Jasna Góra: edukacyjny projekt w 40. rocznicę papieskiej pielgrzymki

Jego celem jest przypomnienie, w 40. rocznicę I pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, postaci świętego Rodaka i jego wielkiego wkładu w budowanie wolnej i niepodległej Polski oraz zwrócenie uwagi na mało znane epizody towarzyszące spotkaniu częstochowian z papieżem w 1979 r.

Projekt składa się z dwóch części. Pierwsza związana jest ściśle z Jasną Górą i dotyczy I pielgrzymki Jana Pawła II a druga stanowi ukazanie „owoców” tego niezwykłego spotkania z rodakami na polskiej ziemi przez zapoznanie z nieznanym w rejonie częstochowskim i w kraju protestem „ludzi Solidarności” w klubie IKAR w Częstochowie w 1980r.

Celem działań adresowanych do różnych grup wiekowych dzieci i młodzieży jest ukazanie kontekstu niezwykłej papieskiej pielgrzymki, która określana jest mianem „wolnościowej”. To właśnie wtedy w 1979 r. papież mówił na Jasnej Górze o wolności, podkreślając: „trudno inaczej wyrazić to, czym stał się Obraz Królowej Polski dla wszystkich Polaków w czasie, kiedy ich Ojczyzna została wymazana z mapy Europy jako niepodległe państwo. Tu, na Jasnej Górze, gdzie mieszkała Królowa Polski, w jakiś sposób zawsze byliśmy wolni”. Papież z Polski przypominał wtedy, że o Jasną Górę opierała się nadzieja narodu oraz wytrwałe dążenie do odzyskania niepodległości.

Podczas konferencji założenia projektowe i plan ich działań przedstawiła Alicja Janowska, dyrektor delegatury w Częstochowie Śląskiego Kuratorium Oświaty. - To jest potrzeba odkrywania i zapoznawania z ważnymi wydarzeniami z regionu częstochowskiego, które zatarły się w pamięci, albo nie zostały wcale wydobyte i udokumentowane. Chodzi o spotkania ze świadkami, zwłaszcza młodych ludzi, którzy nie znają wydarzeń z lat 70 i 80 ubiegłego wieku – powiedziała dyrektor.

- Czujemy się zobowiązani do zapoznania współczesnej młodzieży z tym wyjątkowym w skali kraju wydarzeniem, które doprowadziło do odwołania władz miejskich i wojewódzkich w Częstochowie - mówił Krzysztof Walaszczyk ze Stowarzyszenia Dumni z Polski, które przygotowało film dokumentalny o pierwszym strajku przedstawicieli różnych zakładów, w częstochowskim klubie Ikar. Protest stanowił pierwszy w kraju skuteczny opór wobec komunistycznej władzy.

- Ludziom kojarzy się stan wojenny z grudniem 1981 r., ale w świadomości niektórych częstochowian istnieje jeszcze stan wyjątkowy z listopada 1980 r., który wprowadziły władze województwa częstochowskiego - podkreśla Walaszczyk. Dodaje, że wtedy na skutek strajku odwołane zostały władze wojewódzkie, miejskie i to był jedyny taki przypadek w historii PRL.

Przesłanie wolnościowe wypowiedziane przez Jana Pawła II w Częstochowie miało ogromne znaczenie dla zniewolonej komunizmem Polski. Sanktuarium wobec braku możliwości swobodnego pielgrzymowania przez papieża po kraju, stało się swoistą amboną dla całej naszej Ojczyzny, bo do Częstochowy przybywali wierni różnych stanów i zawodów, i z różnych stron Polski.

Poseł Lidia Burzyńska, partner strategiczny projektu, odnosząc się do nazwy zadania „Nadzieja. Zwycięstwo” przypomniała, że papież Jan Paweł II był wielkim człowiekiem nadziei. -Pielgrzymka Jana Pawła II na Jasną Górę i pokazanie, że tu zawsze byliśmy wolni, bo tu władza komunistów nie sięgała, była czasem wielkiego jednoczenia ludzi, w różnym wieku, różnych stanów i zawodów i wielkim źródłem siły i nadziei, że wszystko można zmienić – powiedziała poseł. Wspominała, jak sama, jako młoda dziewczyna stała w Alejach NMP i czekała na Ojca Świętego a potem spotkała się z jego wzrokiem i błogosławieństwem. - To wydarzenie sprawiło, że poczułam się silna, nabrałam odwagi do służenia drugiemu człowiekowi - dodała.

