Rzecznik Episkopatu: Co piąty ksiądz diecezjalny zamordowany podczas II wojny światowej

Rzecznik Episkopatu przypomniał, że w czasie II wojny światowej w Polsce miało miejsce zmasowane prześladowanie duchowieństwa. „Księża, zakonnicy siostry zakonne byli rozstrzeliwani, wysyłani do obozów koncentracyjnych, więzieni i torturowani. Niemcy rekwirowali dobra kościelne, zamykali kościoły. Mimo to wiara Kościoła w Polsce przerwała ten mroczny okres terroru niemieckich nazistów” – dodał. 

Ks. Rytel-Andrianik wskazał na tragiczne dane z czasów II wojny światowej. „Według badań naukowych, na ok. 10 tys. księży diecezjalnych (stan w 1939 r.) niemieccy naziści zamordowali ok. 2 tys. księży, czyli co piątego kapłana. Spośród ok. 8 tys. zakonników (stan w 1939 r.), 370 zostało zamordowanych. Ponadto, z około 17 tys. sióstr zakonnych naziści zamordowali ok. 280 sióstr. Do tego trzeba dodać, iż podczas II wojny światowej ok. 4 tys. księży i zakonników oraz ok. 1100 sióstr zakonnych było więzionych w niemieckich obozach. Ci zaś, którzy zostali na wolności również byli represjonowani” –podał rzecznik Episkopatu Polski.

Podczas II wojny światowej blisko połowa polskich diecezji była pozbawiona biskupów diecezjalnych. „Na 21 diecezji rzymskokatolickich w Polsce, 9 było bez biskupów diecezjalnych, którzy zostali internowani albo zmuszeni do emigracji, a jednego z biskupów diecezjalnych zamordowano. „Na emigracji przebywał kard. August Hlond, Prymas Polski, arcybiskup gnieźnieński i poznański oraz biskup włocławski Karol Radoński. Biskup płocki Antoni Julian Nowowiejski został zamordowany w Dachau. Niemieccy naziści internowali biskupa lubelskiego Mariana Fulmana, biskupa łódzkiego Włodzimierza Jasińskiego i biskupa łódzkiego Stanisława Adamskiego. Biskup piński Kazimierz Bukraba po zajęciu Pińska przez Armię Czerwoną wyjechał do Lwowa, a potem bezskutecznie zabiegał u władz okupacyjnych o powrót do diecezji. W Warszawie zaś po śmierci kard. Aleksandra Kakowskiego w grudniu 1938 r., archidiecezją zarządzał administrator apostolski – abp Stanisław Gall, który zmarł w 1942 r.”.

Niemieccy naziści zamordowali – oprócz biskupa diecezjalnego Antoniego Juliana Nowowiejskiego – trzech biskupów pomocniczych: bpa Władysław Gorala z Lublina w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen; bpa Leona Wetmańskiego z Płocka w obozie zagłady w Działdowie lub okolicach tego obozu oraz bpa Michała Kozala w obozie koncentracyjnym w Dachau.

„W sytuacjach, w których pojawiają się pogarda i nienawiść do człowieka trzeba zawsze przypominać konsekwencje II wojny światowej, czyli upadek cywilizacji europejskiej, masowe prześladowanie ludności cywilnej i Holokaust. Stąd Kościół przypomina prawo naturalne o konieczności poszanowania życia każdego człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci, tu nie może być żadnych wyjątków. Wojna pokazała jak tragiczne są skutki próby negacji Boga i walki z religią. Dlatego trzeba nieustannie przypominać słowa św. Jana Pawła II: +nigdy więcej wojny+, w żadnym miejscu na świecie, ale także +nigdy więcej wojny+ w naszych społecznościach i rodzinach” – powiedział rzecznik Episkopatu.

BP KEP