Prof. Zimbardo zbada wolontariuszy Szlachetnej Paczki

Profesor Uniwersytetu Stanforda od kilku lat bada zjawisko bohaterstwa dnia codziennego. Teraz, wspólnie z prof. Agnieszką Wilczyńską i prof. Rafałem Ohme, założycielem firmy badawczej NEUROHM, zajmie się postawami i motywacją wolontariuszy Szlachetnej Paczki. 

Szlachetna Paczka to jeden z największych i najskuteczniejszych programów społecznych w Polsce. Istnieje od 2001 roku i jest jedynym na świecie systemem pomocy bezpośredniej, który łączy ogromną skalę działania z tym, że konkretny człowiek wciąż pomaga w nim konkretnemu człowiekowi. Przez 18 lat w działania Paczki włączyło się blisko 4 mln osób, a łączna wartość pomocy materialnej przekazanej ponad 150 tys. rodzin w potrzebie przekroczyła ćwierć miliarda złotych. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie dziesiątki tysięcy wolontariuszy. To oni odwiedzają włączone do projektu rodziny, wysłuchują ich historii, wraz z nimi określają ich najważniejsze potrzeby i dbają o to, by dostarczyć im przygotowaną przez darczyńców pomoc.

Zimbardo szuka bohaterów

Prof. Philip Zimbardo to żywa legenda światowej psychologii. Zasłynął przeprowadzonym w 1971 roku na Uniwersytecie Stanforda tzw. eksperymentem więziennym, który miał pokazać wpływ warunków i narzuconych ról społecznych na zachowanie jednostek. W kolejnych latach jego zainteresowania skupiały się m.in. na zagadnieniu nieśmiałości, a ostatnio – na bohaterstwie dnia codziennego. Zimbardo jest prezesem i założycielem fundacji Projekt Bohaterskiej Wyobraźni (Heroic Imagination Projcet), która bada i promuje postawy zwyczajnych-niezwyczajnych – ludzi, którzy wykazują się bohaterstwem w życiu codziennym, reagują na zło i nie zgadzają się na rolę biernego widza. Zimbardo i jego fundacja prowadzą m.in. międzynarodowe programy edukacyjne w tej dziedzinie, adresowane przede wszystkim do młodzieży. Od kilku lat amerykański profesor jest częstym gościem w Polsce.

Jedyna taka na świecie

- Szlachetna Paczka wydała mi się tak nadzwyczajna właśnie ze względu na rolę, jaką pełnią w niej wolontariusze – tłumaczy Zimbardo. – W tym projekcie darczyńcy przekazują pomoc potrzebującym, ale pomiędzy jednymi a drugimi znajdują się wolontariusze. Są nie tylko pośrednikami, ale przede wszystkim dają ludziom poczucie przynależności. Rozmawiają z rodzinami, dzięki temu dowiadują się, czego one potrzebują. To tworzy między ludźmi więź i jest nie do przecenienia. 

Zimbardo dodaje, że wyjątkowość Paczki polega również na tym, że przywraca ona ludziom – czasem bardzo biednym i wykluczonym społecznie – poczucie przynależności. – Oni nie muszą błagać, wołać „potrzebuję!”, tylko dostają pomoc od tych, którym dawanie sprawia satysfakcję, a nawet przyjemność – tłumaczy. – Dzięki temu oni znów czują się częścią społeczeństwa, mają poczucie i dowód na to, że inni ich akceptują. A to ma kluczowe znaczenie dla wszystkich.

Zrozumieć pomoc

Prof. Zimbardo nie byłby jednak wybitnym naukowcem, gdyby za fascynacją projektem, nie poszła chęć jego dogłębnego zbadania. Dlatego wspólnie z prof. Agnieszką Wilczyńską, wiceprezesem Fundacji Zimbardo Youth Center w Polsce, oraz prof. Rafałem Ohme, psychologiem, pionierem neuronauki, ekspertem od emocji, komunikacji i badań mózgu oraz założycielem firmy badawczej NEUROHM, przygotowali badanie, którego celem jest poznanie postaw i motywacji wolontariuszy działających w Szlachetnej Paczce. Zostanie ono zrealizowane za pomocą innowacyjnej metody BIOCODETM. – Będziemy używali naszych wysokich technologii, aby zmierzyć wspaniałe serca i umysły wolontariuszy, którzy działają w Szlachetnej Paczce – wyjaśnia prof. Ohme. 

– Interesuje nas, kim są, jaka jest ich mentalność, czy angażują się i pomagają z litości, czy może napędza ich do działania co innego – dodaje prof. Philip Zimbardo. – Mam nadzieję, że uda nam się odkryć, co dzieje się w umyśle wolontariusza i dowiedzieć się, co decyduje o tym, że niektórzy z nas zostają „codziennymi bohaterami”.

Finał Szlachetnej Paczki już w najbliższy weekend

Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, który obchodzimy 5 grudnia, przypada w tym roku w przeddzień Finału XVIII edycji Szlachetnej Paczki. Odbędzie się on już w najbliższy weekend, 8-9 grudnia. W Szlachetnej Paczce ten moment nazywany jest Weekendem Cudów. Przez dwa dni darczyńcy będą dostarczać paczki z pomocą do magazynów, a wolontariusze rozwiozą je do tysięcy domów. To kulminacyjny moment projektu, ale nie jego koniec. Szlachetna Paczka działa przez cały rok, a wolontariusze pracują z rodzinami nad tym, by trwale poprawić ich sytuację, pomagając im samodzielnie radzić sobie z trudnościami. 

Na stronie www.szlachetnapaczka.pl wciąż można nie tylko wybrać rodzinę, dla której przygotujemy paczkę z pomocą (wciąż ponad tysiąc rodzin nie znalazło darczyńców – to ostatni moment, by im pomóc), ale również wesprzeć Paczkę bezpośrednią wpłatą. 

Maria Szajny / Kraków