ale dla kościoła diecezjalnego opolskiego, gdy w tamtym dniu przedstawiał się wspólnocie diecezjalnej u boku - wtedy Biskupa, a dziś Arcybiskupa Alfonsa Nossola - jako biskup pomocniczy. Przywołując w pamięci ożywiające się wtedy nadzieje i tęsknoty, nawiązał jednocześnie do wydarzenia o którym słyszeliśmy w dzisiejszych czytaniach, objawienia tego, co jest powiązane z realizowaniem się Bożych zamysłów, że "jest to Ten, który przynosi nowy początek, nowe wyzwania, byśmy skorupę swoich dawnych przyzwyczajeń potrafili z siebie zrzucić idąc na spotkanie z Żywym Panem, który jest źródłem wszelkiego dobra i wszelkiego życia."  

"Przyjmujemy w wielkiej pokorze, że wszystko jest zbudowane na fundamencie Jezusa Chrystusa - On jest Panem, Dawcą wszelkiej łaski i On daje nam wszystkim Zbawienie. Ale w tym dziele posługuje się nami - ludźmi, powołując tak jak chce - najpierw dwunastu Apostołów a potem, przez ich posługę - długi poczet kolejnych następców apostołów, którzy mają do spełnienia niezwykle ważne zadanie: głoszenie Bożej Prawdy i ułatwianie każdemu z ludzi dostępu do ogromu łaski, którą realizuje dobry Pan dzięki sile sakramentalnej struktury swojego kościoła i dzięki ogromnej cierpliwości w stosunku do nas. Nawet nasze ograniczone siły mogą zawsze stać się tym ważnym motorem, aby rzeczywiście ukazywać wielkość Bożych darów tak nam wszystkim potrzebnych."

Biskup Jan Kopiec podzielił się refleksją, że choć sam 25 lat temu nie był w stanie zrozumieć ogromu tajemnicy która stała się jego udziałem, wytrwał w tym, by "zawsze Bogu umiejętnie wypowiadać swoją gotowość i by iść na spotkanie tego wszystkiego, co On dla mnie w Kościele świętym przygotował." Podkreślił, iż realizował dane mu zadania tak jak potrafił - najpierw przez 19 lat posługi w kościele diecezjalnym opolskim, a przez ostatnie 6 lat - w kościele gliwickim. Jak zaznaczył - "jubileusze nie oznaczają niczego nadzwyczajnego, ale dla nas - ludzi żyjących w szybko zmieniających się czasach, mogą być okazją by tym bardziej zobaczyć własną kruchość i wiele braków." Jednocześnie pozwalają ogarnąć wszystko to "co było naszym udziałem i co dzięki naszej wierności mogło się wydarzyć dla dobra całej naszej wspólnoty."

"I to jest główny motyw, dla którego z ogromną radością tu przybyłem. By sobie przypomnieć ten wielki moment przyjęcia nowych form służby która z urzędem biskupa zawsze się wiąże. (...) Starałem się zawsze na tej służbie kroku dotrzymywać Dobremu Panu, który przygotował dla mnie różne zadania. Dziś spoglądam z ogromną wdzięcznością na tyle możliwości które dał mi Pan i które starałem się podjąć. Za to wszystko, przy waszej pomocy, z waszą modlitwą, z waszą otwartością pragnę dobremu Bogu dziś dziękować."

Biskup Kopiec zaznaczył, że jest wdzięczny kościołowi diecezjalnemu, który go ukształtował i gdzie - pod kierunkiem Biskupa Alfonsa Nossola - mógł wypełniać zadania, których się po nim spodziewano. Wszystko to bowiem stanowi dziś jego bogactwo i doświadczenie. "Za świętym Augustynem trzeba powiedzieć: wszystko jest łaską: radości, sukcesy, porażki, i niekiedy gorzki smak niezrozumienia, samotności i równocześnie jakiejś niedoskonałości własnej. Dzisiaj to wszystko dochodzi do głosu, i Dobremu Panu dziś za to razem z Wami bardzo gorąco chcę podziękować." - mówił.

Wskazując na powszechne doświadczanie uczuć osiągnięć ale i niespełnionych zadań, Ksiądz Biskup zauważył, że znajdujemy się na wielkim na zakręcie dziejów, także i dziejów Kościoła Świętego. "Przez 25 lat sam widziałem - nie tylko jak my sami doświadczaliśmy przybywających lat życia, ale jak zmienia się idea, zrozumienie dla wielkich Bożych spraw."  Bardzo boleśnie nas dotyka obojętność, obcość a nawet niestety pogarda dla Bożej nauki, dla Kościoła. Wszystko to prowadzi do smętnej refleksji: "co uczyniliśmy nie tak jak powinniśmy? co zaszwankowało w naszym zaangażowaniu się, by Chrystusa i Jego Łaskę wszystkim przybliżać? Co stało się niedobrego, że - jak wszystkie statystyki pokazują - coraz mniej ludzi związanych z kościołem działającym, żyjącym, posługującym?" Chwile jubileuszu to zatem również refleksja by rozliczyć się z własnym sumieniem, "czy wszystko uczyniliśmy by móc stanąć przed Panem i powiedzieć: wykonaliśmy, zrobiliśmy dobrze według Twojej woli, staraliśmy się tak jak żeś nam to przekazał Panie, aby talenty swoje pomnożyć i Tobie je oddać z nawiązką."  Rachunek będzie więc zatem bardzo zróżnicowany. 

