Memento mori. Amerykańska zakonnica przypomina o śmierci i nowym życiu

S. Teresa Aletheia Noble często odwołuje się do znanego katolickiego zawołania, powtarzanego przez wielu świętych: „Memento mori" (Pamiętaj, że umrzesz). Z dużym przekonaniem i wdziękiem podejmuje ten trudny temat we współczesnej kulturze, w której ludzie często ulegają złudzeniu, że „życie na tym świecie jest rodzajem kontynuacji, która nie ma końca i w której mówienie o śmierci, tak jak kiedyś o seksie, stało się kulturowym tabu”.

W dzienniku „New York Times” z 14 maja ukazał się wywiad z siostrą, przeprowadzony przez Ruth Graham, szefową działu religijnego tego pisma. W zeszłym roku w magazynie swojej dawnej uczelni – protestanckiego Wheaton College napisała ona, że jako dziennikarka uważa za swój obowiązek „odważne docieranie do prawdy”. Obecnie więc wzięła na warsztat właśnie te złudzenia wielu Amerykanów (i nie tylko ich) nt. „życia bez granic na tym świecie”. Do podjęcia tego tematu skłoniła ją, jak sama przyznała, właśnie ewangelizacyjna działalność siostry Noble, dlatego postanowiła z nią porozmawiać.

Jej program na twitterze „500 medytacji” w 455. odcinku w październiku 2018 poruszał właśnie prawdę, o której lubimy nieraz zapominać, że „każdy z nas umiera”. Wypowiedzi zakonnicy nie mają w sobie nic z „patologicznej ponurości”, ale przeciwnie, są pogodne i pełne nadziei na przyszłe życie wieczne.

W rozmowie ta 40-letnia, pochodząca z Bostonu siostra opowiedziała m.in. o swoim życiu i powodach swej obecnej działalności. „Już jako nastolatka entuzjazmowałam się zespołem Dead Kennedys [grającym w stylu hardcore punk] i lubiłam wraz z przyjaciółmi brać udział w takich koncertach «punk show». Moi rodzice byli pobożnymi katolikami, ojciec jest nawet doktorem teologii i przez jakiś czas był zatrudniony przez kurię diecezjalną. Ja jednak z natury byłam sceptyczką i mówiłam wszystkim, że stałam się ateistką. W college'u Bryn Mawr w stanie Pensylwania zaczęłam działać w ruchu walczącym o prawa zwierząt. I właśnie wtedy uświadomiłam sobie, że jednak istnieje różnica między zwierzęciem a człowiekiem. Przez długi czas jako materialistka i ateistka nie chciałam tego uznać, ale intuicyjnie czułam, że tak jest: że w człowieku istnieje dusza (nieśmiertelna)”.

Nawrócenie przeżyła, gdy jeszcze jako studentka pracowała na farmie ekologicznej w Kostaryce. „Bóg stał się dla mnie teraz kimś rzeczywistym, tak jak Jego plan wobec mnie. Kiedy na lotnisko przyjechał po mnie chłopak, z którym znaliśmy się już kilka lat, zrozumiałam, że nie tędy droga. Zrezygnowałam też z pomysłu, aby studiować prawo. Po czterech latach [w 2010] wylądowałam w konwencie Córek św. Pawła w Bostonie” – wspomina s. Teresa.

Zaznaczyła, że zainspirowała ją postać założyciela jej Zgromadzenia, ks. Jakuba Alberione (1884-1971, beatyfikowanego w 2003 przez sw. Jana Pawła II). Podobnie jak św. Benedykt często powtarzał on przyszłym księżom i zakonnicom: „Miejcie przed oczami codziennie własną śmierć” – przypomniała rozmówczyni dziennika.

Temat „memento mori” nieraz powracał w historii niczym fala do świadomości ludzkiej, a nawet stawał się „modny”. Napisane w 1536 przez Erazma z Rotterdamu dziełko „De preparatione ad mortem” (O przygotowaniu do śmierci), w czasach potężnego rozbicia w Kościele z powodu Reformacji, skłaniało być może szczególnie do głębszych przemyśleń nad ułomnością i kruchością ludzką. Książkę tę ponoć nosiło wówczas ze sobą wielu szlachetnie urodzonych w całej Europie – przypomniała zakonnica.

Christy Wilkens, katolicka pisarka i matka sześciorga dzieci z Austinu – stolicy stanu Teksas – tak chwali siostrę Teresę: „Ona ma talent do mówienia o trudnych rzeczach z radością. Jest taka młoda, emanująca właśnie radością życia i jednocześnie przypomina nam prawdę, że musimy umrzeć”.

Obecne zainteresowanie tematem ma zapewne związek z klęską Covid-19. Nawiązując do tego tematu siostra Teresa powiedziała na zakończenie wywiadu: „Pandemia była i jest czymś strasznym. Ale mieliśmy w tym czasie również małe chwile łaski. Na przykład do drzwi naszego klasztoru pukali ludzie, którzy przynosili nam żywność, wiedząc, że żyjemy w kwarantannie i nie możemy wyjść na zewnątrz… Wspominanie śmierci (paradoksalnie) ożywia nas, pozwala skupić się na tym, co nas czeka, cokolwiek mogłoby to być: coś nieznośnie (excruciating) trudnego albo zapierające dech w piersiach piękno”.

o. jj (KAI/NYT) / Nowy Jork