Abp Teofilius Matulionis ogłoszony błogosławionym

Ks. Algirdas Jurevičius – notariusz w procesie beatyfikacyjnym abp. Matulionisa – podkreślał, że o swych prześladowcach wypowiadał się wyłącznie dobrze. Podczas jednego z nocnych przesłuchań mówił do oprawcy: „tak męczysz się, kiedy mnie bijesz, że współczuję ci, że nie możesz być teraz w domu z rodziną”. Komunista następnego dnia oddał mu swoje kanapki.

Ten męczennik za wiarę swoim życiem udowodnił, że postawę chrześcijańską można było zachować także w mrocznych czasach sowieckiego komunizmu, prześladującego Kościół. Nowy błogosławiony propagował kult Bożego Miłosierdzia związany z objawieniami św. s. Faustyny.

Niedzielna uroczystość były pierwszą beatyfikacją Litwina od 30 lat i pierwszą w historii beatyfikacj na terytorium Litwy. Poprzednia miała miejsce w Rzymie ze względu na brak zgody komunistycznych władz radzieckich. 

W beatyfikacji wzięli także polscy biskupi. W Wilnie byli obecni: metropolita poznański, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki, metropolita gnieźnieński, prymas Polski abp Wojciech Polak, abp senior białostocki Edward Ozorowski, bp pomocniczy białostocki Henryk Ciereszko, bp ełcki Jerzy Mazur, bp pomocniczy ełcki Romuald Kamiński, bp pomocniczy szczecińsko-kamieński Marian Kruszyłowicz. 

Abp Matulionis 16 lat spędził w więzieniu, a 4 w domowym areszcie. W 1923 r. wraz z bp. Janem Cieplakiem i 14 innymi księżmi z Petersburga był sądzony w Moskwie w pokazowym procesie, który był przejawem bezwzględnej walki bolszewików z religią. Sowiecki sąd skazał księży – jak orzekł – za „podżeganie do buntu poprzez zabobony”, na karę śmierci lub więzienia. Abp Matulionis został osadzony w moskiewskich więzieniach Butyrki oraz Sokolniki.

Po wyjściu z więzienia w 1926 r. abp Matulionis powrócił do Petersburga, nazwanego wtedy Leningradem, gdzie wcześniej kończył seminarium, był wikarym a następnie proboszczem parafii Najświętszego Serca Jezusa. Wykładał w tajnym seminarium duchownym, zorganizowanym przez bp. Antoniego Maleckiego, który był administratorem apostolskim Leningradu, a w 1929 r. wyświęcił ks. Matulionisa na biskupa.

W listopadzie tego roku abp Matulionis został ponownie aresztowany. Po niemal rocznym śledztwie oskarżono go o szpiegostwo i skazano na 10 lat łagru na Wyspach Sołowieckich. Tam abp Matulionis pomagał więźniom, sprawował także dla nich potajemnie Msze św. W konsekwencji został przeniesiony do więzienia w Petersburgu i zamknięty na rok w izolatce, następnie zesłany do więzienia w Ledianoje Pole do prac przy wyrębie lasu.

W 1933 r. powrócił na Litwę. Sowieci nie zgodzili się, aby mógł pozostać na terytorium ZSRR. Został mianowany na biskupa pomocniczego w Kownie, w 1938 r. został rektorem kowieńskiego Kościoła Sióstr Benedyktynek. W 1943 r., abp Matulionis został mianowany ordynariuszem diecezji koszedarskiej.

Pomagał Żydom przetrwać holokaust. W 1946 r. abp Matulionis został kolejny raz aresztowany, ponieważ wzywał młodzież, by nie wstępowała do sowieckiego Komsomołu. Apelował do biskupów i księży, by nie podejmowali współpracy z komunistycznym reżimem. W 1962 r. Stolica Apostolska mianowała go arcybiskupem. Nie dotarł na obrady Soboru Watykańskiego II z powodu braku zgody władz sowieckich. Zmarł 20 sierpnia 1962 r., trzy dni wcześniej został brutalnie pobity, podejrzewa się, że dostał zastrzyk z trucizną.

BP KEP / episkopat.pl