Ksiądz Biskup z mocą podkreślił, że stajemy "z nową miłością i z nową nadzieją, aby zaświadczyć, że tym motywem dla którego się tu znajdujemy, jest nasza wiara, to nasze zwycięstwo w Jezusie Chrystusie, który nas tutaj gromadzi."

Na zakończenie, Biskup Kopiec raz jeszcze wyraził wobec wszystkich zgromadzonych podziękowania kościołowi opolskiemu, podkreślając iż stara się te więzy podtrzymywać bowiem to dzięki wspólnocie w której żyjemy - ubogacamy się. Przyznał, że sam w takiej wspólnocie był i doświadczał otwartości i bliskości. Podziękował także przedstawicielom życia konsekrowanego, przeżywającym dziś swój patronalny dzień z ogromnymi nadziejami, aby ta forma życia przynosiła owoc stokrotny - dla wspólnot zakonnych ale i dla całego Kościoła. "Zawsze nam potrzeba tej siły i mocy Kościoła, który budowany na Jezusie Chrystusie przetrwa. Tylko to my często nie dorastamy, byśmy mogli ukazać ten Kościół jako piękny i wspaniały..."

***

Bp Jan Kopiec urodził się 18 grudnia 1947 roku w Zabrzu w rodzinie robotniczej. Od 1948 roku zamieszkał wraz z rodziną w Bytomiu-Szombierkach, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Po jej ukończeniu w 1961 roku pobierał edukację w III Liceum Ogólnokształcącym im. W. Broniewskiego w Bytomiu Bobrku, w którym w 1965 roku uzyskał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego z siedzibą w Nysie. W latach 1966–1968 odbył służbę wojskową w jednostce kleryckiej w Bartoszycach. Po jej zakończeniu powrócił do seminarium. 

Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk pierwszego Biskupa Opolskiego Franciszka Jopa 30 kwietnia 1972 roku w Katedrze Opolskiej.Przez 6 lat pracował jako wikariusz – najpierw w parafii św. Franciszka w Zabrzu (1972–1974), a następnie w parafii NSPJ w Zabrzu-Rokitnicy (1974–1978). 

W 1977 roku uzyskał magisterium z teologii na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1978 roku Biskup Opolski Alfons Nossol skierował go na studia specjalistyczne w Instytucie Historii Kościoła Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w zakresie nauk pomocniczych historii (archiwistyki), które ukończył w 1982 roku uzyskując stopień doktora teologii w zakresie historii Kościoła. Po powrocie do diecezji podjął wykłady z historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Dodatkowo od 1986 roku prowadził zajęcia z historii Kościoła w Diecezjalnym Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu (Filia Wydziału Teologicznego KUL), a w latach 1985-1993 w Misyjnym Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Nysie. W latach 1982-1984 pełnił obowiązki prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym, a w roku akademickim 1985/86 był wicerektorem tegoż seminarium. W roku akademickim 1984/85 prowadził kwerendę w Archiwum Watykańskim, pogłębiając jednocześnie studia z zakresu archiwistyki kościelnej w Scuola Vaticana di Paleografia, Diplomatica ed Archivistica. W 1986 roku otrzymał nominację na dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Opolu.

Dnia 5 grudnia 1992 roku został mianowany przez papieża Jana Pawła II biskupem pomocniczym diecezji opolskiej (biskupem tytularnym Cemeriniano). Święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1993 roku w bazylice watykańskiej z rąk Ojca Świętego – bł. Jana Pawła II. W diecezji pełnił obowiązki wikariusza generalnego oraz członka Kolegium Konsultorów Diecezjalnych i Rady Kapłańskiej. W ciągu 19 lat posługi pasterskiej w diecezji opolskiej biskup Jan Kopiec sprawował posługi pontyfikalne niemal we wszystkich parafiach diecezji. Prowadził wizytacje, udzielał sakramentu bierzmowania i przewodniczył uroczystościom rocznicowym i jubileuszowym. Uczestniczył w ważnych wydarzeniach i jubileuszach diecezji gliwickiej i jej pasterzy. 

Od chwili utworzenia Uniwersytetu Opolskiego z Wydziałem Teologicznym w 1994 roku został zatrudniony w Katedrze Historii Kościoła i Patrologii na stanowisku adiunkta. W 1998 roku ukończył przewód habilitacyjny na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 7 lipca 2000 roku Rektor Uniwersytetu Opolskiego zamianował go profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Teologicznym tegoż Uniwersytetu. 17 listopada 2003 roku Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej nadał mu tytuł profesora nauk teologicznych. Od 1 października 2006 roku pełni obowiązki kierownika Katedry Historii Kościoła i Patrologii. 

Podsumowaniem dotychczasowych dokonań naukowych była nominacja na stanowisko profesora zwyczajnego w 2008 roku. Dorobek naukowy ks. biskupa obejmuje 15 prac zwartych, 560 artykułów naukowych oraz ponad 260 tekstów popularnonaukowych. Nowemu pasterzowi Kościoła gliwickiego zawdzięczamy pierwszą monografię na temat historii Kościoła w dzisiejszej diecezji gliwickiej, zatytułowaną: „Diecezja gliwicka. Dzieje i współczesność”. 

Decyzją papieża Benedykta XVI bp Jan Kopiec został mianowany 29 grudnia 2011 roku drugim w historii Biskupem Gliwickim. Uroczysty ingres do katedry w Gliwicach miał miejsce 28 stycznia 2012 roku.