Poznań: 61. rocznica obchodów Poznańskiego Czerwca

Uroczystości odbędą się 28 czerwca w stolicy Wielkopolski.

Jako co roku, główne obchody wydarzeń sprzed 61 lat rozpoczną się 28 czerwca w Poznaniu od złożenia kwiatów pod tablicą pamiątkową na bramie Fabryki Pojazdów Szynowych (dawna W3) H. Cegielski. To właśnie pracownicy tych poznańskich Zakładów im. Stalina (później im. Hipolita Cegielskiego) 28 czerwca 1956 r. o godz. 6 rano rozpoczęli strajk generalny, który przerodził się w wielotysięczną manifestację, a następnie w walki uliczne.

W godzinach porannych okolicznościowe uroczystości odbędą się też pod tablicą poległych w czerwcu 1956 roku studentów (Politechnika Poznańska, pl. Marii Skłodowskiej-Curie), przy dawnej zajezdni MPK na ul. Gajowej, a po południu kwiaty zostaną złożone przy Bramie Głównej H. Cegielski – Poznań S.A. (ul. 28 Czerwca 1956 223/229).

Przed południem, o godz. 11, odbędą się uroczystości przy pomniku Poległych w Powstaniu Poznańskim 28-30 czerwca 1956 r., które zakończy rekonstrukcja historyczna i złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową na gmachu Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu.

Mszy św. w kościele oo. Dominikanów o godz. 17, w intencji ofiar wydarzeń sprzed 61 lat, będzie przewodniczyć abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański.

Po Eucharystii uczestnicy uroczystości przejdą pod pomnik Poznańskiego Czerwca ’56 na pl. Adama Mickiewicza, gdzie nastąpi złożenie kwiatów. Uroczystości rozpoczną się od sygnału syren, a po odśpiewaniu hymnu państwowego nastąpią okolicznościowe przemówienia.

Obchody rocznicy Poznańskiego Czerwca w tym roku trwają w stolicy Wielkopolski od początku czerwca. Wiele wydarzeń, jak rocznicowe apele w szkołach, wystawy, turniej międzyszkolny poświęcony tematyce Poznańskiego Czerwca ’56 i imprezy sportowe, było adresowanych do młodych mieszkańców Poznania.

Poznańska młodzież uczciła bohaterów wydarzeń sprzed 61 lat okolicznościowym biegiem śladami robotników Czerwca ’56, który rozpoczął się sprzed Bramy Głównej H. Cegielski - Poznań S.A., a zakończył na pl. A. Mickiewicza. W uroczystościach przygotowanych przez uczniów Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego nr 2 uczestniczyli też kombatanci, przedstawiciele „Solidarności” i władze miasta.

Na wtorek 27 czerwca zaplanowano m.in. złożenie kwiatów pod pomnikiem adwokatów-obrońców bohaterów Powstania Poznańskiego Czerwca 1956 r. oraz oskarżonych w procesach politycznych u zbiegu ul. Solnej i Stanisława Hejmowskiego. Odbędzie się również spotkanie uczestników, kombatantów Poznańskiego Czerwca '56 i ich rodzin z władzami wojewódzkimi i miejskimi. W Sali Kominkowej CK Zamek ul. Św. Marcin 82 Teatr w Przejściu z XVII LO w Poznaniu zaprezentuje spektakl pt.: „Poznański Czerwiec ‘56”.

Do 30 września na pl. A. Mickiewicza będzie można obejrzeć wystawę plenerową „Powstanie Poznańskie – Czerwiec ‘56”.

Poznański Czerwiec 1956 był pierwszym w PRL strajkiem generalnym i wystąpieniem ulicznym. Rankiem 28 czerwca robotnicy Zakładów Przemysłu Metalowego H. Cegielskiego rozpoczęli strajk i wyszli na ulice. Do protestu dołączali się inni mieszkańcy Poznania.

Tragicznym symbolem tamtych wydarzeń stał się Romek Strzałkowski, 13-letni uczeń niosący biało-czerwony sztandar, który przejął od rannych tramwajarek. Chłopiec został zastrzelony przez funkcjonariuszy bezpieki.

Demonstracje zostały krwawo stłumione przez komunistyczne władze. 29 czerwca wieczorem premier Józef Cyrankiewicz wygłosił przemówienie radiowe, w którym padła między innymi słynna groźba, że „każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewien, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie”.

Po pacyfikacji protestów zatrzymano blisko 700 mieszkańców Poznania, a ponad 300 poddano brutalnemu śledztwu. Oskarżono 21 osób, z których większość otrzymała kilkuletnie wyroki. Propaganda PRL bagatelizowała Poznański Czerwiec jako „wypadki czerwcowe” lub ostentacyjnie przemilczała.

Jan Paweł II podczas pierwszej wizyty w stolicy Wielkopolski w 1983 roku pragnął przybyć pod pomnik Ofiar Poznańskiego Czerwca, ale ówczesne władze Polski nie wyraziły na to zgody. Uczynił to podczas pielgrzymki do Polski w 1997 roku, kiedy po raz drugi odwiedził Poznań.

W 2006 roku, w 50. rocznicę tragicznych czerwcowych wydarzeń, Sejm ustanowił 28 czerwca Narodowym Dniem Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956. Święto jest uhonorowaniem „bohaterów, których odwaga i patriotyzm stały się kamieniem węgielnym późniejszych antykomunistycznych zrywów w Polsce”.

msz / Poznań