Chrońmy ptaki

Grupa PGE podejmuje się wielu projektów, mających na celu zapewnienie ptakom odpowiedniej ochrony. W szczególności tych największych, dla których – ze względu na dużą rozpiętość skrzydeł – kontakt z liniami energetycznymi może okazać się śmiertelny

Ochrona bociana
Sezon ochronny bociana białego trwa marca do końca października, dlatego już w listopadzie energetycy przystępują do wszelkich możliwych prac przy gniazdach bocianich. W okresie ochronnym, wszelkie interwencje prowadzone są wyłącznie w skrajnie dramatycznych przypadkach, których niestety co roku nie brakuje.

Wśród energetyków bocian biały obdarzany jest dużą troską. Dla niego ponad liniami energetycznymi, pracownicy PGE wznoszą specjalne metalowe platformy, na których bociany budują gniazda. W ten sposób ptaki są zabezpieczane przed porażeniem. Szczególnie dotyczy to młodych osobników, które uczą się latać.

Obecnie na terenie działania spółki jest prawie 27 tys. takich platform. Tylko w 2020 roku przybyło ich 1052 szt. Połowa z nich znajduje się na terenie działania białostockiego oddziału PGE Dystrybucja, który to obszar dla bocianów stanowi wyjątkowo korzystne środowisko bytowania. Z myślą o ochronie ptaków, szczególnie tych największych, na infrastrukturze energetycznej PGE umieszczane są specjalne zabezpieczenia: podesty, odstraszacze, kolorowe kule zawieszone na liniach.

PGE od wielu lat współpracuje ze stowarzyszeniami i fundacjami, których celem jest ochrona ptaków. Przykładem takiej wieloletniej współpracy są relacje z białostockim oddziałem Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (PTOP), Grupą EkoLogiczną z Siedlec czy Stowarzyszeniem „Szansa dla Bociana" z Kozubszczyzny oraz Lubelskim Towarzystwem Ornitologicznym. PGE współpracuje również ze Stowarzyszeniem na rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”, które działa na rzecz odbudowy populacji sokoła wędrownego w Polsce.

Dzięki porozumieniu z PTOP w latach 2017-2020 zrealizowany został projekt „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski", którego głównym celem było ograniczenie śmiertelności bocianów białych w wyniku porażenia prądem. W tym celu energetycy w latach 2018-2020 roku zabezpieczyli 250 obiektów średniego napięcia, zamontowali 80 znaczników odblaskowych obrotowych nad rzekami Biebrzą i Narwią, 60 zabezpieczeń na słupach linii energetycznych oraz wybudowali 35 platform pod gniazdo bocianie.

Zdarza się, że energetycy są traktowani jak pogotowie ratunkowe dla bocianów. To właśnie ich najczęściej wzywają zaniepokojeni mieszkańcy, gdy np. zaplątane w gnieździe w sznurki bociany wymagają pomocy. Dzięki szybkiej i fachowej pomocy energetyków ratowane są bociany, które z różnych powodów nie mogą odlecieć na zimę.

Hej, sokoły!
Grupa PGE obdarzyła szczególną troską również sokoły wędrowne. Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”, wspiera działania związane z odnowieniem gatunku sokoła wędrownego w Polsce. na terytorium Polski żyje zaledwie ok. 50 par tych drapieżników i są one objęte ochroną gatunkową ścisłą. Jest to jednak duży sukces, gdyż jeszcze dwadzieścia lat temu prawie ich nie było. Sokół wędrowny powraca na polskie niebo. Jest to wynik pracy wielu osób oraz m.in. wsparcia Grupy PGE.

Sokoły upodobały sobie obiekty PGE, na terenie których zakładają gniazda. Pierwszy raz, na terenie Zespołu Elektrowni Dolna Odra, ornitolodzy zauważyli parę sokołów w 2003 r. Wtedy to zaobrączkowane zostały pierwsze 3 pisklęta. W 2019 r. nowa para pojawiła się na terenie Elektrowni Bełchatów. Gniazdo w bełchatowskiej elektrowni jest szóstym stanowiskiem lęgowym sokoła wędrownego na terenach przemysłowych Grupy PGE. Sokoły żyjące w gniazdach na kominach elektrociepłowni w Gdyni, Toruniu i Lublinie można obserwować on-line na stronie www.peregrinus.pl. Możliwość podglądania na żywo życia rodzinnego sokoła wędrownego służy rozpowszechnianiu wiedzy na temat prac związanych z odbudową gatunku. Pozwala również na pośrednie obcowanie z przyrodą. PGE wspiera także Stowarzyszenie „Sokół” w działaniach informacyjnych i edukacyjnych, dzięki którym zachęca się lokalne społeczności do zainteresowania życiem dzikich ptaków. W Gdyni tradycją stało się już, że przy okazji obrączkowania ptaków, dzieci z pobliskiej szkoły podstawowej odbywają „żywą” lekcję przyrody.

Obserwacja życia sokołów wędrownych cieszy się ogromną popularnością. Z oczywistych względów najwięcej wejść na podgląd gniazd obserwujemy w wiosną, kiedy wszyscy czekają na lęgi i mogą podglądać rozwój młodych sokołów. PGE organizuje konkursy na imiona dla nich co zwykle angażuje udział kilku tysięcy osób. Do tej pory na kanale YouTube i w innych mediach społecznościowych opublikowane zostały setki postów i filmików, które licznie angażują falcofanów w Polsce i nie tylko.

W 2020 r. w sześciu gniazdach na terenach przemysłowych PGE wykluło się i zostało zaobrączkowanych kolejnych 18 piskląt: 4 w Gdyni, 1 w Gdańsku, 3 w Lublinie, 4 w Toruniu, 4 w Bełchatowie i 2 w ZEDO.

Jak chronić ptaki przed kolizją z wiatrakami?
W odpowiedzi na potrzebę ochrony ptaków przed kolizją z wiatrakami, PGE prowadzi testy innowacyjnego systemu firmy Bioseco. Urządzenie zamontowane na Farmie Wiatrowej Lotnisko, wykorzystując dane z kamer wizyjnych oraz radaru, jest w stanie wykryć ptaki w odległości nawet 500 m od turbiny. System umożliwi automatyczne rozpoznawanie ptaków, przypisywanie ich do grup, śledzenie ich lotu, a nawet określenie kierunku, w którym się przemieszczają. Jeśli ptaki znajdą się w strefie buforowej w odległości mniejszej niż 300 m od wiatraka, turbina zostanie automatycznie zatrzymana. W październiku rozpoczął się kolejny etap projektu z testami w kierunku wykorzystania ostrzegawczej sygnalizacji świetlnej.

Pilotażowe rozwiązanie ma istotnie zmniejszyć ryzyko kolizji ptaków z turbinami wiatrowymi. Wpłynie to również korzystnie na utrzymanie cennej bioróżnorodności na terenach farm. Nad całym procesem czuwa zespół ekspertów, w tym ornitologów, który na bieżąco porównuje wyniki zebrane przez system, ocenia jego skuteczność oraz wskazuje kierunki rozwoju. Farma wiatrowa Lotnisko, na której przeprowadzane są testy, usytuowana jest w okolicy siedlisk m.in. bielików, orlików krzykliwych, żurawi i błotniaków stawowych i bocianów białych.