„Małżeństwo ludzi skromnych, ale z pasją rozwijających swoje zainteresowania”. Wystawa o rodzinie Ulmów

Opowieść upamiętniona na wystawie zaczyna się w 1935 r. kiedy to Wiktoria Niemczak i Józef Ulma pobierają się. Ślub jest radosnym wydarzeniem w okolicy, na które zaproszonych jest prawie osiemdziesięciu gości. Kolejne wydarzenia to: narodziny dzieci, wybuch wojny oraz ukrywanie rodziny żydowskiej na strychu. Dzień 24 marca 1944 uwydatniony jest na czerwonej ściance, gdzie obecne są fragmenty wypowiedzi Edwarda Nawojskiego, Teofila Kielara, Franciszka Szylara oraz Antoniego Ulmy. Jednak nie jest to ostatni akcent wystawy. Na niebieskim tle umieszczony jest fragment Psalmu 1, rozpoczynający się słowami: „Szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą występnych, nie wchodzi na drogę grzeszników i nie siada w kole szyderców”.

W wernisażu wzięli udział: minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, kard. Kazimierz Nycz, wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma oraz dyrektor biura „Niepodległa” Wojciech Kirejczyk.

Wspominając bohaterską rodzinę Ulmów, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński zaznaczył: „Mimo okrutnej rzeczywistości tysiące Polaków narażając swoje życie i swoich bliskich, przekraczało tę granicę niebywałego lęku, który jest trudny do wyobrażenia dla nas współczesnych, stawiając miłość bliźniego jako wartość nadrzędną ponad wszystko i pomagała swoim żydowskim sąsiadom, rodzinom i dzieciom”. Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci żyli w centrum tej straszliwej rzeczywistości. „Widzieli okrucieństwo okupanta na własne oczy każdego dnia, bo okna ich domu wychodziły na tak zwany okop, gdzie Niemcy rozstrzeliwali Żydów. Mimo to, rodzina Ulmów kierowała się sercem i odpowiedzialnością za drugiego człowieka potrzebującego pomocy” – dodał.

„Pamięć o nich to nasz obowiązek i dlatego otwieramy dzisiaj tę wystawę. Wystawę, która opowiada o tej historii; historii straszliwej, dramatycznej, traumatycznej, a jednocześnie mającej w sobie zalążek świętości” – podkreślił prof. Gliński.

Kard. Nycz wspomniał Józefa Ulmę jako człowieka otartego na bliźnich i wspólnotę, określając go mianem „społecznika”. Dodał: „Jeżeli stawiamy pytanie skąd się wziął ten heroizm ojca, czyli heroizm ukrywania żydów, heroizm śmierci, o której wiedział, że może przyjść, to musimy szukać odpowiedzi na to pytanie w całym ich życiu. I dlatego nie zgubmy w tej niedzielnej beatyfikacji tego wymiaru, że zostaje beatyfikowana cała wielodzietna rodzina wraz z dziećmi (…), której oczywiście szczytem tego życia było to, co się dokonało na samym końcu w męczeńskiej śmierci”.

Dr Mateusz Szpytma wyraził wielką wdzięczność ministerstwu kultury i dziedzictwa narodowego oraz biurze „Niepodległej” za otwarcie wystawy oraz upamiętnianie przez różne inicjatywy rodziny Ulmów. Mówiąc o beatyfikacji dodał: „Oby ona przyniosła wielkie owoce duchowe dla nas wszystkich, którzy przyznajemy się do wiary, ale także i dla nas –  Polaków – bo to byli także piękni nasi współobywatele”.

Na końcu głos zabrał Wojciech Kirejczyk, dyrektor biura „Niepodległa”, który przybliżył gościom historię i treść ekspozycji: „Poznajemy w niej rodzinę przeżywającą radości i troski codziennego życia. Na fotografiach, w części autorstwa samego Józefa Ulmy, widzimy jego żonę i dzieci przy pracy w gospodarstwie, przy nauce, przy zabawie. Poznajemy małżeństwo ludzi skromnych, ale z pasją rozwijających swoje zainteresowania”.

Wystawę „Nie ma większej miłości” można zobaczyć w galerii MKiDN „Okno na Kulturę” przy ul. Krakowskie Przedmieście 17. Ekspozycja przygotowana przez biuro „Niepodległa” jest dostępna bezpłatnie dla wszystkich zwiedzających do 15 października 2023 r.

Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.