Jedność w wielości, sprawiedliwość społeczna i Boże błogosławieństwo. Pierwsze wystąpienie papieża w Indonezji
Do budowania współżycia społecznego w oparciu o jedność w wielości, sprawiedliwość społeczną i Boże błogosławieństwo zachęcił Ojciec Święty przedstawicieli władz, społeczeństwa obywatelskiego i korpusu dyplomatycznego podczas spotkania w Pałacu Prezydenckim w Dżakarcie. Było ono pierwszym wystąpieniem papieża podczas jego obecnej 45 podróży apostolskiej.
Papież, witany po drodze przez dzieci, przyjechał samochodem pod główną bramę Pałacu Prezydenckiego, gdzie powitał jego gospodarz, prezydent Joko Widodo.
W 1949 r. Indonezyjczycy ogłosili w dawnej rezydencji gubernatora holenderskiego niepodległość od Holandii i krzyczeli „Merdeka!”, co oznacza „Wolność!”. Od tego momentu dawny Pałac Gambir stał się znany jako Pałac Merdeka, i stał się siedzibą prezydenta kraju.
Wpisując się do Księgi Honorowej Franciszek napisał: „Zanurzony w pięknie tego kraju, miejscu spotkań i dialogu między różnymi kulturami i religiami, życzę Narodowi indonezyjskiemu, aby wzrastał w wierze, braterstwie i współczuciu”.
Witając Ojca Świętego prezydent Joko Widodo wyraził wdzięczność Franciszkowi za przybycie do Indonezji i podkreślił wielkie zróżnicowanie jego ojczyzny. Zaznaczył, że ten pluralistyczny kraj stara się promować harmonię pośród wielkiej różnorodności jej mieszkańców. Zaznaczył, że tolerancja jest pokarmem dla jedności i pokoju. Przypomniał znaczenie Pancasilii – pięciu zasad tego kraju pozwalającym jego mieszkańcom tego na zgodne współistnienie. Podkreślił znaczenie pokoju i tolerancji dla relacji międzynarodowych. Przytomniał o konfliktach w świecie, zwracając szczególną uwagę na tragiczny los narodu palestyńskiego, gdzie zginęło ponad 40 tys. osób. Wyraził uznanie dla stanowiska Stolicy Apostolskiej i Ojca Świętego niestrudzenie apelujących o pokój w Palestynie oraz rozwiązania w oparciu o dwa państwa. Zaapelował o pokój i tolerancję, by osiągnąć lepszą przyszłość dla całej ludzkości.
W swoim przemówieniu Franciszek wyszedł od wielkiego zróżnicowania geograficznego Indonezji położonej na ok. 17 tysiącach wysp, i stwierdził, że „tak jak ocean jest naturalnym elementem łączącym wszystkie indonezyjskie wyspy, tak wzajemne poszanowanie dla specyficznych cech kulturowych, etnicznych, językowych i religijnych wszystkich grup ludzkich, z których składa się Indonezja, jest niezbędną tkanką łączną, która czyni naród indonezyjski zjednoczonym i dumnym”.
Zaznaczył, że specyficzne różnice przyczyniają się do tworzenia wspaniałej mozaiki. „Harmonię w poszanowaniu różnorodności osiąga się wówczas, kiedy każda poszczególna wizja uwzględnia wspólne potrzeby, i kiedy każda grupa etniczna i wyznanie religijne działają w duchu braterstwa, dążąc do szlachetnego celu służenia dobru wszystkich” – stwierdził Ojciec Święty, zachęcając do troski o zachowanie równowagi między wielością kultur i różnymi wizjami ideologicznymi a racjami cementującymi jedność.
Papież zapewnił, iż chcąc sprzyjać pokojowej i konstruktywnej harmonii Kościół katolicki pragnie zintensyfikować dialog międzyreligijny a także umocnić współpracę z instytucjami publicznymi, aby zachęcić do tworzenia bardziej zrównoważonej struktury społecznej oraz zapewnić bardziej skuteczne i sprawiedliwe rozdzielanie pomocy społecznej.
Franciszek przypomniał, że Preambuła Konstytucji Indonezji odnosi się do Boga Wszechmogącego, do sprawiedliwości społecznej, wzywając do stworzenia – opartego na niej – porządku międzynarodowego, uważanego za jeden z głównych celów, który należy osiągnąć dla dobra całego narodu indonezyjskiego. „Jedność w wielości, sprawiedliwość społeczna i Boże błogosławieństwo, są zatem podstawowymi zasadami, które mają inspirować i kierować określonymi programami, są jakby konstrukcją nośną, solidną podstawą, na której buduje się dom” – wskazał Ojciec Święty.
Papież zwrócił uwagę na niebezpieczne tendencje we współczesnym świecie, utrudniające rozwój powszechnego braterstwa: konflikty między państwami oraz napięcia wewnętrzne, brak sprawiedliwości społecznej, czy negowanie płynącej z ludzkiego serca potrzeby wiary. Niekiedy także manipulowanie wiarą celem podsycania podziałów i zwiększania nienawiści. Zaapelował o poszanowanie zasad inspirujących organizację Państwa indonezyjskiego.
Franciszek podkreślił, że harmonię osiąga się, „gdy każdy stara się nie tylko o własne interesy i wizję, ale mając na względzie dobro wszystkich, o budowanie mostów, wspieranie porozumień i synergii, łączenie sił w celu przezwyciężenia wszelkich form nędzy moralnej, gospodarczej i społecznej, oraz promowanie pokoju i zgody”. „Niech Bóg błogosławi Indonezję pokojem, na przyszłość pełną nadziei” – powiedział papież na zakończenie swego przemówienia.