Przypomniała, że „nie ma zwycięstwa bez nadziei, bez wiary w to co robimy”. - Tę nadzieję, którą dał Jan Paweł II robotnicy przekuli w strajk i powiedzieli dość komunistycznej władzy, która pod wpływem wielkiej ich odwagi musiała ustąpić - powiedziała parlamentarzystka.

O. Mariusz Tabulski, dyrektor Jasnogórskiego Instytut Maryjnego przypomniał, że „wielkim wyzwaniem jest dziś formowanie do wolności”. - Musimy opowiadać młodym o tych wydarzeniach, bo jak nie my, to kto? Nie zawsze w rodzinach są przekazywane te wartości, dlatego trzeba podrywać się do lotu i przyprowadzać ich tutaj - mówił paulin. Podkreślał, że „pobyt na Jasnej Górze, spotkanie z Matką Bożą i tym wielkim dziedzictwem tutaj nagromadzonym, zawsze owocuje i inspiruje do odkrywania w sobie przestrzeni wolności”.

- Maryja jest prawdziwą osobą, która jest z nami realnie obecna. Wiedzieli o tym nawet komuniści, którzy peregrynujący po Polsce Jej obraz traktowali tak, jak by była to żywa osoba, wobec której trzeba podejmować konkretne kroki np. aresztując Jej obraz - przypomniał o. Tabulski. Dodał, że „dramatyzm tamtych dni i inspirowanie do odkrywania wolności trzeba przekazywać młodym, by potem mogli dziękować za zaszczepienie w ich duszę wielkich wartości”.

Inicjatorzy projektu chcą zapoznać i przypomnieć wydarzenia historyczne i polityczno-społeczne z lat `70 a zwłaszcza te dotyczące Częstochowy i Jasnej Góry, ze zwróceniem uwagi na mało znane epizody towarzyszące spotkaniu częstochowian z papieżem, jak np. ucieczki ze szkół uczniów, za co groziły im kary dyscyplinarne. Założeniem projektu jest przypomnienie również o wielkim dziedzictwie materialnym papieża Polaka zgromadzonym na Jasnej Górze a zwłaszcza przestrzelonym pasie papieskiej sutanny ofiarowanym tu w 1983 r. przez samego Jana Pawła II - to symboliczne wotum jest niemym świadkiem tragicznych chwil z 1981 r. ale i dowodem na „cud ocalenia” również z „morza komunizmu”.

Organizatorzy działań chcą nie tylko nawiązywać do wydarzeń historycznych sprzed 40 lat, ale nade wszystko odkrywać aktualność papieskiego przesłania dotyczącego „rozumienia duszy” Polaka i katolika, rozumienia wolności, wołania o nawrócenie i umocnienia sumień, uporządkowania życia rodzin, jednostek, środowisk, obecności Maryi w kształtowaniu dziejowych procesów na polskiej ziemi.

Ukazanie w projekcie Jasnej Góry „gdzie zawsze byliśmy wolni”, miejsca I pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny stanowić ma okazję do przypomnienia o roli Kościoła i papieża z Polski w naszych zmaganiach o wolność, roli częstochowskiego Sanktuarium w życiu naszego Narodu i miejsca, w którym „rodziła się” solidarność nie tylko jako ruch społeczny, ale przede wszystkim jako miejsce budowania wspólnoty i odkrywania narodowej tożsamości.

Na projekt składają się m.in. „Wieczory z Janem Pawłem II”, Wojewódzki Przegląd Teatralny poświęcony twórczości Karola Wojtyły Jana Pawła II, spotkanie edukacyjne 4 czerwca dokładnie w 40.rocznicę papieskiej pielgrzymki na Jasną Górę, konkurs literacki „Czerwcowe dni w 1979 r. moich bliskich z Janem Pawłem II”, konkurs plastyczny dla przedszkolaków, akcja zbierania fotografii „Co nam zostało z tamtych dni”, pokazy i spotkania z autorami filmu „Ikar - stan wyjątkowy”, uczestnikami wydarzeń z 1980 r. czy happening „39 lat temu w Ikarze”.

Projekt zyskał wsparcie Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2022. Realizują go: Towarzystwo Patriotyczne Kresy, Jasnogórski Instytut Maryjny i delegatura Kuratorium Oświaty w Częstochowie, pod patronatem przeora Jasnej Góry o. Mariana Waligóry.

it / Częstochowa