Hołd złożony ziemianom, którzy na przestrzeni dziejów służyli krajowi i walczyli o niepodległość Polski, to główne przesłanie tablicy pamiątkowej odsłoniętej w sobotę 17 listopada 2018 r. w warszawskiej Świątyni Opatrzności Bożej.
Ceremonię odsłonięcia tablicy poprzedziła msza święta koncelebrowana przez Kazimierza Kardynała Nycza, arcybiskupa warszawskiego. Obok licznie zgromadzonych rodzin ziemiańskich, w liturgii uczestniczyły także siostry ze zgromadzenia służebniczek NMP, którego założycielem był błogosławiony Edmund Bojanowski.
- Ziemianie tu przychodzą podziękować za ziemię, dzięki której żywili naród, za kulturę, którą tworzyli, za ostatnie 100 lat, i wkład w polską niepodległość. Przychodzą także wyrazić swój ból. Ból czasu PRL, gdy zostali ze swej ziemi wyrzuceni, oraz ból czasu współczesnego, ponieważ wciąż tkwi w niektórych z nas myślenie, że nie należy zadośćuczynić, nie należy zwracać. Ziemianie chcą to wszystko upamiętnić tablicą, którą tutaj wmurowują – powiedział w homilii metropolita warszawski.
Kardynał Kazimierz Nycz nawiązał także do postaci błogosławionego Edmunda Bojanowskiego, który pochodził z wielkopolskiej rodziny ziemiańskiej i przypomniał, że ziemianie stanowili elitę narodu.
Podczas mszy głos zabrał także prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego Marcin Schirmer. Zwrócił uwagę na to, że ziemianie przez setki lat odgrywali kluczową rolę w społeczeństwie, zaś znajdujące się na całym terytorium Rzeczpospolitej dwory były zawsze ostojami polskości, wysokiej kultury, przechowującymi narodowe pamiątki. Ich mieszkańcy kultywowali idee walki o niepodległość Polski. Marcin Schirmer nawiązał także do współczesności, gdy pozbawieni majątków i prześladowani przez komunistyczne władze ziemianie nie doczekali się w III RP na choćby częściowe wynagrodzenie dawnym właścicielom doznanych krzywd.
W ten sposób nawiązał do widniejącego na tablicy tekstu, który brzmi:
ZIEMIANOM RZECZYPOSPOLITEJ
twórcom gospodarki rolnej
krzewiącym służbę społeczną
zasłużonym dla historii i kultury kraju
uczestnikom walk o niepodległość
mordowanym i więzionym przez okupantów
niemieckich i sowieckich
wygnanym z domów rodzinnych
prześladowanym w okresie komunizmu
zawsze wiernym przesłaniu
BÓG HONOR OJCZYZNA
W 100-lecie odzyskania niepodległości
POLSKIE TOWRZYSTWO ZIEMIAŃSKIE
MMXVIII
Odsłonięciu tablicy, które jest pierwszym upamiętnieniem ziemian w przestrzeni publicznej w III RP, towarzyszyła specjalna asysta żołnierzy Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego, którzy odegrali sygnał na trąbce oraz złożyli wieniec. Tablicę poświęcił kardynał Kazimierz Nycz.
Uroczystości zakończyły prelekcje w pobliskim domu parafialnym, podczas których przypomniano postać patronki Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, świętej Urszuli Ledóchowskiej, która także pochodziła z rodziny ziemiańskiej, i przez całe swoje życie dawała świadectwo patriotyzmu oraz służby człowiekowi.
Tablica umieszczona w podziemiach Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie powstała dzięki zbiorowej ofiarności środowiska ziemiańskiego. Część pozyskanych środków, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie przekazało na dokończenie budowy Świątyni.
***
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie w swoich szeregach skupia byłych właścicieli ziemskich ich potomków i rodziny. Powstanie stowarzyszenia stało się możliwe dopiero po zmianach jakie dokonały się w Polsce po 1989 r. Dopiero wtedy, po latach prześladowań, byli ziemianie, pozbawieni swoich majątków i siedzib rodowych uzyskali możliwość zrzeszania się. PTZ jest organizacją o charakterze ogólnopolskim, oprócz z Oddziału Warszawskiego Towarzystwo posiada jeszcze 10 innych oddziałów terenowych. W Warszawie ma również siedzibę Zarząd Główny PTZ. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie współpracuje także ze Związkiem Ziemian w Londynie i Paryżu. Powstało w 1990 r. jako kontynuacja działającego w okresie przedwojennym Związku Ziemian (założonym w 1915 roku).